Anadolu’nun Son Tutsaklarıyız

 

3 Kasım 2002 seçimleri öncesinde İrfan Aktan’ın yaptığı bu söyleşi, Bianet haber sitesinde, 10 Ekim 2002 tarihinde yayınlandı.

 

Kaos GL Dergisinden Ali Erol, eşcinsel realiteyi ortaya koymayı amaçladıklarını, bu anlamda Kürtlerle sosyolojik bağları olduğunu söylüyor. Erol’a göre erkek egemen söylemin kırılması siyasi partilere oy vermekten daha önemli.

 

Seçimlerde bütün siyasi partiler, toplumun farklı kesimlerine ulaşmak için “uygun” söylem ve vaatler kullanıyor. Söz konusu olan Aleviler ise “Alevi- Bektaşi Üniversitesi”nden, Kürtler ise “anadilde eğitim”den; öğrenciler söz konusu olduğundaysa “parasız eğitim”den dem vuruluyor.

 

Eşcinsellik ve eşcinsel hakları için neredeyse hiçbir parti herhangi bir vaatte bulunmuyor. Yadsınmalarına rağmen, var olan eşcinseller ise zaten hiçbir partiden umutlu değiller...

Ankara’daki eşcinselleri bir araya getiren Kaos Kültür Merkezi ve Kaos GL dergisinden Ali Erol’a Türkiye toplumu ve siyasetçisinin eşcinsellere yaklaşımını, 3 Kasım’ın eşcinseller açısından önemini, eşcinsellerin hangi partiyi kendilerine yakın bulduklarını sorduk.

 

 

Aslında üyesi olduğum grup adına da söyleyebilirim ki, 3 Kasım bizi çok da heyecanlandırmıyor. Biz Anadolu’nun son tutsakları olarak görüyoruz kendimizi. Son 10 yılda bir özgürlük mücadelesi başlattık. Öncelikle eşcinselliğin salt cinsellikten ibaret olmayan bir realite olduğunu, bir toplumsal hayat tarzı olduğu gerçeğini ortaya koymaya çalışıyoruz.

 

Bunu iki aşamalı olarak yapmaya çalışıyoruz. Birincisi, kendi yaşamımızda, ikincisi toplumdaki görünürlüğümüzle... Bu süreçte güncel politik ya da sosyal olaylara doğrudan müdahalede bulunamıyoruz. Seçimler de bunlardan birisi. Partilerle doğrudan ya da dolaylı her hangi bir bağlantımız olmadığından, grup üyeleri ve diğer eşcinsel arkadaşlarımız, kendi kişisel yaklaşımlarına göre şu ya da bu partiye oy verecektir ya da vermeyecektir...

 

 

Eğer günlük siyasetten kastettiğiniz, politik-politikaya dair Meclisteki ya da Meclis dışındaki partilerin ilişkileri, çekişmeleri, ittifakları ve benzeri konularsa, biz bunları ancak izliyoruz. Yani izlemenin ötesinde yapacak bir şeyimiz yok. Ama biz, bir eşcinsel örgütlülük olarak politikayı toplumsal boyutuyla ele aldığımızdan, zaten bizim yapmaya çalıştığımız, -"biz eşcinseliz" diye ortaya çıktığımızdan başlayarak, eşcinsellerin eşitlik ve adalet talebinin toplumsallaşması ve bunun hayatta karşılığını bulması- başlı başına bir politika. Bu anlamda politikayla her zaman ilgiliyiz.

 

 

Aslında Kaos GL bağımsız bir eşcinsel örgütlülüğü olduğu için, toplumun her kesiminden eşcinsel bireyler çıkabiliyor. Kaos GL’de her türden politik perspektif çeşitliliği var. Örneğin dokuz yıllık süreçte, parti adı anmak gerekirse Kaos GL grubuna Demokratik Sol Parti’den (DSP), Doğru Yol Partisi (DYP) taraftarına kadar her türlü gey-lezbiyen geldi.

 

Bu anlamda, Kaos GL olarak 3 Kasım seçimlerinde şu parti ya da şu ittifaka, toplu oy vereceğiz diye, işte diğer toplumsal, sosyal ve kültürel azınlıklarda hâlâ görülebildiği gibi bir yaklaşımımız ya da eşcinsel bireylere bir önerimiz yok.

 

 

Ben şimdiye kadar hiç oy kullanmadım. Hiç bir partiye kendimi yakın görmüyorum. Grubumun politikası kişisel olarak benim için de geçerli. Şüphesiz ki, şu ya da bu partinin şu ya da bu konudaki yönelimi bana yakın olabilir ama her türlü partiye mesafeli kalarak, o partilerin kendi tabanlarından hareketle eşcinselliğe yönelik yaklaşımlarını sorgulamaları için çalışma taraftarıyım. Onun için 3 Kasım’da da her hangi bir partiye oy vermeyeceğim.

