08/04/2019 | Yazar: Gözde Demirbilek
HPV testine erişemeyenler ve ayrımcılığa uğrayanlar anlatıyor: “Bazılarına tavırlarından dolayı sormaya bile çekindim. Sorduklarımdan ise aynı cevabı aldım: Sizin için bir korunma yöntemi yok.”
HPV testine erişemeyenler ve ayrımcılığa uğrayanlar anlatıyor: “Bazılarına tavırlarından dolayı sormaya bile çekindim. Sorduklarımdan ise aynı cevabı aldım: Sizin için bir korunma yöntemi yok.”
İllüstrasyon: Marcy Gooberman
Türkiye’de “Human Papilloma Virüsü” (HPV) testine ve aşılarına erişim birçok açıdan zorlu.
Testi, devletin sağlık merkezlerinde yaptırmak istediğinizde, 30 yaşın altındaysanız ve hekiminiz “medeni durum” bilginizi isterse “evli” değilseniz hizmetten faydalanamayabiliyorsunuz. Doktorunuz şayet özel sağlık merkezlerine yönlendirirse, yüksek ücretler ödemeniz gerekiyor.
Türkiye’de HPV’nin dört türüne (-6, -11, -16 ve -18) karşı dört değerli ve iki türüne karşı (-16, -18) iki değerli aşı bulunuyor. 19 Şubattan itibaren dört değerli aşının doz fiyatı 524,78 TL, iki değerli aşının fiyatı ise 406,74 TL olduğu belirtiliyor.
Biz de kaosGL.org olarak HPV alanında sağlık hizmetlerine erişimdeki zorlukları gündemde tutmak adına HPV test hizmeti esnasında ayrımcılığa uğramış kişilerle görüşmeye başladık. İlk görüşmecimiz Lumi, 2 yıl önce Kocaeli’de uğradığı ayrımcılığı şöyle anlatmıştı: “Doktor ‘Evli misin?’ diye sordu. ‘Hayır’ dedim. Devletin bu testi evli olmayanlara yapmadığını söyledi. Beni yönlendirmesini istedim, açıkçası yardımcı olmak ister gibi bir hâli de yoktu. Dışarıda, özel hastanede yaptırabileceğimi söyledi fakat ücretlerinin yüksek olduğunu söyleyerek başından savdı aslında.”
“Bir süre kadınlarla ilişkilenmekten kaçınmalısın”
İkinci görüşmecimiz ise Ankara’dan Elif. Elif, HPV testi ve tedavi için 5 hastane 11 ayrı doktor sürecini şöyle anlatıyor:
“Otuz yaşının altındaysam ve evli değilsem devlet hastanelerinde HPV testi yaptıramayacağımı öğrenmiştim. Tanıdığım herkes tek tek devlet hastanelerini deniyor, bazıları doktorlardan azar yiyor, ama hepsi aynı cevapla dönüyordu. Özel bir hastaneye gitmeye karar verdim. Doktorum, HPV’nin yaygınlığına, korkulacak ve stigmatize edilecek bir şey olmadığına dair açıklamalar yaptı ve beni rahatlattı. Korktuğum gibi bir görüşme değildi. Ta ki partnerimi sorana kadar. Biseksüel olduğumu söylediğimde, yüzünde ve sesinde bir yargılama olmadan ‘bu bir şeyi değiştirmez ki’ dedi. Nasıl korunacağımı sorduğumda ise şaşırdı. ‘Ah, evet, kadın kadına ilişkilerde hiçbir korunma yöntemi yok. Bir süre kadınlarla ilişkilenmekten kaçınmalısın’ diyerek beni çözümsüz bıraktı. HPV’nin ya da hastanelerde önüme çıkartılan zorlukların değil ama bu cümlenin travmasıyla hala uğraşıyorum. Arkadaşlarım, bu yaşadıklarımı bildikleri halde ‘ya sen nasıl biseksüelsin, uzun zamandır bir kadının adı bile geçmiyor’ diyebiliyor mesela ya da bir kadınla yakınlaşma ihtimalinde bile kendimi geri çektiğimi fark ediyordum.”
“Hastanelerde uğradığım ayrımcılık mı, bifobi mi, doktorların bile bir şey bilmeyişi mi daha zor diye düşünürken, bir baktım bu süreçte 5 hastane 11 ayrı doktor gezmişim. Bazılarına tavırlarından dolayı sormaya bile çekindim. Sorduklarımdan ise aynı cevabı aldım ‘Sizin için bir korunma yöntemi yok.’ Bu sırada doktorum kolposkopi ve biyopsi yaptırmam gerektiğini, ancak onun bu operasyonu yapamayacağını, jinekolojik onkologa gitmem gerektiğini söyledi.”
“Sen buradan randevu bile almıyor olmalısın”
“Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesinden randevu aldım. Arkadaşımla birlikte randevu günü hastaneye gittim ve daha kayıt sırasında problem yaşamaya başladım. Kaydı yapan erkek görevli sürekli yaşımı ve medeni durumumu sorup durdu. Kimliğimin elinde olduğunu söyledim, benim cevaplarım yeterli gelmiyordu. Arkadaşımı süzmeye başladı. ‘Hiç evlendin mi peki’ diye sordu. ‘Bildiğim kadarıyla hayır’ dedim. ‘Sen buradan randevu bile alamıyor olmalısın. Seni gönderemem doktorun yanına’ dedi. ‘Bakın, buraya kendi kendime gelmedim. Doktorum yönlendirdi’ derken, yanındaki kadın görevliye yardım etmesi için gözlerimle yalvarıyordum. ‘Randevusu var, bırak geçsin’ dedikten sonra oldukça gönülsüz bir halde işlemimi yaptı. Sıramı beklemeye başladım. İçeride 4 hemşire oturuyordu. Hepsi dosyama bakıp ‘ah yazık’, ‘bu yaşta’, ‘çocuğu olması da zor şimdi’ diye kendi kendilerine bir dram yaşamaya başladılar. Operasyon için 15 gün sonrasına randevu verdiler ama doktorla görüştürmediler. Randevulu hastaydım, operasyon hakkında bilgi almak istemiştim ve izin vermediler.”
“HPV konusundaki bilgi yetersizliği, genç ve bekar bir kadının hem teste hem de tedaviye ulaşmasındaki bu zorluk oldukça sinir bozucu ve bu süreci atlatmaya çalışan insanlar için oldukça yıpratıcı.”
Genç LGBTİ+'nın kampanyası devam ediyor!
Genç LGBTİ+ Derneği, 4 Mart Dünya HPV Günü’nde İzmir’de ücretsiz ve anonim HPV test merkezi talebiyle change.org’ta imza kampanyası kampanyası başlattı. Hâlen süren kampanyanın imzaları Sağlık Bakanlığı, İzmir İl Sağlık Müdürlüğü İzmir Büyükşehir Belediyesi, Konak Belediyesi ve Konak Belediyesi Sağlık İşleri Müdürlüğü'ne gidiyor. Kampanyaya buradan ulaşabilirsiniz.
İlgili haber
“Bana ‘Devlet evli olmayanlara bu testi yapmıyor’ dendi”
Etiketler: insan hakları, sağlık
