04/05/2018 | Yazar: Aslı Alpar
“Heteroseksist olmayan bir belediye mümkün” isimli yeni yazı dizimiz için Türkiye’deki ilk Eşitlik Birimi olan Bursa Nilüfer Belediyesi Eşitlik Birimi ile görüştük.
“Heteroseksist olmayan bir belediye mümkün” isimli yeni yazı dizimiz için Türkiye’deki ilk Eşitlik Birimi olan Bursa Nilüfer Belediyesi Eşitlik Birimi ile görüştük: Daha eşit bir kent ve hayat için ısrar etmek zorundayız.
Fotoğraf: Nilüfer Belediyesi Eşitlik Birimi'nden Ali Sevilen, Merve Yalçınkaya ve Halim Kır
Yerel yönetimlerin karar süreçlerine tüm vatandaşların katıldığı, hizmetlerden herkesin eşit yararlandığı ve ihtiyacına göre hizmet aldığı, cinsiyet eşitliği politikalarının özümsendiği ve heteroseksist olmayan bir belediye mümkün.
İçişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan 2010/10 sayılı genelge ile tüm kamu kurumlarında ve yerel yönetimlerde zorunlu hale getirilen Eşitlik Birimleri ve Eşitlik Komisyonları işte tam da bu idealleri gerçekleştirmek amacını taşıyor.
Her ne kadar zorunlu olsa da bugün eşitlik birimi olan belediyelerin sayısı iki elin parmağını geçmiyor. Eşitlik birimlerinin önemine dikkat çekmek için KaosGL.org eşitlik birimi olan belediyelerle görüşüyor, bu birimlerin kurulmasının ardından neler değiştiğini soruyor.
“Heteroseksist olmayan bir belediye mümkün” isimli yeni yazı dizimize Türkiye’deki ilk Eşitlik Birimi olan Bursa Nilüfer Belediyesi Eşitlik Birimi ile başladık.
Nilüfer Belediyesi Eşitlik Birimi’nde Halim Kır sorularımızı yanıtladı. Halim Kır, Eşitlik Birimi’nin nasıl kurulduğunu, bugüne dek neler yapıldığını ve çalışmalarına nasıl devam edeceklerini anlattı. Kır, “Sözde bir eşitlikten ziyade benimsenmiş, insanlara temas eden, kalıcı, sürdürülebilir işler yapmamız gerekiyor” ve eşitlikte ısrarcı olduklarının altını çiziyor.
Nilüfer Belediyesi Eşitlik Birimi nasıl kuruldu?
Nilüfer Belediyesi Eşitlik Birimi, toplumsal eşitliği ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması konusunda yerel yönetimlere de önemli sorumluluklar düştüğü motivasyonuyla 2009 yılında kuruldu.
“Hiçbir ayrım gözetmeden eşit hizmet”
Eşitlik Birimi’nin temel politikası nedir?
Yerel yönetimlerin, kentte yaşayan herkesin ihtiyaçlarını bilmek ve bu ihtiyaçlar, talepler doğrultusunda politika geliştirerek eşit hizmet vermek gibi bir sorumluluğu var.
Eşitlik Birimi de yerel karar alma süreçlerine ve mekanizmalarına tüm vatandaşların katılımının sağlanması, toplumsal cinsiyet eşitliğinin yerel yönetim anlayışına yerleştirilmesi yönünde çalışmalarını sürdürüyor.
Nilüfer Belediyesi stratejik planında hiçbir ayrım gözetmeden eşit hizmet verme sözü veriyor.
Fotoğraf: Nilüfer Belediyesi'nin hazırladığı bilboard çalışması
Söz vermek yeter mi?
Eşit hizmet sözü vermek çok değerli ancak tabiî ki eşitsizliğin sadece kâğıt üstünde yazılanlar ile çözümlenmeyeceğini biliyoruz. Tam anlamıyla bir eşitliğin sağlanması için gerçekten tüm çalışmaların, hizmetlerin herkes için erişilebilir olması gerekiyor.
Bu sebeple, ayrımcılığın önlenmesi ve eşitliğin sağlanmasına yönelik farkındalık çalışmaları yapılması, tüm hizmetlerin dezavantajlı grupları kapsayacak şekilde geliştirilmesi ve gerekirse bu gruplara özel hizmetler geliştirilmesi için Eşitlik Birimi, kurulduğu günden bu yana çalışmalarını sürdürüyor.
