18/10/2018 | Yazar: Beren Azizi

Beren Azizi, Britanya’daki Cinsiyetin Tanınması Kanunu’ndaki değişiklik önerileri ve kanun hakkında bilinmesi gerekenleri yazdı.

Şu an Birleşik Krallık’ta öğrenci olarak bulunuyorum ve benim bulunduğum okul dahil (SOAS) bu konuda gerçekten de yapılması planlanan değişiklik hakkında tartışmalar devam ediyor. Tartışmalar diyorum ama aslında en azından tespit edebildiğim kadarıyla üniversiteler özellikle eğitimli insanların şu an hâlâ devam eden ve Ekim ayının 19’u gecesinde bitecek olan, Birleşik Krallık’ın yürüttüğü konu hakkındaki ankete katılmaları için öğrencilere çağrılarda bulunuyorlar. (Yani üniversiteler açısından, çok büyük bir çoğunlukla tartışmadan ziyade bu reformun yasallaşması için çağrılar var. Ankete katılım çağrısı kesişimsel feministlerce yoğun bir şekilde yürütülüyor.) 

19 Ekim’e kadar sürecek olan anket reformun legalliği için olmasa da meşruluğu için dayanak oluşturacak, bu açıdan önemli!

Bu anketin çağırıcısı iki taraf var. Birincisi Penny Mordaut. Kendisi Muhafazakar Parti’den Uluslararası Kalkınmadan Sorumlu Devlet Bakanı (State of Secretary) ve aynı zamanda Kadın ve Eşitlikler Bakanı (Minister). Mordaut aynı zamanda Brexit destekçisi bir politikacı. Bunların yanında da “Trans kadınlar kadındır! Bu başlangıç noktasıdır!” şeklinde beyanıyla tavizsiz bir şekilde özellikle trans kadın hakları politikasını yürüteceğinin sinyalini zaten göreve gelir gelmez vermişti, ayrıca bu zamana kadar Britanya medyasını translarla ilgili haberler konusunda transfobik olmakla işaret edip medyayı en sert şekilde uyaran bakanlardan biri. (Özgürlüğe ve kedilere aşık olduğunu da Twitter’ında Bio’suna yazmış.)

Anketin diğer çağırıcısı Hükümet Eşitlikler Dairesi, kendilerini özellikle kadın, cinsel yönelim ve trans eşitliği hakkında bir dizi eşitlikler mevzuatından sorumlu görüyorlar.

Bu çağırıcıların kimler olduğu bilgisinden sonra bugünlere nasıl gelindiğinin anlaşılması adına bir başka bilgi daha vermek istiyorum. Mevzubahis reform zaten çok önceden beri LGBTİ+ ve feministlerce talep ediliyordu. Bu sebeple göreve geldiği sıralarda Penyy Mordaut’a Cinsiyet Tanınması Kanunu’nda acilen değişiklik yapılması için aşağıda isimlerini vereceğim kişiler ve kuruluşlar açık bir mektup yazdılar. Mektubun imzacıları şöyleydi:

