20/12/2012 | Yazar: Kaos GL
Kaos GL’nin düzenlediği ‘Ayrımcılıklara Karşı Sempozyum’un Pazar günkü son oturumunda sağlık hakkı masaya yatırıldı.
Kaos GL’nin düzenlediği “Ayrımcılıklara Karşı Sempozyum”un Pazar günkü son oturumunda sağlık hakkı masaya yatırıldı. “Sağlık Hakkı: Hastalıktan Hak Talebine Eşcinselliğin Seyri” başlıklı oturumun kolaylaştırıcılığını Ayşe Devrim Çıngı Başterzi yaparken Özgür Özel, Zülfikar Kartal Akçay, Tess Vo, Osman Elbek ve Tuğrul Erbaydar* konuşmacı oldular.
Ayşe Devrim Çıngı Başterzi, yaptığı açılış konuşmasında tıbbın iktidarın aracı olarak kullanılmaya devam ettiğini, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliklerinden ötürü insanların psikiyatri kliniklerinde tutulduğunu söyledi. Başterzi, transeksüelliğin psikiyatrinin temel kitabı DSM-5’te halen hastalık olarak görüldüğünün de altını çizdi.
Özgür Özel, ayrımcılık ve nefret söylemi konusunda CHP’nin devinim içinde olduğunu belirtti. Özel, Aliye Kavaf’ın “eşcinsellik hastalıktır” açıklamasını ve TSK’nın hâlâ 1968 yılının DSM’sini kullandığını unutmamanın önemli olduğunu vurguladı. Ayrıca, sağlık çalışanları için cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığına karşı eğitimler düzenlenmesi gerektiğini söyledi.
Osman Elbek, tıbbın da ahlak gibi normları yeniden ürettiğini anlattı ve şunları söyledi: “Tıp norm kurar. Bizim tıptan beklentimiz bizi meşru kılması olmamalı. Normlarını da al git dememiz lazım.”
Aileyi ve devleti reddeden bir politika tanımlanması gerektiğini ifade eden Elbek, “norm karşıtı bir mücadele etmemiz lazım. Hazdan, mutluluktan ve arzudan geçen bir hayat istiyorum. Devlete ve aileye dair sözlerimizi söylememiz lazım,” dedi.
Tuğrul Erbaydar, sağlık hakkının sağlık hizmeti almanın ötesinde olduğunu açıkladı. Erbaydar, Birleşmiş Milletlerin 1949’da kabul ettiği İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ile 2005’te Montreal’da toplanan 17. Dünya Seksoloji Kongresi’nde kabul edilmiş Cinsel Haklar Bildirgesi’nin birbirini nasıl tamamladığını anlattı. Cinsel haklarla ilgili altını çizdiği maddeleri ise şöyle sıraladı:
“Cinsel hakların ne kadarının verilebileceği ya da ne kadarının uygun olup olmayacağı müzakere konusu olamaz; cinsel hakların ya çiğnenmesi ya da tanınması söz konusudur.”
“Cinsel hakların ihlal edildiği uygulamalar ve bu uygulamaların dayandırıldığı yaklaşımlar erkek-egemen aile yapısının ve bundan beslenen otoriter yapıların sürdürülmesine yönelik amaçlı eylemler ve yaklaşımlardır.”
“Cinsel haklar aileyi / erkekliği / toplumsal yapıyı tehdit etmez; ancak erkek egemenliğini tehdit eder.”
“Cinsel haklar herhangi bir cinsel davranış modelini teşvik etmez; ancak belirli bir cinsel davranış modelinin dayatılmasına karşıdır.”
“Cinsel haklar kişilerin her istediğini yapması değildir; ancak erkek egemen yapının sürdürülmesini isteyenlerin her istediklerini zorla dayatmalarına karşıdır.”
“Cinsel haklar ahlaksızlığı teşvik etmez; ancak erkek-egemen heteroseksist ahlak anlayışına karşıdır.”
“Cinsel haklar toplumsal yapının ayrışmasına yol açmaz; ancak cinsel temelli her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına yöneliktir.”
Tess Vo, Kanada’da Toronto kentinin dünyanın en büyük görünür azınlık grubuna sahip olduğu ve LGBT’lerden bahsederken pek çok kimliğe sahip kişilerden bahsettiklerini belirterek başladı. LGBT gençler için güvenli bir alan oluşturduklarını belirten Vo, sağlık konusunda zihinsel sağlığın es geçilmemesi gerektiğini ve bunun için de sosyal alanlar yaratılması gerektiğini vurguladı.
Vo, ayrıca trans gençlerin cinsiyet kimliklerine saygı duymayacaklarını düşündükleri için sağlık hizmetlerinden yararlanma konusunda geri adım attıklarını ifade etti. Ayrıca azınlıklar için dil engelinin ortadan kaldırılması gerektiğini söyledi.
Zülfikar Kartal Akçay, ana dilde sağlık ve sosyal hizmet hakkının herkes için erişilebilir olması gerektiğini belirtti. Akçay “toplumsal cinsiyet eşitliğini kırmadıktan, rol öğretilerini kırmadıktan sonra, işimiz zor,” dedi.
*Doç. Dr. Ayşe Devrim Çıngı Başterzi, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD & Türkiye Psikiyatri Derneği MYK Üyesi
Özgür Özel, TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Üyesi & CHP Manisa Milletvekili
Zülfikar Kartal Akçay, SES Sendikası Eğitim ve Basın Yayın Sekreteri
Tess Vo, Griffin Center, Kanada
“Düzenli Bir Check-up: LGBTQ Toplumunu Mağdur Eden Sağlık Adaletsizliği”
Doç. Dr. Osman Elbek, Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi
Doç. Dr. Tuğrul Erbaydar, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Bölümü
Etiketler: insan hakları, sağlık