Bütçede de toplumsal cinsiyet eşitliği gözetiliyor
Belediyenin bütçesini belirlerken Eşitlik Birimi ile de çalışılıyor mu? Cinsiyete duyarlı bir bütçe yapılıyor mu?
Eşitlik Birimi olarak, belediye bütçe çalışmalarında yer alıyoruz. Bütçe planlama, onay, uygulama, denetim ve değerlendirme aşamalarında toplumsal cinsiyete duyarlı bütçe çalışması yürütülüyor.
Stratejik plan ve performans planlamasında olduğu gibi bütçe belirleme çalışmalarında da süreci kadın ve LGBTİ sivil toplum kuruluşlarının görüşlerine başvurarak ve işbirliği ile ilerletiyoruz. Bu anlamda Nilüfer Belediyesi bütçesinin, temelde tüm vatandaşların yaşamlarını nasıl etkileyeceği üzerine çalışılırken, toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamaya yönelik harcamalara da özel önem veriliyor.
“Çalışmalarımızın kadınların, LGBTİ’lerin hayatlarına doğrudan temas edecek ve kolaylaştıracak olmasına önem veriyoruz”
Yerel hizmetlerin eşit bir biçimde sunulması bağlamında kadın ve LGBTİ’lerden geri dönüşler oluyor mu?
Sıklıkla olumlu dönüşler alıyoruz. Yaptığımız çalışmaların kadınların, LGBTİ’lerin hayatlarına doğrudan temas edecek ve kolaylaştıracak çalışmalar olmasına da ayrıca önem veriyoruz. Eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik atılan küçük bir adım bile insanların hayatları için önemli olabiliyor.
Bununla birlikte ben en önemli kazanımlarımızdan birinin Nilüfer Belediyesi’nin artık kadın dostu, LGBTİ dostu bir belediye olarak tanınması, bilinmesi olduğunu düşünüyorum. İnsanlar Nilüfer’i toplumsal cinsiyet eşitliği çalışmalarıyla tanıyor. Bizden talep ediyor, geliştirilmesi gereken bir iş gördüğünde bizimle iletişime geçiyor, bir eksik gördüğünde uyarmaktan geri durmuyor. Çünkü Nilüfer Belediyesi’ne böyle bir taleple geldiğinde geri çevrilmeyeceğini biliyor. Evet, aslında tam da olması gerekenden bahsediyorum ama vatandaş olarak bizim bu kurumlara olan güvensizliğimizi, öğrenilmiş çaresizliğimizi düşündüğümüzde, bu gibi geri dönüşler bize yaptığımız işin gerekliliğini bir kez daha gösteriyor.
Bir LGBTİ kişinin Nilüfer Belediyesi’ni arayarak “Sizin şöyle bir çalışmanız olduğunu gördüm, bu çalışmayı şu şekilde düzenlerseniz transların daha rahat katılabileceği bir çalışma olur” demesini değerli buluyorum. Yakın zamanda buna benzer bir deneyim yaşadık, kendi adıma benim için son dönemlerde yaşadığım en güzel olaylardan biriydi. LGBTİ'lerin yıllarca görünmez olduğu, muhattap alınmadığı kurumlarla, dönüştüreceğini bilerek iletişime geçiyor olması en az olumlu geri dönüş yapması kadar kıymetli diye düşünüyorum.
Toplumsal cinsiyet farkındalık eğitimleri, LGBTİ’lere yönelik danışman hizmeti…
Türkiye’de ilk Eşitlik Birimi’ni kuran Belediyeniz içinde toplumsal cinsiyet eğitimleri veriliyor mu?
İşe alım sürecinde oryantasyon eğitimleri içinde ve sonrasında belirli aralıklara tüm personele yönelik toplumsal cinsiyet eşitliği eğitimleri veriyoruz. Bugün geldiğimiz noktada hem karar alıcıların hem de hizmet, proje üreten personelin toplumsal cinsiyet eşitliği çalışmalarının gerekliliğine inandığını ve desteklediğini görüyoruz.
