19/10/2022 | Yazar: Kaos GL
“Ayrımcı anayasa”nın tartışıldığı Türkiye gündeminden biraz uzaklaşalım: Hollanda yaşlı LGBTİ+’lar için nasıl politikalar geliştirdi, bu politikalar hangi örneklerle sonuç verdi.
İllüstrasyon: Elif Öner / KaosGL.org
Türkiye’de bugünlere gündemimiz, Anayasa tasarısındaki LGBTİ+’lara yönelik ayrımcı madde olsa da gelecekten umudu kesmeden dünyanın iyi örneklerini konuşmak önemli.
İktidar partisi Anayasa’nın 41. Maddesini “Aile kadın ve erkekten” oluşur şeklinde düzenlemek isterken, LGBTİ+’ları ve ailelerini yok sayan siyaset aslında tüm topluma zarar veriyor.
Sosyal politikaların heteronormatif ve ikili cinsiyetli işleyişi bir de sırtını ayrımcı bir kurucu yasaya dayandırırsa bugün dahi haklarını konuşmakta alan bulamayan dezavantajlı bırakılan kişi ve gruplar çok daha fazla ayrımcılıkla karşılaşacak.
Bu gruplardan biri yaşlı LGBTİ+’lar. Türkiye’deki içimizi karartan tabloya rağmen dünya yaşlanan LGBTİ+’ların hakları için neler yapıyor diye bakmayı önemsiyoruz. Türkiye’de de bu nefret dalgasının sona ereceği ve dünyadan iyi örnekleri politika yapıcıların gündemine alacağı o günleri göreceğiz.
Yaşlanan LGBTİ+ nüfusu; belki de ayrımcılık ve nefretle mücadeleyle geçirdiği gençliğin ardından nasıl sağlıklı ve temel ihtiyaçlarına erişebildiği bir yaşlılık yaşayabilir? Hollanda hükümetinin bu soruya verdiği yanıtı daha doğrusu sosyal politikalarına 17 Mayıs Derneği “Yaşlanıyoruz Lubunya-Anket/Görüşmeler ve Çalışma Raporu”nda yer verdi.
Birlikte bakalım:
Avrupa’da evlilik eşitliğinin ilk getirildiği ülke olan Hollanda’da her türlü ayrımcılık yasaklanmış ve cinsel yönelim kaynaklı ayrımcılık yasağı Anayasa’nın 1.maddesine eklenmiştir.
Emeklilik yaşının 67 olduğu ülkede, yaşlanan ve yaşlı LGBTİ+ çiftler, medeni kanunun vesayet, vasi ve mal bırakma, maaşını alma, partnerin sigortasından yararlanma haklarına sahip.
Yaşlanan ve yaşlı LGBTİ+’ların barınma hakkı ve bakım evi süreçleri konusunda da Hollanda iyi bir örnek. Ülkede sivil toplum kuruluşlarınca 2006’da kurulan Pink 50+ partnerlik ağında eşcinsellerle heteroseksüelleri ve LGBTİ+ örgütleri ve diğer hak örgütlerini, LGBTİ+’ların yaş konusunda yaşadıkları ayrımcılıklar konusunda farkındalık artırmak konusunda birlikte çalışılıyor.
Yaşlı bakım hizmetlerinde LGBTİ+ dostu yaklaşımı teşvik etmek için Pink 50+ Ağı, 2010 yılından bu yana çeşitlilik ve sosyal kabulü artırmak isteyen bakım evleri, evde bakım ve sosyal yardım kurumlarını geliştiriyor.
Başkent Amsterdam’da yer alan De Rietvinck, engelliler, kronik hastalığı veya demansı olan kişiler için daire ve grup evleri ile yaşlı LGBTİ+’lar için gündüz bakımevi hizmeti ve diğer hizmetleri sağlıyor. Düzenli sosyal toplantılar düzenlenen bu merkezde, restoranı, barı ve kafesi yerel halk tarafından da ziyaret edilir, yaşlı LGBTİ+’ların çeşitli aktiviteleri için mekân olarak hizmet verir.
Yasalar, uygulamalar, örnekler hepsi ayrımcılık karşıtı
17 Mayıs Derneği hatırlatıyor: “Bu düzenlemeler, yasalar ve örnekler, yaşlanan ve yaşlı LGBTİ+’ların pratikte hiç ayrımcılık yaşamadığı şeklinde okunmamalı”. Dernek, dünyada LGBTİ+ yaşlılığında sorun yaşanan alanları şöyle özetliyor: “Sosyal izolasyon ve yalnızlık riski, eğitim gelir dengesizliği, yaşam boyu ayrımcılık ve mağduriyet, engellilik, genel sağlığın zayıf olma riski, ruh sağlığı sorunları, daha az destek riski, sağlık ve destek hizmetlerine sınırlı erişim riski ile temel insan hakları, sosyal güvence, veraset sistemi, bakım ve yasal aile kurma gibi hukuki haklardan yoksunluk riski.”
Etiketler: insan hakları, yaşam, yaşlılık
