02/05/2006 | Yazar: Kaos GL
Askeri Yargıtay Daireler Kurulu, askerlik yapmayı ve eşcinsellik muayenesini reddeden Mehmet Tarhan davasında kesin kararı verdi: Askerlik yapmaya mecbur, AİHM'nin kararları ülkeler için bağlayıcı değ
Askeri Yargıtay Daireler Kurulu, askerlik yapmayı ve eşcinsellik muayenesini reddeden Mehmet Tarhan davasında kesin kararı verdi: Askerlik yapmaya mecbur, AİHM'nin kararları ülkeler için bağlayıcı değil. KAOS GL
Gökçer Tahincioğlu
Vicdani retçi Mehmet Tarhan hakkındaki davanın gerekçeli kararını açıklayan Askeri Yargıtay Daireler Kurulu, tartışma yaratabilecek yorumlara imza attı. Eşcinsel olmasına rağmen bunu açıklamayan, ortaya çıktığı aşamada da muayene olmayı reddeden kişilerin askere alınması gerektiğini savunan Askeri Yargıtay, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) "vicdani ret" kararının bağlayıcılığı olmadığını vurguladı. Eşcinselliği de "ileri derecede psikoseksüel bozukluk" olarak tanımladı.
4 yıl hapis yattı
Kışlaya götürülen Tarhan, askerlik yapmayacağını söyleyince tutuklanmış ve hakkında dava açılmıştı. Tahliye edildikten sonra yeniden kışlaya götürülen ve askerlik yapmayacağını söylediği için yine tutuklanan Tarhan, Sivas Askeri Mahkemesi'nce toplam dört yıl hapisle cezalandırılmıştı. Mahkeme, eşcinsel olmasına rağmen muayene edilmeyi reddeden Tarhan'ın zorla muayene edilmesine de karar vermişti.
Askeri Yargıtay 3. Dairesi'nin bu kararı bozması üzerine dosyaya yeniden bakan Sivas Askeri Mahkemesi, ilk kararında direnmiş, dava bu nedenle Askeri Yargıtay Daireler Kurulu'na gelmişti. Tarhan'ın hapse mahkûm edilmesini doğru bulan kurul, cezanın üst sınırdan verilmesine karşı çıkarak yerel mahkemenin kararını bozdu. Bu nedenle tahliye edilen Tarhan, yeniden askere alınmamak için firari olarak yaşamaya başladı.
AİHM kararı
Askeri Yargıtay Daireler Kurulu'nun davayla ilgili olarak gerekçeli kararı da açıklandı. AİHM'nin vicdani retçi Osman Murat Ülke'ye verilen hapis cezaları nedeniyle Türkiye'yi tazminata mahkûm etmesinin de ele alındığı kararda, AİHM kararlarının bağlayıcı olmadığı belirtildi.
AİHM kararlarının nasıl uygulanacağının, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin gözetiminde ilgili devletçe belirlendiğinin anımsatıldığı kararda, terörist Abdullah Öcalan'ın da AİHM'de açtığı davayı kazandığı, ancak mahkemenin bu kararın nasıl uygulanacağını ilgili ülkenin takdirine bıraktığı kaydedildi. Vicdani ret düşüncesini açıklamanın, bunu hak olarak kabul etmeyen ülkeler açısından anlamının bulunmadığı kaydedilen kararda, iç hukukta suç sayılan nedenle kişilerin askeri mahkemede yargılanarak hapse mahkûm edilmesinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne (AİHS) uygun olduğu vurgulandı.
Eşcinsellik tanımı
Tarhan'ın muayene olmayı reddettiği anımsatıldığı kararda, bu durumda yapılması gerekenin zorla muayene etmek değil, ilgiliyi askere almak olduğu ifade edildi. Askerlik yapmaması nedeniyle komutanının da Tarhan'ın eşcinsel olduğunu anlayamayacağına dikkat çekilen kararda, "Tarhan, bu nedenlerle eşcinsel olmasından dolayı askerlikten muaf tutulamaz" denildi.
Kararda, eşcinsellik için "ileri derecede psikoseksüel bozukluk" tanımı da yapıldı.
Uzman görüşü: Tazminat öderiz
Tarhan'ın avukatı Suna Coşkun'un, AİHM kararının bu davada da uygulanmasını istemesine rağmen, Askeri Yargıtay aksi yönde hüküm kurdu. Harp Okulu öğretim üyesi ve Askeri Ceza Yasası uzmanı avukat İsmet Polatcan, Türkiye'nin bu aşamada sadece AİHM'nin hükmettiği tazminatı ödemekle yükümlü olduğunu söyledi. AİHM'nin Osman Murat Ülke'nin aynı nedenle sürekli cezalandırılmasını tazminat nedeni saydığını kaydeden Polatcan, "Askere gitmemek yasalara göre suç. Şu anda mahkemeler buna göre hareket etmek zorunda. AİHM kararının hemen uygulanması gibi bir zorunluluk yok. Karar tavsiye niteliğinde ve takdir hakkı Türkiye'de. Türkiye de tazminatı ödeyip yasalarını uygulamayı seçiyor. AİHM kararı da aksini uygulaması için şu aşamada Loizudu davasındaki gibi bir zorunluluk taşımıyor" dedi.
Kaynak: Milliyet, 2 Mayıs 2006
Etiketler: insan hakları, askerlik