Mark Healey 17-24-30 No To Hate Crime Campaign
Sarah Lennox, Co-founder All About Trans
Lui Asquith Amnesty International UK LGBTI Network
Ryan Stalley Amnesty UK LGBTI Network
Senthorun Raj Amnesty International UK LGBTI Network
Jane Fae Author
Juno Roche Author
Stephanie Hirst, Broadcaster BBC
Jay Murray, Co-founder Communi-T
Dr Christina Richards Consultant Psychologist
Jackie Briggs Families Together London
Nik Noone Galop
Chryssy Hunter, Chair Gendered Intelligence
Jay Stewart, CEO Gendered Intelligence
Celia Macleod, Chair Gender Identity Research & Education Society
Andy Hunt Intercom Trust
Amelia Abraham Journalist
Paul Dillane Kaleidoscope Trust
Surat-Shaan Knan LGBT Consortium Trans Organisations
Network
Annette Pryce LGBT Executive Member NEU ( NUT section)Louie Stafford, Programme Coordinator LGBT Foundation
Anna Chivers, Trustee Mermaids
Susie Green, Chief Executive Mermaids
Lukasz Konieczka Mosaic LGBT Youth Centre
Rt Hon Layla Moran MP MP for Oxford West and Abington
Owl Fisher / Ugla Stefanía Kristjönudóttir Jónsdóttir My Genderation
Fox Fisher My Genderation
Roz Kaveney Novelist
Nathalie McDermott, CEO On Road Media
Billy Clarke Over the Rainbow Bournemouth
Lu Thomas Pride Cymru
Jae & Max Price Proud2Be
Léne Ballantyne Queer & Trans Inclusion Partnership
Helen Walsh Space Youth Project
Ruth Hunt, Chief Executive Stonewall
Bob Green, Chief Executive Stonewall Housing
Isle of Wight Pride - UKPride2018

Bu bilgilerden sonra ise Hükümet Eşitlik Dairesi’nin Britanya halkıyla paylaştığı bazı bulgulardan bahsetmek istiyorum. Daire, kesin sayıyı bilmemekle birlikte tahmini olarak Britanya’da iki yüz bin ila beş yüz bin arasında trans insan olduğunu belirtiyor. Ayrıca Ulusal İstatistik Ofisi’nin bu konuda çalışmalar yürüttüğünü ekliyor. Daha sonra Daire kendi anket çalışmaları ve Stonewall’un (Birleşik Krallık Merkezli LGBTİ+ yardım kurumu) anket çalışmalarını kıyaslıyor ve bulguları tutarlı bularak trans kadın ve erkeklerin %41’nin nefret suçu veya vakasına maruz kaldıklarını, %25’nin hayatlarının bir döneminde evsizlik yaşadığını, %67’sinin kimlikleri hakkında açılmaktan gelecek negatif tepkilerden dolayı kaçındıklarını söylüyor.

Daire kısaca yasal olarak kayıtlı cinsiyet kimliğinin 2004 Toplumsal Cinsiyetin Tanınması Kanunu’na göre Birleşik Krallık’ta nasıl değiştirileceğini de izah ediyor. Birleşik Krallık’ta trans kadınlar ve erkekler 2004 yılında çıkan bir kanunla ancak kayıtlı cinsiyetlerinin değiştirilmesi hakkını elde ettiler. (Türkiye’de 1988 yılındaki Medeni Kanun ile geliyor bu hak; ama öncesinde de yerel mahkemeler düzeyinde cinsiyet sicilleri değiştiriliyordu. Bu Türkiye ile Birleşik Krallık’taki özellikle trans kadın görünürlüğü ve özgürleşmesi adına muhakkak ki bir şeyler söylüyor. Dolayısıyla Birleşik Krallık’taki transfobiyi daha özcü, kurumsal ve bilimsel düşünmemiz gerekebilir.) Birleşik Krallık’ta 2004 yılında yürürlüğe giren yasaya göre kişi, öncelikle yasada belirtilen yükümlülükleri karşılamak zorunda, bu zorunlulukları yerine getiren kişiye “Cinsiyetin Tanınması Sertifikası” veriliyor ve kişi de bununla doğum kaydını/sertifikasını değiştirebiliyor. Kişinin mecbur olduğu yasal gereklilikler şöyle:

*Tıbben “Gender Disfori” teşhisi

*Bir tıbbi uzmandan detaylı tıbbi tedavi raporu

*En az iki yıl edindiği cinsiyet kimliğiyle yaşam deneyimini kanıtlayıcı belgeler (Banka hesap özetleri, maaş bordrosu, pasaport vb.)

*Kişinin bu yeni edindiği cinsiyet kimliğiyle ölene kadar yaşamaya niyeti olduğunu beyan ettiği yasal beyanname

*Eğer evliyle eşinin rızası

*140 pound ödeme (Veya ödemede azaltma ya da muhafiyet için düşük gelirliliğin kanıtı da olabilir.)

