30/11/2006 | Yazar: Kaos GL
Yaklaşık bir yıldır sivil toplum örgütleriyle çalışarak seks işçileri, damar içi uyuşturucu kullananlar, eşcinseller ve mahkumlara ulaşan Sağlık Bakanlığı toplumsal duyarlılığın oluşturulması ve halkın HIV/AIDS’in bulaşma yolları konusunda bilinçlendirilmesinin önemine işaret ediyor.
Yaklaşık bir yıldır sivil toplum örgütleriyle çalışarak seks işçileri, damar içi uyuşturucu kullananlar, eşcinseller ve mahkumlara ulaşan Sağlık Bakanlığı toplumsal duyarlılığın oluşturulması ve halkın HIV/AIDS’in bulaşma yolları konusunda bilinçlendirilmesinin önemine işaret ediyor.KAOS GL
Bakanlık tarafından, aralarında eşcinsellerin örgütlerinin de bulunduğu sivil toplum kuruluşlarının iş birliğiyle HIV/AIDS’in önlenmesine yönelik projeler yürütülüyor. Bu yılın Nisan-Mayıs aylarında başlatılan projeler kapsamında 34 bin 656 adet ücretsiz kondom dağıtıldı. HIV riski altındaki grupların değerlendirildiği bir araştırmaya göre, genç ve eğitimli seks işçileri risk altında olduklarının daha fazla bilincinde.
Her yıl Aralık ayının ilk günü HIV/AIDS konusunda toplumsal duyarlılığın oluşturulması ve bulaşma yolları konusunda bilincin artırılmasına yönelik etkinlikler düzenlenirken, dünyada her gün 11 bin yeni HIV enfeksiyonu meydana geldiği tahmin ediliyor.
Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü yetkililerinden alınan bilgiye göre, dünyada halen yaklaşık 39.5 milyon erişkin ve çocuğun HIV ile enfekte olduğu, bunların yüzde 95’inin ise gelişmekte olan ülkelerde yaşadığı biliniyor.
Yetkililer, dünyada her gün 11 bin yeni HIV enfeksiyonunun meydana geldiğine, etkilenen kişilerin çoğunluğunun en üretici çağlarında olan 25 yaş altındaki gençler olduğuna dikkat çekti.
Ümit vaat eden yeni çok ilaçlı tedavi şemalarıyla hastalığın belirtilerinin ortaya çıkışı geciktirilebilse de bir AIDS hastasının yıllık ilaç giderinin 10 bin doları bulduğunu belirten yetkililer, Türkiye’deki hastaların ilaçlarının zamanında temin edilememesi gibi sorunlarla karşılaşabildiklerini kaydettiler.
Yetkililer, HIV şüphesi olan ya da tanısı konanların isimlerinin açığa çıkmasından çekindikleri için sağlık kurumlarına baş vurmamalarının bu hastalıkla yapılan mücadeleyi aksattığını bildirdiler.
Yetkililer, Dünya AIDS Günü’nde toplumsal duyarlılığın oluşturulması, halkın HIV/AIDS’in bulaşma yolları hakkında bilgilendirilmesi, güvenli ve sağlıklı cinsel hayat konusunda bilinçlendirilmesi, kondom kullanımının yaygınlaştırılmasının vurgulanması, HIV ile enfekte olanlara ayrımcılık yapılmaması, bu kişilerin hiçbir şekilde suçlanmaması, yargılanmaması ve toplumdan dışlanmamasının gereğine dikkat çekilmesinin önemini vurguladılar.
HIV riski altındaki gruplar
Öte yandan, Prof. Dr. Nuray Özgülnar ile uzman psikiyatrist Füsun Kayatürk tarafından HIV riski altındaki grupların değerlendirildiği bir araştırmaya göre, seks işçilerinden bazıları her ilişkide, bazıları ise çoğunlukla kondom kullanırken, akıllarına hiç kondom kullanmak gelmediğini ifade edenler de var.
Araştırmaya katılanlardan bazıları ‘24 senedir meslekteyim, hiç kondom kullanmadım, bir hastalığım da olmadı. Müşteri isterse kullanırım’ dedi. Kondom kullandıklarını söyleyenler ise aldıkları tepkileri, ‘...bazı geri çevirdiğimiz müşteriler kapıya çıkıp, bu, prezervatif kullanıyor girmeyin’ diye diğer müşterilere söylüyor’ şeklinde dile getirirken, ‘...bildiğim, tanıdığım temiz görünen müşterilerle kondom kullanmıyorum’ diyenler de var.
