Cinsiyetçi olmayan bir kitaplık için çocuk kitapları

14/11/2019 | Yazar: Hatice Kapusuz

Cinsiyetçi olmayan çocuk kitabına erişmek oldukça zor. Peki hiç yok mu?

Cinsiyetçi olmayan çocuk kitabına erişmek oldukça zor. Kitaplarda çoğunlukla başrol erkek karakterlere ait, kadınlar mutfakta, ya da yan rollerde. Çocuklar bu kitaplardaki kahramanlarla özdeşlik kuruyorlar bu yüzden toplumsal cinsiyet eşitliği için aşağıdaki kriterler yardımcı olabilir.

Kitaplarda kahramanın cinsiyet çeşitliliğine dikkat etmek,

Kız ve oğlan çocuklar için hazırlanan, cinsiyet ayrımcılığını pekiştiren kitaplardan uzak durmak,

Masalların olabildiğince eski versiyonlarını tercih etmek,

Kız çocuklar için prenses olmayı öğütleyen tek tip kitaplardan mümkün olduğunca kaçınmak,

Rol dağılımında cinsiyetçi kalıpları tekrar etmeyen kitapları tercih etmek,

Heteronormatif aile yapısının dışındaki örneklere de yer vermek,

Önce haklar

Bu seri kalıpların dışına çıkıyor. Herkesin istediğini yapmaya hakkının olduğunu söylüyor. Kızlar top oynaya bilir, oğlanlar ağlayabilir, anne babalar istediklerini sevebilirler, istedikleri mesleğe sahip olabilirler.

Kız Çocuk Hakları Bildirgesi – YKY

Erkek Çocuk Hakları Bildirgesi – YKY

Baba Hakları Bildirgesi – YKY

Anne Hakları Bildirgesi – YKY

Başrolde kızlar

Yüzyıldır yayınlanan masal ve çocuk kitaplarının sadece %3’ünde baş rolde kadın ve kız kahramanlar yer alıyor. Bu sebeple kız çocuklarına başrol veren kitaplar kitaplıkta mutlaka yer almalı.

Haydut Kızı Ronja – İthaki Yayınevi

Pippi Uzun Çorap – Pegasus Yayınevi

Mavi Kız Uzun Yol – YKY

Kumkurdu – Pegasus Yayınevi

Roller değişince

Prenseslerin çok güzel olduğu ve hep prens beklediği anlatıdan sıkıldıysanız rolleri değiştiren bir kaç kitap:

Kül Prensi – Kuraldışı Yayınları

Prensesler Uslu Durmaz – Pearson

Pamuk Prenses ve 7 Kurbağa

Kül Prensi – Kuraldışı Yayınevi

İsyankar Cadı – Yazılama

Damdaki İnek – Mandolin Yayınevi

Kızlar ve oğlanlar istediği gibi olabilsin diye

Hanım hanımcık kızlar, beyefendi oğlanlar dışında farklı olabilmeyi anlatan kitaplardan birkaç örnek:

Özgür – Taze Kitap

Kıpır Kıpır – Marsık Yayınevi

Ak Kuzu Kara Kuzu – YKY

Moris Micklewhite ve Turuncu Elbise – Güldünya Yayınları

Alev Saçlı Kız – Günışığı Yayınevi

Mercan’ın Kırmızı Saçları – ABM

Başka bir aile mümkün

Kitapların çoğunda kadınların ve erkeklerin mesleklerinden evdeki konumlarına kadar cinsiyetçi bir biçimde görev dağılımı yapılıyor. Bunları değiştiren kitaplarda bazen yalnız bir anne, bazen şiir yazan bir baba karşımıza çıkıyor. İşte bunlardan birkaç örnek:

Benim Annem Başka – Can Çocuk

Annem Uzaya Gidiyor – Günışığı Yayınevi

Eyvah Babam Şiir Yazıyor – Günışığı Yayınevi

10 Çocuklu Bir Baba- Al Midilli

Ejderhalar – Baba – Oğul – YKY

Babam Yanımdayken – KidzR

En güzel benim evim – İş Bankası Kültür Yayınları

Vesta Linea – Büyülü Fener

Canavar Annem – Uçan Balık

Cinsel eğitim

Çocuğun ihtiyaç duyduğu zamanda, ihtiyaç duyduğu bilgiye erişmesi çok önemli. Bunun için farklı yaş kategorilerine göre cinsel eğitim kitapları:

Veli Nereye Gitti – Kural Dışı Yayınları (+5)

Bedenim Bana Ait – Gergedan Yayınevi (+5)

Ben Nasıl Ben Oldum – Dinazor Çocuk (+8)

Bebekler Nereden Gelir – İş Bankası Kültür Yayınları (+3)

Annemin Karnındayken – YKY (+3)

Regl Kitabı – Kız çocuklar için büyüme rehberi – Martı Yayınları (+8)

Feminizme giriş

Kadınlar her zaman her yerdeydiler, ancak tarih onları yazmadı. O tarihle tanışmak için aşağıdaki birkaç kitap iyi olabilir.

Küçük Feministin El Kitabı – Güldünya Yayınevi

Dünyayı Değiştiren 26 Asi Kadının Hikâyesi: Kadın Savaşçılar – Yabancı Yayınevi

Dünyayı Değiştiren Olağanüstü Kadınlar – Büyülü Fener Yayınevi

İlham Verici Etkinliklerle Mucize Kızlar – Doğan Egmont

“Keşke çevrilse” köşesi

Love Makes a Familiy – Sophie Beer

The Great Book of Families – Leslea Newman

Mommy, Mama and Me –  Mary Hoffman

Daddy, Papa, and Me – Mary Hoffman

Etiketler: kültür sanat