 

 

Öncelikle Pınar Selek’in bize güven veren bir birey olduğunu söylemeliyim. Aynı zamanda içinde bulunduğu kadın hareketi ile de dönem dönem Gey ve Lezbiyenler olarak ortak fikirlerimizin olduğunu söyleyebilirim. Selek’in de adaylığını koyduğu ittifak, herkesin hatırlayacağı gibi, epey sorunlu gel gitlerle oluştu. Ama asıl olarak bu ittifaktan önce sanırım ittifakın ana bileşenlerinden bir partinin temsil ettiği Kürt realitesi ile belki eşcinsel realitesi arasında bir karşılaştırma yapılabilir. Kürt realitesi de bu ülkenin bir gerçeği olduğu halde çok uzun yıllar, resmi politika düzeyinde olsun bir takım toplumsal düzlemlerde olsun, yadsınan bir gerçekti. Adı konulmayan bir gerçekti. Ama Kürtler yok denerek yok edilemediler.

 

Kürtler bir toplumsal ve kültürel kimlik olarak kendi kendilerini yarattılar. Bu anlamda eşcinsellerle de aslında bir bağı var. Organik anlamda değil ama sosyolojik anlamda bir bağı var. Sosyolojik anlamda, eşcinseller de yadsınmaya, inkâra karşı kendi kimliklerini kendi bedenlerine ve kendi aşklarına sahip çıkarak kendilerini yaratıyorlar. Biz daha işin başındayız ama...

 

Geleneksel bir kesimden gelmekle birlikte DEHAP’ın Kürt realitesinin geçtiği süreci göz önünde bulundurduğumuzda eninde sonunda ve belki de şaşırtıcı bir şekilde pek çok partiden önce eşcinsellik realitesiyle yüzleşeceğini düşünüyoruz. Yani bir turnusol kâğıdı işlevi gören eşcinsellik realitesinde pek çok partinin önüne geçerek bu konuda kendini sorgulayacağını düşünüyoruz. Bu günlük politik bir çıkardan öte, DEHAP’ın kitlesinin geçtiği süreçten dolayı böyle olacak. Onun için biz kişisel olarak hayatta gösterdiğimiz pek çok tepkiyi bu partiye göstermiyoruz. Birçok yanlışı olduğu halde, pek çok görmezden geldiği durum olduğu halde bu partide böyle bir potansiyel olduğunu düşünüyoruz.

 

 

Bu kaçınılmaz. Herkesin hatırlayacağı gibi yüzlerce insanın bulunduğu bir parlamentoda eşcinsel olma hali, bir küfür olarak telaffuz ediliyor. Oysa bu hal bizim var oluşumuz. Bizim gerçeğimiz, bizim kimliğimiz. Bizim kimliğimize küfrediyorlar aslında. Şu an belki bir magazin ya da bir fantezi olarak algılanabilir ama, kişisel olarak benim de çok tercih edeceğim bir şey olmamakla birlikte mevcut hayatın kendi sosyolojisi açısından bakıldığında bu gün örneğin eşcinsellik söz konusu olduğunda, eşcinselleri yadsıyan bu realiteye küfür eden partiler bile belki üç-beş yıl belki de beş on yıl sonra, eşcinsel oylarını almak için kaçınılmaz olarak bu kanala dair politika üretmek zorunda kalacaklar.

 

 

AB konusunda da aslında bir manipülasyon söz konusu. Şöyle ki; AB’ye gireceğiz her şey güllük gülistanlık olacak deniyor. Oysa biz biliyoruz ki, en azından bu ülkenin kadınları biliyor ki yasal düzenlemeler otomatikman kültürel ve toplumsal karşılığını bulmuyor. Bu ülkede kadınlar haklarına ve özgürlüklerine hukuki anlama, pek çok Avrupa ülkesi kadınlarından önce sahip oldular. Ama yetmiş yıl aradan sonra kadınların hâlâ toplumsal anlamda özgür olmadığını göz önünde bulundurduğumuzda AB’ye girmenin pek çok kesimle birlikte eşcinselleri de özgürleştireceği söylemi bize bir yanılsama olarak sunuluyor.

 

Ayrıca unutulan bir şey var. AB ülkelerinde eşcinsellerin sahip olduğu haklar ve özgürlükler, Avrupa Birliği Devletleri’nin eşcinsel kardeşlerimize bahşettiği haklar değildir. Türkiye’de bu unutturuluyor, bu görmezden geliniyor. Avrupa Birliği’ndeki ülkelerde yaşayan eşcinsel kardeşlerimiz otuz yıl, kırk yıl önce başlayarak mücadele ederek bu hakları kazandılar. Ve toplumsal mücadeleleri sonucunda bu hakları Avrupa Ülkeleri kabul etmek zorunda kaldı. Türkiye’deki insanlar evet-hayır ikilemine sokularak, bu gerçek unutturuluyor.

 

 

Aslında biz Türkiyeli eşcinseller olarak kendimizi toplumun diğer kesimlerinden ayrı görmüyoruz. Dolayısıyla, Türkiyeli eşcinseller ne zaman özgürleşecek sorusu kendi başına bize göre yanlış bir sorudur.

