12/12/2006 | Yazar: Kaos GL
Mark, Jean ve Candi'nin iki çocuğu var. İsmini babasından alan Mark, Candi'nin, yedi aylık Joseph ise Jean'ın biyolojik çocuğu. Çocuklar, her an kendileriyle ilgilenebilecek birini buluyor. Bu da çoğu heteroseksüel ailenin başaramadığı bir şey.
Mark, Jean ve Candi'nin iki çocuğu var. İsmini babasından alan Mark, Candi'nin, yedi aylık Joseph ise Jean'ın biyolojik çocuğu. Çocuklar, her an kendileriyle ilgilenebilecek birini buluyor. Bu da çoğu heteroseksüel ailenin başaramadığı bir şey.
KAOS GL
Eşçinsel kadın ve erkekler 1970'lerde daha çok kabul görmeye başladığından beri, gey ebeveynler tarafından büyütülen çocukların oranında da önemli bir artış var. ABD'de lezbiyen çiftlerin yüzde 34'ü, gey erkeklerin yüzde 22'si, en az bir çocuk yetiştiriyor. Kesin değerlendirmelere ulaşmak zor ama birçok gey ebeveyn için aile yapısı, öyle ya da böyle heteroseksüel model üstüne kurulu: Bir evde iki ebeveyn... Bir de iki anne ve -gey bir babanın deyişiyle- "amcadan fazla ama babadan da az" bir baba modeliyle geniş bir çekirdek aile oluşturmaya çalışanlar var.
Gey anne babalar üstüne çalışan New York Üniversitesi sosyoloji profesörü Judith Stacey "Birçok olayda insanlar 'aile'yi yeniden tasarlıyor" diyor. Ama ne kadar radikal dururlarsa dursunlar, aileleri motive edenin idoloji değil çocuk sahibi olmaya duyulan derin arzu olduğunu söylüyor. "Çocuklarla bir ilişkilerinin olmasını istiyorlar" diyor. "Sağlayabilecekleri güven ve denge ortamını yaratmaya çalışıyorlar. Her türlü geleneksel yapıdan bir şeyler alıyorlar ama aynı zamanda da yeni keşifler yapıyorlar". Lezbiyenlerin babalık için daha çok gey erkekleri tercih etmesinin sebebi ise dayanışma olarak gösteriliyor. Stacey "Gey erkeklerin yapılması muhtemel anlaşmalara daha fazla uyum gösterip onlara daha bağlı olacağını düşünüyorlar" diyor. Heteroseksüel donörler evlenmeye ve kendi çocuklarına babalık yapmaya daha meyilli, ki bunun da kıskançlığa ve çocuklarla anneler arasında rekabete yol açma ihtimali var.
Anlaşmalı ebeveynlik
Ebeveynlik anlaşması yapan eşcinsel kadınlar ve erkekler, çoğunlukla katılımcıların rollerini ve sorumluluklarını, babanın ziyaret çizelgesini, beraber kaç çocuk yapılabileceğini, partnerlerden biri ölür, taşınır veya başka biriyle ilişkiye girerse ne olacağını belirleyen bir belge hazırlıyorlar. Anlaşmaların çoğu, donörün ebeveyn haklarından vazgeçmesini, yasal ebeveynliğin biyolojik olmayan anneye verilmesini öngörüyor. Peki ya baba, çocuğu gördüğünde ondan ayrılamayacağına karar verirse, ya da anneler, onun düşünüldüğünden daha az istendiğini görürlerse ne olacak? Böyle durumlarda velayet davalarının açılması, rastlanmadık bir durum değil.
Cinsel kimlik ve hukuk uzmanı avukat Arthur Leonard "Kanunlar, geleneksel olmayan aile yapılarının çok gerisinde kaldı" diyor. Bu, hem yasamanın genel yavaşlığına hem de muhafazakâr oyları kaçırmama arzusuna bağlanabilir.
Konuşulan 10 gey donör babanın hepsi, lezbiyen partnerleriyle ve çocuklarla farklı derecelerden ilgili. Bazı ortak ebeveynler, yanyana ev alıp her gün buluşuyor, diğerleri ise millerce uzaklıkta yaşayıp bir araya gelebilmek için seyahatler veya ziyaretler organize ediyor.
Donör babalardan biri, gey olduğunu öğrendiği gün babalık hakkını da pas geçtiğini söylüyor. Spermini bağışlamayı arkadaşlarına küçük bir yardım olarak görüyormuş. Ama diğer birçok gey donör gibi o da çocuğa bu kadar bağlı hissedeceğini düşünmüyormuş. Şimdi 2,5 yaşındaki kızını her hafta ziyaret etmek için sabırsızlanıyor. Diğerleri eskiden beri baba olmak istediklerinin bilincindeler. Bunlardan Mark, bir aile oluşturmadan önce iki lezbiyen arkadaşıyla ortak ebeveynlik fikrini yıllarca tartışmış. İlk başlarda Mark'ın rolü kısıtlıymış. Ama doğum anından itibaren her şeyin daha iyiye gittiğini söylüyor.