Fotoğraf: 8 Mart 2017, Bursa Belediyesi Eşitlik Birimi'nin katılımıyla
Eşitliğin sağlanmasında eşitlik birimleri belediyeler için önemlidir ancak yapılan çalışmaların kalıcılığı ve sürdürülebilirliği açısından düşündüğümüzde, eşitlik anlayışının belediyenin tüm birimlerine işlemesi gerekir. Diğer müdürlükler ile zaten koordinasyon halinde çalışıyoruz. Müdürlüklerin çalışmalarının daha eşitlikçi olması adına bazı düzenlemeleri birlikte yapıyoruz. Buralarda bizimle aynı yerden bakan ve yapılan düzenlemelere inanan insanların olması hem işimizi kolaylaştırıyor hem de ileriye dönük umut veriyor. Bunu büyük ölçüde gerçekleştirdiğimizi düşünüyorum.
Kurum dışında oluyor mu bu eğitimler?
Kurum içi eğitimler kadar kurum dışı eğitimlere de önem veriyoruz. Bu zamana kadar okullar, sivil toplum örgütleri, mahalle kadın dernekleri, mahalle komiteleri gibi çok çeşitli gruplara toplumsal cinsiyet eşitliği eğitimleri düzenledik. Nilüfer sınırları içindeki ortaokul ve liselere yönelik toplumsal cinsiyet eşitliği, kadına, LGBTİ'lere yönelik şiddet ve şiddetle mücadele eğitimleri ile yaklaşık 7000 öğrenciye ulaştık.
Eşitlik Birimi’nin LGBTİ’lere özel bir çalışması var mı?
Evet, Eşitlik Birimi’ne bağlı olarak çalışan, Toplumsal Eşitlik Merkezi diye adlandırdığımız, LGBTİ’lere danışmanlık veren bir merkezimiz var. Kadın dayanışma merkezlerinin yapısı örnek alınarak oluşturduğumuz bir merkez. Talep eden LGBTİ’lere psikolojik destek, açılma, askerlik, geçiş süreci gibi konularda sosyal, hukuksal hakları ile ilgili bilgilendirme ve yönlendirmeler yapıyoruz. Ayrıca merkeze başvuran LGBTİ’ler buradan belediyenin diğer hizmetleri ile ilgili de bilgi alabiliyor.
Fotoğraf: Nilifer Belediyesi Eşitlik Birimi'nin gerçekleştirdiği LGBTİ farkındalık eğitimi sonrası
Tüm bu süreçler boyunca sivil toplum kuruluşları ile ilişkilerin, işbirliğinin geliştirilmesi ve öznelerin yerel yönetim çalışmalarına katılımı konusunda da önemli bir yol kat etmiş olduk.
2014 yılından bu yana yıllık faaliyet ve performans raporlarında, LGBTİ çalışma ve hizmetleri yer alıyor. Bu da yapılan işlerin şeffaflığı açısından önemli diyebilirim.
“Sözde eşitlik değil kalıcı eşitlik için çalışmamız gerekiyor”
“Hayatı ve kenti eşitliyoruz” sloganıyla çıktığınız yolda başka neler yapacaksınız?
Sözde bir eşitlikten ziyade benimsenmiş, insanlara temas eden, kalıcı, sürdürülebilir işler yapmamız ve yaptığımız işin vazgeçilemezliğini, önemini herkese belki de sürekli anlatmamız gerekiyor. Daha eşit bir kent ve hayat için ısrar etmek zorundayız. Böylesine iddialı bir sloganı ancak o zaman hayata geçirebiliriz diye düşünüyorum. Bundan sonra da bu zamana kadar yaptıklarımızı, dayanışma içinde sivil toplum işbirliği ile daha ileri bir noktaya taşımak için çalışacağız.
*Bu içerik Siyah Pembe Üçgen ve Kaos GL’nin yürüttüğü, Avrupa Birliği’nin desteklediği “Türkiye Belediyelerinde LGBTİ Eşitlik Politikalarını Güçlendirme Projesi” kapsamında yayınlanmıştır. Bu, içeriğin Avrupa Birliği’nin resmi görüşünü yansıttığı anlamına gelmemektedir.
Etiketler: insan hakları, kent hakkı