05/12/2012 | Yazar: Ömer Akpınar

Amerikan Psikiyatri Derneği’nin (APA) yeniden düzenlenmiş Tanısal ve Sayımsal El Kitabı’na (DSM-5) göre trans ve cinsiyet-uyumsuz kimlikler artık zihinsel bozukluk sayılmayacak.

Amerikan Psikiyatri Derneği ‘Cinsiyet Kimliği Bozukluğu’ İfadesinden Vazgeçiyor Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı
Amerikan Psikiyatri Derneği’nin (APA) yeniden düzenlenmiş Tanısal ve Sayımsal El Kitabı’na (DSM-5) göre trans ve cinsiyet-uyumsuz kimlikler artık zihinsel bozukluk sayılmayacak.
 
APA, DSM’de köklü değişikliklere giderek “cinsiyet kimliği bozukluğu” ifadesini kullanmaktan vazgeçiyor. Bunun yerine daha yansız “cinsiyet hoşnutsuzluğu” ifadesi tercih edilecek.
Trans aktivistler uzun zamandır “bozukluk” ifadesinin damgalayıcı olduğunu söylediler. Değişikliği APA tarafından 1973 yılında eşcinselliğin zihinsel hastalık listesinden çıkarılmasıyla eşdeğer görenler de var. Terminolojide değişiklik yapılma talebi yazın gerçekleşse de değişiklik resmî olarak Cumartesi günü onaylandı.
 
Yeni el kitabında trans bireyler “cinsiyet hoşnutsuzluğu” yaşayan kişiler olarak adlandırılıyor. Bu şekilde geçiş sürecinde trans bireyleri zihinsel bozukluk yaşadıkları şeklinde damgalamak yerine “kişinin deneyimlediği/ifade ettiği cinsiyet ile kendisine atanan cinsiyet arasındaki belirgin uyuşmazlıktan” kaynaklanan sıkıntı ifade edilecek.
 
Uluslararası Trans Patolojizasyonunu Durdurma Kampanyası ise tanı kitapçıklarından “cinsiyet hoşnutsuzluğu” ve “cinsiyet kimliği bozukluğu” gibi ifadelerin tamamen kaldırılmasını hedefleri arasında sayıyor. 2013 yılında APA, 2015 yılında ise Dünya Sağlık Örgütü yeni tanı kitapçıklarını yayınlayacak.
 
DSM Nedir?
 
DSM psikiyatrinin temel kitabı kabul edilir; çünkü sağlık uzmanları DSM’deki kriterleri baz alarak hastalara tanı koyarlar. DSM ayrıca sigorta şirketleri, okullar ve diğer kuruluşlar tarafından gelişimsel ya da zihinsel bozukluk yaşayan bireyler için özel koşullar oluşturmada kullanılır. Bir kişinin alacağı cezadaki artış veya azalmalar DSM’de belirtilen zihinsel sağlık bozukluğu kriterlerine bağlı olarak değişebilir.  

Etiketler: insan hakları, sağlık
nefret