*Bu belgelerin bir jüri heyetine/kurula yollanması (Şahsen getirilmesi kabul edilemez, yollanması gerekiyor.)

2004’te yasa çıktından bu yana, şartların bu kadar zor olmasına rağmen, dört bin dokuz yüz on kişi “Cinsiyet Tanınması Sertifikası”nı edinebilmiş ve kayıtlı cinsiyetini değiştirmiş. Yalnız önemli nokta şu ki ulusal LGBTI+ anketine katılan ve cinsiyet geçiş sürecine başvurusuna başlamış veya başvurusunu tamamlamış transların yalnızca yüzde on ikisi başarılı sonuç almış, yani yalnızca yüzde on ikisi “Cinsiyet Tanınması Sertifikası”nı alabilmiş. (Katılımcıların yüzde yedisi ise başvuruda bulunmayıp bu sertifikayı edinmekle ilgilenmediklerini belirtmişler.) Birleşik Krallık’ta yerel güçlerin merkezi güçten mesele kanunsa ne kadar bağımsız ve güçlü olduğu düşünülürse LGBTİ+ hak savunucularının neden bu yasada yıllardır çok ısrarlı reform talep ettikleri anlaşılacaktır. Bu 2004’teki yasa bence bizdeki Özal öncesi yerel mahkemelerin cinsiyet değiştirme kararı vermesi keyfiyetine benziyor, dolayısıyla yerel güçlerin karar gücünü sınırlayacak yeni bir yasa gerekiyor. (Bizde bu Medeni Kanun’a madde ekletmek oldu, burada yasanın şartlarını değiştirmek oluyor. Her ülkenin güç ilişkilerine göre sorunu çözme pratiği de farklı.)

Daire, bu değişimin yasal yükümlülükleri ötesinde bu yükümlülükleri gerçekleştirip sertifikasını alan birini nelerin beklediğini ve bu kişiyi bekleyen işin-gücün ne kadarının yasayla düzenlendiğini de incelemiş. Bir insan sertifikasını aldığında sicilde kayıtlı ismini ve zamirini/ünvanını, bankalar dahil servis sağlayıcılardaki cinsiyet kaydını, işverenlerde ve izleme anketlerindeki cinsiyet kaydını, sürücü belgesi ve pasaportundaki cinsiyet kaydını kendi başına değiştirmek zorunda kalıyor. Bu değişimlerin hiçbiri yasayla düzenlenmiş değil. Ayrıca tanı, hormon tedavisi ve de ameliyatların hiçbiri gene bu yasayla düzenlenmiş değil, bunların kiriterlerine tamamen NHS denilen Ulusal Sağlık Sistemi karar veriyor. (16 yaştan itibaren hormon tedavisine ve 18 yaşından itibaren ameliyata izin veriyor. Ayrıca net bir şekilde çocuk kendini kadın veya erkek olarak tanımlıyorsa veya ne tanımlıyorsa bunu onaylayınız, yoksa çocuğunuz depresyona girer, intihar düşüncesi gelişebilir, çocuğunuz trans ise de 16 yaşından sonra olası hormon tedavisine ve 18 yaşından sonra olası ameliyata kendinizi hazırlayınız şeklinde son derece insani HALK SAĞLIĞI tavsiyesinde bulunuyor. Bu tavsiyeyi asla ve asla sadece trans çocuklar özelinde değil, tüm çocuklar özelinde söylüyor.) NHS’in yetki alanına girmeyen ve giremeyen Cinsiyetin Yeniden Tanınması Kanunu yalnızca ve yalnızca kişiye YENİ BİR DOĞUM SERTİFİKASI ve CİNSİYETİNE UYGUN EMEKLİ MAAŞI HAKKI veriyor. Yani tıbbi prosedürleri düzenlemiyor, düzenleyemiyor. 