 

Türkiye’de yaşayan heteroseksüeller, eşcinseller, kadınlar ve erkekler ne zaman toplumsal özgürlüklerini kazanırlarsa, Türkiye’deki eşcinseller de o zaman özgürlüklerini kazanır. Bu anlamda bizim özgürlük mücadelemiz Türkiye’deki heteroseksüel kadınlardan, Kürtlerden, işçi ve memurların hak ve özgürlük mücadelelerinden ayrı bir kanalda ilerlemiyor.

 

 

Aslında Türkiye’deki sol çevre hakkını vermek gerekir ki, pek çok konuda Türkiye’deki özgürlük mücadelesinin yüz akıdır. Ama yine mevcut egemen ideolojinin şekillendirdiği kültürel ilişkilerden doğduğu için pek çok sorunu da barındırıyorlar. Örneğin pek çok konuda muhalif kesim, sol kesim; toplumun diğer muhafazakâr kesimlerinden farklıymış gibi görünüyor. Farklıdırlar da gerçekten. Bunu kabul etmek gerekiyor. Ama eşcinsellik realitesi söz konusu olduğunda -turnusol kâğıdı işlevi görür eşcinsellik demiştim- Türkiye’deki sol kesimin çoğunluğu muhafazakâr kesimden hiç de farklı düşünmez. Aralarında yüz seksen derece fark olan toplumsal kesimler, söz konusu eşcinsellik olduğunda, hemen müttefik oluverirler. Aynı homofobik ve aynı heteroseksist yaklaşımla eşcinselliği inkâr ederler ya da eşcinselliği mevcut kapitalist sistemin bir artığı olarak görürler. Bu anlamda biz büyük bir zorlanma yaşadık, toplumsal alanda kendimizi var etme anlamında. Ama hayat kaçınılmaz bir şekilde ilerliyor.

 

Nasıl ki sol kesimin büyük çoğunluğu eşcinselliği burjuva toplumunun bir artığı, negatif bir durum olarak algılaması çeviri yoluyla öğrenildiyse bu gün yine pek çok sol kesim de yine batıdan çeviri yoluyla eşcinselliğin de toplumsal bir realite olduğunu özgürlük mücadelesinde ilerici bir perspektifle eşcinselliğin görmezden gelinemeyeceğini öğreniyorlar. Bu sevindirici. Ama hayatta karşılığını bulması için gerçekten daha önce yanı başında kendisiyle birlikte mücadele eden eşcinsel bireyleri neden yadsıdıkları gerçeğiyle yüzleşmeleri gerekir.

 

 

Bu doğru değil. Ama şöyle bir ayırım yapmak gerekir; biz on yıldır, inkâr edilemez bir şekilde ortaya çıktığımızda çoğu sol kesim, bizi kabul etmek için neredeyse ön koşul dayattılar. Ama biz bir nevi eşcinsel politika yapmaya dokuz on yıldır başladık. Ve biz okullarda, iş yerlerinde birbirimizi bulmaya, hayatımızı kapalı mekânların dışında da var etmeye daha yeni başladık. Bu anlamda gerçekleştirilmiş ya da kısa vadede gerçekleştirme olanağı yüksek projeler ya da politikaların bizden beklenmesi çok da gerçekçi olmaz. Az önce, doğru değil dediğim nokta ise, bizim bütün çalışmalarımız, toplumun her kesiminde kendimizi var etme ve eşcinsel realitenin oralarda da ortaya çıkması için çaba sarf etme yönünde oluyor. Örneğin, bizim teknik bir takım projelerimiz de var. Mesela, ’eşcinsel hakları için hukuk bürosu’ ya da ’tutsak eşcinsellerle dayanışma ağı’ gibi...

 

 

Bu soru, Türkiye’deki başka etnik- dini azınlıklara da sık sık sorulur. Ama ben eşcinsel kimliğimi ön plana çıkartmıyorum. Ben gey’im, Kaos GL; gey ve lezbiyenlerden oluşur. Ve biz eşcinseller olarak bu ülkede yaşamak istiyoruz. Ben kendi adıma eşcinsel milletvekili olmayı ya da meclise girmeyi ön görmediğim için bu soru benim için geçerli olamaz...

 

 

Aslında bu alan, kadın kurtuluş hareketinin on yıllardır ortaya koyduğu gibi, mevcut sistemin erkek egemen bir yapı olmasından kaynaklanıyor. Aslında eşcinseller açısından bakıldığında da; mevcut sistem bizim için heteroseksüel erkek iktidarı olarak tanımlanabilir. Heteroseksüel erkek iktidarında da erkekliğin ve de adı konulmadan, heteroseksüel olma halinin ön plana çıkarılması pek de şaşırtıcı değil. Bizim mücadelemiz, buna da karşı. Bizim mücadelemiz, erkekliğin cinsel edimden farklı olarak, toplumsal ve kültürel alanda kurulan bir şey olduğunu, dolayısıyla da dönüşebileceği noktasından besleniyor. Dolayısıyla eşcinsellerin mevcut toplumda özgürleşebilmeleri ya da özgürlük alanlarımızın artması, aynı zamanda bu maço ve heteroseksist erkek egemen yapının zayıflaması anlamına geliyor. (http://eski.bianet.org/2002/10/11/13811.htm)