09/12/2015 | Yazar: Kaos GL
Anayasa Mahkemesi, internet kanununda kişisel verilerin iki yıl saklanmasını ön gören maddeyi iptal etti, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın sansür yetkisine ise dokunmadı.
Anayasa Mahkemesi, internet kanununda kişisel verilerin iki yıl saklanmasını ön gören maddeyi iptal etti, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın sansür yetkisine ise dokunmadı.
Anayasa Mahkemesi (AYM), İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'da da değişiklik yapan 6518 sayılı Kanun'un bazı hükümlerini iptal etti.
Yüksek Mahkeme, Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP), 6 Şubat 2014 tarihli 6518 sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un bazı hükümlerinin iptali istemiyle açtığı davayı, esastan sonuçlandırdı.
İptal edilen hükümler
AA muhabiri Aylin Sırıklı’nın haberine göre, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'un 4. maddesine eklenen "İçerik sağlayıcı, Başkanlığın bu Kanun ve diğer kanunlarla verilen görevlerinin ifası kapsamında, talep ettiği bilgileri talep edilen şekilde Başkanlığa teslim eder ve Başkanlıkça bildirilen tedbirleri alır" hükmü iptal edildi.
5661 sayılı Kanun'un 5. maddesine eklenen 3, 4, 5. ve 6. fıkraların da iptaline karar verildi. Kanun'a eklenen 3. fıkra, "Yer sağlayıcı, yer sağladığı hizmetlere ilişkin trafik bilgilerini 1 yıldan az ve 2 yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla yükümlüdür", 4. fıkra, "Yer sağlayıcılar, yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yaptıkları işin niteliğine göre sınıflandırılabilir ve hak ve yükümlülükleri itibarıyla farklılaştırılabilirler" hükmünü içeriyordu.
Kanun'na eklenen 5. fıkra "Yer sağlayıcı, Başkanlığın talep ettiği bilgileri talep edilen şekilde Başkanlığa teslim etmekle ve Başkanlıkça bildirilen tedbirleri almakla yükümlüdür" hükmünü, 6. fıkra ise "Yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan veya bu Kanundaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcı hakkında Başkanlık tarafından 10 bin Türk Lirasından 100 bin Türk Lirası'na kadar idari para cezası verilir" hükümlerini içeriyordu.
"Erişim sağlayıcının yükümlülükleri" başlıklı 6. maddeye eklenen "Erişimi engelleme kararı verilen yayınlarla ilgili olarak alternatif erişim yollarını engelleyici tedbirleri almakla" ve "Başkanlığın talep ettiği bilgileri talep edilen şekilde Başkanlığa teslim etmekle ve Başkanlıkça bildirilen tedbirleri almakla, yükümlüdür" hükümleri de iptal edildi.
İptal hükümleri, kararın gerekçesi Resmi Gazete'de yayımlandıktan 1 yıl sonra yürürlüğe girecek.
"Bu madde kapsamında hakimin verdiği erişimin engellenmesi kararına konu kişilik hakkının ihlaline ilişkin yayının veya aynı mahiyetteki yayınların başka internet adreslerinde de yayınlanması durumunda ilgili kişi tarafından Birliğe müracaat edilmesi halinde mevcut karar bu adresler için de uygulanır" hükmündeki, "veya aynı mahiyetteki" ibaresi iptal edildi.
TİB’in sansür yetkisine devam
Anayasa Mahkemesi, Kanun'un, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’na (TİB), internet ortamında yapılan yayın içeriğini durdurma yetkisi veren hükümlerin iptal istemlerini ise reddetti.
5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele edilmesi Hakkında Kanun” kapsamında TİB herhangi bir mahkeme kararı olmaksızın websitelerine idari tedbir uygulayabiliyor. Aralarında ‘müstehcenlik’, ‘fuhuş’ ve ‘Atatürk aleyhine işlenen suçlar’ın da olduğu iddialar üzerinden websiteleri erişime engelleniyor. Engelleme kararı veren ve uygulayan TİB bu kararına ilişkin internet sitesi yöneticilerine herhangi bir bildirimde bulunmuyor.
Erkek erkeğe tanışma uygulaması Grindr da erişime engellenen siteler arasında. ‘Müstehcenlik’ gerekçesiyle sitenin engellenmesi Kaos GL tarafından Anayasa Mahkemesi’ne taşınmıştı.
Grindr’a erişimi engelleyen İstanbul Anadolu 14. Sulh Ceza Mahkemesi ise, kararında “www.grindr.com eşcinsel üyelerin bulunduğu arkadaşlık sitesinin kurulduğu anlaşıldığından, 5651 Sayılı Kanunun 8/5-6 maddesinde öngörülen fuhuş ve müstehcenlik içerdiğinden ilgili site hakkında erişimin engellenmesine” ifadelerini kullanmıştı. Ancak sitedeki hangi içeriğin müstehcenlik veya fuhuş niteliği taşıdığı kararda belirtilmediğinden salt eşcinsel üyelerin varlığı fuhuş ve müstehcenlikle ilişkilendirilmişti.
TİB’in sansür yetkisi ve LGBTİ’ler
Mayıs ayında da beş farklı LGBTİ içerikli internet sitesi erişime engellenmişti. Eşcinsel ve trans mekan tanıtımlarının yer aldığı, çeşitli haber paylaşımlarının yapıldığı www.gaylez.com 9 Nisan’da,www.travestice.com 7 Mayıs’ta, www.travestisitesi.com ve www.turkgaybar.com siteleri 26 Mayıs’ta ve son olarakwww.istanbulgay.com sitesi ise 27 Mayıs’ta Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından kapatılmıştı.
Kaos GL’nin geçtiğimiz günlerde yayınlanan “LGBTİ’lerin İnternet Yoluyla İfade Özgürlüğü” raporu da TİB’in sansür yetkisinin sonuçlarını gözler önüne seriyor. Av. Yasemin Öz’ün hazırladığı rapor, internet mevzuat ve yasalarının ifade özgürlüğüne etkilerini inceliyor. Raporda, mevzuat taramasının yanı sıra erişime engellenen LGBTİ içerikli internet siteleri ve hukuki süreç de yer alıyor.
Araştırma sonuçları, Türkiye’de internet yayınlarının içerikleri ve alan adı tahsisi ile ilgili mevzuatın yalnızca LGBTİ bireylere yönelik değil, genel anlamda ifade özgürlüğü alanında bir tehdit olduğunu ortaya koyuyor. Raporda değerlendirilen örnekler, “müstehcenlik, “kamu düzeni”, “ahlak” gibi içeriği belirsiz kavramlarla geniş bir engelleme yetkisi kullanımına yol açıldığını gösteriyor.
Etiketler: medya