Daire, halka NHS’nin alanına giren tıp biliminin konusu olan alanlarla ilgili bir düzenleme yapamayacaklarını (16 yaş hormon tedavisi sınırı, 18 yaş ameliyat sınırı, tanı kriterleri vb. gibi alanlar bunlar.), sadece bu SERTİFİKA DEĞİŞTİRME SÜRECİNİN ve SONRASININ nasıl daha az bürokratik olabilmesi üzerine demokratik bir tartışma yürüterek yasada reform yapmak istiyor. Yani tıbbi olarak prosedürleri düzenlemekle yetkili yer NHS. Ameliyatların yaş sınırını da hormon tedavisi yaş sınırını da tanı kriterlerini de kendi bilimsel ölçütleri açısından değerlendirip değiştirecek veya sabit tutacak kurum NHS, yasalar değil. NHS şu an net bir şekilde yaşı önemli olmaksızın çocukların (Trans olmayan çocuklar için de geçerli!) cinsiyet beyanlarının onaylanmamasının çocukta intihar düşüncesi geliştirebileceğini söylüyor ve bu onaysızlığa karşı Sosyal Hizmetlerle paralel çocuk sağlığını etkileyecek bir sorun olduğu için ebeveynlere karşı çocuğu koruyor. Bununla birlikte 16 yaşından sonra ancak DOKTOR ONAYI ile hormon tedavisini ve 18 yaşından sonra ancak DOKTOR KARARI ile ameliyatı onaylıyor.

O sebeple NHS’in belirlediği medikalizasyon prosedürleriyle (ameliyat, hormon vb.) doğum sertifikasının nasıl değiştirileceğini düzenleyen yasanın önce iki ayrı şey olduğunu bilmemiz gerekiyor. İngilizce adı “Gender Recognition Act 2004” olan yasa sadece doğum sertifikasını değiştirme hakkı veriyor ve bu hakkın hangi zorunlulukları gerektiğini sıralıyor. Dolayısıyla yasadaki reform yalnızca yukarıda saydığım 7 MADDELİK GEREKLİLİKLER üzerinde bir reform planlanıyor. Tıbbın konusuna giren kaç yaşında hormon alınır, ne zaman ameliyat olunur, çocuğu transım diyen aile nasıl davranmalıdır gibi konuları NHS düzenliyor. Orada zaten kanun değil güncel bilimsel paradigma işliyor. (TERF’ler yani trans dışlayıcı radikal feministler ve Kilise, yasayla değil NHS’in prosedürlerine karşı trans çocuk düşmanı ve bilimdışı bir savaş açmış durumdalar. Yasayla bağı olmayan NHS prosedürlerini, örneğin NHS 16 yaşında hormon kullanımını onaylıyor, yasayla ilgiliymiş gibi göstererek yasadaki gereksiz yükümlülüklerin reformla değişmesine engel olmak istiyorlar. Bu açıdan ankete trans hakları açısından pozitif katılım önemli!)

Yazının başında bahsettiğim ankete katılmak için Britanya’da olmak gerekmiyor. O halde pamuk eller ankete! Kaos GL anketin nasıl doldurulacağı, doldururken aktivistlerin tavsiyelerini vs. haberleştiriyor. Takipte kalınız ve anketi doldurunuz! Yarın gece anket için son gün!

Ankete şuradan; Stonewall Vakfı’nın ankete ilişkin kolaylaştırıcı yorumlarına şuradan ulaşabilirsiniz. Anketi doldurmak için Birleşik Krallık’ta olmak gerekmiyor. Anketi doldururken İngilizce bilenler lgbtq@soas.ac.uk adresine; dil desteğine ihtiyacı olanlar ise bana 664616@soas.ac.uk adresinden mail atabilir.

*KaosGL.org Gökkuşağı Forumu’nda yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. Yazının KaosGL.org’ta yayınlanmış olması köşe yazılarındaki görüşlerin KaosGL.org’un görüşlerini yansıttığı anlamına gelmemektedir.


Etiketler:
nefret