Görüşülen seks işçilerinin çoğu cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan sifilis, gonore, hepatit B ve HIV/AIDS’i bilirken, HIV/AIDS’i ‘cinsel temasla, kanla ve öpüşmeyle bulaşan bir hastalık olarak’ tanımladı. Söz konusu kişiler ‘kondom kullanırlarsa ve sağlık kontrolü altında olurlarsa bu hastalıklara yakalanmayacaklarını’ düşünüyor.
Seks işçilerinin sağlıklarını korumada eğitim ve yaşın en önemli değişken olduğunu gösteren araştırma, şu sonuçları da ortaya çıkardı:
Daha fazla risk altında olduklarının bilincindeki genç ve eğitimli seks işçileri, bilgiye ulaşma ve eğitim almaya istekli, daha fazla kondom kullanıyor ve kondom kullanmaya istekliler,
Genç oldukları için müşteri kaybetme korkuları yok, müşterinin kondomsuz ilişki isteğini kolaylıkla reddedebiliyorlar,
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarla HIV/AIDS konusundaki bilgileri sınırlı ve bilgilenmeye istekli olmayan yaşlı ve daha az eğitimli seks işçilerini, bilgi azlığı, kazanç düşmesine yönelik kaygılar ve yaşları müşterilerinin tüm isteklerini koşulsuz karşılamaya ve kondomsuz seks taleplerini yerine getirmeye zorluyor,
Bu kişiler, belirli aralıklarla muayene edilmeleri ve kan vermeleri nedeniyle sağlıklarını kontrol altında, kendilerini de sağlam olarak değerlendiriyor,
Sağlık kontrolleriyle ilgili kaygıları olduğu için bu kontrollerde ne yapıldığı ve sonuçları hakkında daha ayrıntılı bilgilenmek istiyorlar,
Benzer biçimde yaş ile eğitimin tutum ve davranışlarını belirlediği kayıtsız çalışan seks işçileri, polis tarafından yakalandıklarında ilgili sağlık birimlerince cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarla HIV/AIDS açısından kontrol edilirken, serbest bırakılıp tekrar yakalanana dek mesleklerini tümüyle kontrolsüz sürdürüyor.
Araştırma sonuçlarına ilişkin yapılan değerlendirmede, son 10 yılda seks işçilerinin cinsel ilişki biçimlerinin değiştiği ve çeşitlendiğine dikkat çekildi. Seks işçilerinin bilgi düzeyleri iyi de olsa, hatta kayıtlı çalışanlar için zorunluluk da konulsa, kondom kullanmadan müşterileriyle ilişkiye girebildikleri, dahası kendi partnerleriyle birlikteyken asla kondom kullanmadıkları bildirildi. Bu nedenlerle seks işçilerinin cinsel, mesleki ve sağlık tutumlarının izlenmesi gereğine işaret edildi.
AIDS konusunda yürütülen projeler
Sağlık Bakanlığınca Küresel Fon ve MEDA isimli organizasyonlar tarafından AIDS/HIV’in önlenmesine yönelik projeler yürütülüyor. Küresel Fon tarafından finanse edilen 3 milyon 891 bin dolar bütçeli projeyle, ticari seks çalışanları, damar içi uyuşturucu kullananlar, eşcinsellere ve mahkumlara ulaşılması planlanıyor. Bu yılın Nisan-Mayıs ayları gibi başlayan proje kapsamında aralarında eşcinsellerin örgütlerinin de bulunduğu sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliğine gidiliyor. Projeye Zührevi Hastalıklarla Savaş Derneği, Yeniden Sağlık ve Eğitim Derneği, Dokar-Genç, Pozitif Yaşam Derneği ve KAOS-GL gibi oluşumlar katkı sağlıyor.
Sağlık Bakanlığı yetkilileri, söz konusu sivil toplum örgütlerinin bu kişilere ulaşılmasında son derece etkili olduğunu belirterek, yapılan iş birliği sayesinde bugüne kadar bin 414 seks işçisi, bin 57 eşcinsel, 29 damar içi madde kullanıcısı ve 461 hükümlüye ulaşıldığını, 13 bin dolayında broşür ve kitap gibi yayın ile 34 bin 656 kondom dağıtıldığını ve 63 HIV/AIDS’le yaşayan kişiye destek verildiğini bildirdiler.
Kaynak: AA, NTV, 30 Kasım 2006
Etiketler: insan hakları, sağlık