Mark, Jean ve Candi'nin şimdi iki çocuğu var. İsmini babasından alan Mark, Candi'nin biyolojik çocuğu, yedi aylık Joseph ise Jean'ın biyolojik çocuğu. Mark haftanın bir gününü ya yalnız ya da uzun süreli partneri Jeffrey'yle beraber çocuklarla geçiriyor. Bu gelenekselden biraz uzak ebeveynlik anlaşmasına okul personelinin veya kendi ailesinin tepki gösterip göstermediği konu edilince "Sanırım insanların kafasında çizgi filmlerden çıkma bir çekirdek aile resmi var. Aslında bizimki de aynısı. Sadece karakterler biraz değişti. İnsanlar bayağı yaygara koparıyor ama çok basit, İki ebeveyn yerine dört ebeveyn var ve hepsi bir arada" diyor.
David'in tasarım ailesi
Eğer Mark'ın rolünün geleneksel babanınkine daha yakın olduğunu kabul edersek, arkadaşı David'inki ondan çok uzak. David, partneri Bobbie, anneler P.J. ve Vicki, çoğu ortak ebeveynden daha rahat. Kanuni veya yarı kanuni hiçbir belge kaleme almamışlar. David'e hastaneye gidip damlalık yöntemini kullanıp kullanmadıklarını sorulduğunda alınan cevap şaşırtıcı. Suratında şeytani bir gülümsemeyle "Biz yattık" diyor.
David daha önce hiçbir kadınla beraber olmamış ama o da, Vicki de sürecin teknoloji yüzünden sekteye uğramasını istememişler. Başarısız teşebbüslerden sonra Vicki bir ay içinde hamile kalmış. David'in artık Vicki'den iki çocuğu var: Altı yaşındaki Eli ve 2,5 yaşındaki Wyatt... Ama ebeveynlik, sorunlarını da beraberinde getirmiş. Geçen sene Eli'ye nöroblastom kanseri teşhisi konmuş. Eli, artık tehlikeyi atlatmış. Kriz ilk ortaya çıktığında herkes bir araya gelmiş ve konuyu bir takım gibi değerlendirmiş. David part-time babalık fikrinin pencereden uçtuğunu söylüyor. Ne var ki ilk travma atlatılınca David-part time rolüne geri dönmek istemiş. Ama bunun ailenin diğer üyelerini gücendirdiğini kendisi de kabul ediyor. "Başta bana o rolde ihtiyaç vardı. Ama şimdi her şey yerli yerinde olduğu için ben de kendimi geri çekiyorum" diyor. (Ama David de, dokuz yıllık partneri Bobbie de babalığın kazanımlarını es geçmiyor.) David "Çocuklar Bobbie'ye baba dediklerinde bu onu mutlu ediyor" diyor. Bobbie de onaylarcasına gülümseyerek ekliyor: "Bir şeyin parçası olduğunu hissediyorsunuz".
R.'nin karmaşık durumu
David'le Bobbie'nin karmaşık babalık tecrübeleri sonunda ödüllerini vermiş. Ama R'nin babalık macerası ta başından lanetli gibi. Henüz bir kontrat imzalamaya fırsat olmadan partneri hamile kalan R., sarılık dolayısıyla hastenede birkaç hafta kaldıktan sonra ortak ebeveynlerin önceki anlaşmalarından hiçbirini kaale almadığını görmüş. Ortak ebeveynin hamileliğinin son aylarında R.'nin umudu tükenmiş. Ne var ki R., taleplerini azaltınca aradaki gerilim de yumuşamış. R.'yle anneler yeniden bir anlaşmaya varmışlar. R.'nin tecrübesi birçok yönüyle, aile dinamiklerini bu yoldan tekrar kurmanın lanetli olduğunu kabul edenlerin en büyük endişelerini doğruluyor. R. "Çocuğuma bakıyor ama onunla gerçek bir iletişim kuramıyordum" diyor. Neyse ki zamanla her şey R.'nin lehine döndü. Kızı iki yaşına geldiğinde, annelerden biyolojik olmayanı, siyah bir gey arkadaşının bağışladığı spermle hamile kaldı ve ikiz doğurdu. Birkaç yıl sonra anneler ayrıldı. Aile ağacının şu andaki hali karmakarışık. Annelerden birinin yeni bir partneri var. Diğer anne bir erkekle yaşıyor. İkisinin de kendi çocukları var. Ama çocuklar, her iki anneyi de seviyor. İlişkiler, dışarıya karmaşık da gelse çocuklar, her an kendileriyle ilgilenebilecek birini buluyor. Bu da çoğu heteroseksüel ailenin başaramadığı bir şey.
R.'ye gelince o, ailenin farklı dallarındaki çocukların ebeveynleriyle geliştirdiği ilişkiler konusunda hâlâ kuşkulu. R.'yle biyolojik bir bağı olmayan ikizler, onu 'donör' olarak -kendi donörleri ya da babaları değil, amcaya veya vaftiz babasına yakın bir unvan- biliyor.
Ortak ebeveynlerden birisi "Bu niye bir haber değeri taşıyor ki?" diye soruyor. "Üstünde durmaya bile değmez. Yüzde 50'si boşanmayla sonuçlanan evliliklere ne demeli? Niye böyle büyük bir tehdit oluştuyoruz? Heteroseksüel ebeveynlerin çoğu evleniyor, seks yapıyor ve kazara çocuk sahibi oluyor. Bizimki ise önceden tasarlanıyor. Bilinçliler. Rastlantılarla gelişmiyorlar".
*John Bowe'un The New York Times Magazine'deki makalesinden kısaltılarak çevrildi.
Çeviren: Erman Ata Uncu
Kaynak: Radikal İki, 10 Aralık 2006
Etiketler: insan hakları, aile
