Eğitim Hakkını Gökkuşağıyla Birlikte Düşünmek

Sophie Aujean, Aralık ayında Ankara’da düzenlenen 2. Ayrımcılık Karşıtı Sempozyum için Kaos GL Derneği’nin konuğu oldu. Ana teması “eğitim hakkı” olan sempozyuma Uluslararası Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks Derneği’nin Avrupa bölgesi olan ILGA-Europe adına katılan Aujean, Kaos GL Dergisi için eğitimde cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli zorbalıkla mücadelede iyi örnekleri derledi:

 

İrlanda’da hükümet özellikle okullardaki homofobik ve transfobik zorbalıkla başa çıkmak için öneriler sunan Zorbalığa Karşı Ulusal Eylem Planı’nı başlattı. Bu plan, BeLonGTo ve GLEN gibi LGBT örgütlerinin aktif katılım gösterdikleri bir çalışma grubuyla ortak geliştirildi.

 

Birleşik Krallık ve İsveç’te oldukça kapsamlı olan ayrımcılık karşıtı mevzuat eğitim alanını da kapsar. İsveç’te 2008’de kabul edilen mevzuat tüm ayrımcılık türlerini (cinsiyet kimliği dâhil) ve tüm alanları (çalışma hayatı, eğitim, sağlık vs.) kapsar. Bu mevzuat, ayrımcılık karşıtı planlar yürütme konusunda yasal zorunlulukları olan okullar tarafından ciddi bir şekilde uygulanır.

 

Birleşik Krallık’ta “kamu sektöründe eşitlik görevi” okulların her türlü ayrımcılıkla mücadelede önleyici adımlar atmasını gerektirir.

 

Portekiz ve Arnavutluk da yakın zamanlarda eğitimde ayrımcılığı yasaklayan mevzuatlar oluşturdu. Portekiz’de öğrenci durumu ve okul etiğine ilişkin yeni yasa cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılığı yasaklıyor. Arnavutluk’ta ise cinsel yönelim temelli ayrımcılığa maruz kalmadan eğitim görme hakkını güvence altına alan yasa 2012’de kabul edildi.

 

Karar mercilerinin homofobik ve transfobik mücadeleyle mücadelesine daha fazla görünürlük kazandırmanın bir diğer yolu ise eğitim materyalleri üretmek ve bunları dolaşıma sokmaktır. Belçika’daki Fransız toplumu 2007 yılında öğretmenlerin okulda homofobiyle mücadele etmesine yardımcı olma amaçlı bir rehber hazırladı. Bir öğretmen tarafından hazırlanan bu rehber, sınıfta LGBT meselelerine değinmek isteyen öğretmenlerin yararlanabileceği pek çok pratik kaynaktan oluşuyor. Rehbere Hükümetin (Fransız Toplumu) ön ayak olması, okullara bu konuya öncelik vermeleri konusunda açık bir sinyal verdi. Ne yazık ki, bu rehberin dağıtımını nasıl kullanıldığına dair bir değerlendirme ya da bir tanıtım çalışması izlemedi.

 

İrlanda’da yeni müfredattaki cinsellik eğitimi ve LGBT meselelerine ilişkin bölümlerin kolay bir şekilde işlenebilmesi için Eğitim Bakanlığı ortaokullara konuyla ilgili eğitim materyalleri dağıttı.

 

Birleşik Krallık’ın eğitim teftişlerinden sorumlu organı Ofsted, aralarında cinsel yönelimin de bulunduğu pek çok kriteri göz önünde bulundurarak okulların tüm öğrenciler için ne kadar kapsayıcı ve güveli bir ortam sağladığını değerlendiriyor.

 

*Bu yazı ilk olarak Kaos GL dergisinin “Queer Pedagoji” başlıklı 135. sayısında yayınlandı.