19/08/2017 | Yazar: Kaos GL
‘Testler ücretsiz mi ve ben hangi testi yaptıracağım?’, ‘Tanı nasıl konuyor?’ ‘HIV+ olduğumu öğrendim şimdi ne olacak?’ ve daha nice sorunuz için buyrun!
“Testler ücretsiz mi ve ben hangi testi yaptıracağım?”, “Tanı nasıl konuyor?” “HIV+ olduğumu öğrendim şimdi ne olacak?” ve daha nice sorunuz için buyrun!
HIV’in belirtileri neler?
HIV ile enfekte olmanın ayırt edici bir belirtisi yoktur. HIV enfeksiyonu, her insanda aynı belirtileri göstermeyebilir ya da hiç belirti göstermeyebilir. Ancak birtakım klinik bulgular, hekime kişinin HIV ile enfekte olmuş olabileceğini düşündürebilir. Unutulmamalıdır ki kişinin HIV ile enfekte olduğunu düşündürebilen bu belirtilerin birçok farklı sebebi olabilir. 1. Belirli bir nedene bağlı olmaksızın uzun süren derin bitkinlik,
2. İki ay içerisinde tanımlanamayan/nedeni bilinemeyen %10’dan fazla kontrolsüz kilo kaybı,
3. Birkaç haftadan fazla süren ve sebebi açıklanamayan ateş, titreme ve gece terlemeleri,
4. İlk bakışta çürüğe benzeyen, ancak kaybolmayan, ağrısız, vücudun her yerinde bulunabilen düzgün, sert ve gittikçe büyüyen pembe-kızıl renkli lekeler,
5. Belirgin bir sebebi olmayan ve iki haftadan uzun süren lenf bezlerinde (koltuk altı, boyun, kasık vb.) şişlik,
6. Solunum güçlüğü ve kuru öksürük,
7. Ağızda devamlı beyaz lekeler (pamukçuk, aft gibi) bulunması, uçuklar,
8. Kronik diyare (ishal) Unutmayınız ki bu belirtilerden hepsini veya en az birini gösterebileceğiniz gibi kısa ya da uzun bir süre hiçbir belirti göstermeyebilirsiniz. Bunun için DÜZENLİ OLARAK HIV TARAMASI YAPTIRMANIZ EN DOĞRU OLANIDIR!
HIV tanısı nasıl konur?
HIV tanısı çeşitli kan testleri (4.nesil Elisa, HIV ½ Ag/ ab, HIV Ag/Ab, HIV p24 vb.), doğrulama testleri (Western blot) ve PCR testleri (HIV RNA) ile konulabilir. Başka hiçbir şekilde bir kişinin HIV ile enfekte olduğu anlaşılamaz.
Testi ne zaman yaptırabilirim?
HIV’i tespit etmek için kullanılan farklı test yöntemleri vardır. Bu testlerden her birine göre yaptırılması gereken zaman aralığı da değişmektedir. Bu testleri kısaca şu şekilde özetleyebiliriz:
1. ELİSA TESTİ: HIV ile enfekte kişilerin savunma sisteminde bu virüsle savaşmak için HIV’e karşı özel antikorlar oluşur. Kandaki bu antikorların ELISA yöntemiyle saptanmasına Anti-HIV testi denir. HIV antikorlarının ELISA yöntemiyle ölçülebilecek düzeye ulaşması için 90 günlük bir süre (pencere dönemi) geçmesi gerekmektedir. Bu nedenle, bu test bulaşma gerçekleştikten 90 gün sonra yapıldığında negatif sonuç kesindir. Bu test, en sık kullanılan yöntemlerden biridir.
2. PCR TESTİ: HIV PCR testi, virüs genetik materyalinin PCR tekniği ile çoğaltılarak ölçülecek ve tanımlanabilecek duruma getirilmesidir. Enfekte olmuş bir kişinin kanında virüs bulunmasına rağmen erken dönemde virüse karşı antikor oluşmamaktadır. Bu nedenle PCR testi erken evrede HIV’in kanda tespitinde kullanılmaktadır. Şüpheli temastan - en erken 9-15 gün sonra HIV PCR testi ile virüs varlığı saptanabilmektedir. PCR testinin virüsü saptama duyarlılığı 28. günden itibaren ~%98-100 olarak belirtilmektedir. Bu test, bir tanı testine göre pahalı. HIV pozitif bireylerin tedavi takiplerinde başlangıç virüs yükünü belirlemek ve tedavi başarısını izlemek için kullanılmaktadır.
3. P24 ANTİJEN TESTİ: P24, HIV’e özgü viral bir proteindir. Bu proteinin vücutta saptanması virüs varlığını göstermektedir. Testin virüs bulaşmasından sonra geçen 21. günden 90. güne kadar yapılması uygun bulunmaktadır. Ancak negatif çıkması, olmadığı anlamına gelmeyebilir, bazen antikor varlığı p24 antijeninin baskılayabilir.
Testler kesin sonuç verir mi? Hata payı var mıdır?
Testler doğru zamanlarda yapıldığında hata payları çok düşüktür. Herhangi bir hata olmaması için de olası enfekte olma durumunda ikinci bir doğrulama testiyle bunun doğrulanması gerekir. Doğrulama testi Western Blot yöntemiyle yapılır. Western blot, moleküler biyolojide, bir protein solüsyonunda, aranan bir proteinin olup olmadığını ve varsa ne kadar olduğunu anlamak için kullanılan bir yöntemdir. Özellikle HIV (+) bulunan örneklerin doğrulanmasında başvurulur. Bu test ancak yaptırdığınız herhangi bir tanı testinin pozitif gelmesinden sonra o testin doğruluğunu kontrol etmek için uygulanan bir testtir. Günümüzde 4.nesil anti-HIV Elisa testleri doğrulama testleri kadar duyarlıdır.
HIV testini nerede yaptırabilirim?
Üniversite hastanelerinde, eğitim ve araştırma hastanelerinde, devlet hastanelerinde, özel hastanelerde ve/ veya kliniklerde ve özel laboratuvarlarda test yaptırmak mümkündür.
HIV testi ücretli midir?
Sosyal güvenceniz varsa devlet hastaneleri ve üniversite hastaneleri, Sosyal Güvenlik Kurumu ile anlaşmalı özel hastanelerde/kliniklerde ücretsiz test yapmaktadır. Özel laboratuarlarda ise fiyatlar değişkenlik göstermektedir. İstanbul’da Şişli Belediyesi ve Ankara’da Çankaya Belediyesi nerede yaşadığınız önemli olmaksızın herkese periyodik aralıklarla ücretsiz anonim test hizmeti sunmaktadır. (Ayrıntılı bilgi için Şişli test merkezi: Telefon: 0 (212) 234 48 31 ve e-posta: saglik@sisli.bel.tr / Ankara test merkezi: mithatpaşa caddesi no:52 1.kat)
Test sonucum pozitif çıktı. Ne yapmalıyım?
HIV pozitif olduğunuzu öğrendiyseniz, öncelikli olarak yapmanız gereken en doğru şeyin en kısa zamanda tedaviye başlamanızın olacağını unutmayın. Bunun için HIV konusunda tedavi hizmeti sunan bir üniversite hastanesinde, devlet/özel hastanesinde enfeksiyon hastalıkları kliniğine/hekimine başvurmanız gerekir. Enfeksiyon kliniğinin/hekiminin olmadığı bir küçük yerleşim yerinde yaşıyorsanız, aile hekiminizden veya iç hastalıkları uzmanından bilgi alabilirsiniz. Uygun ve etkili bir tedavi için sizi bilgilendirecek ve yönlendirecek doğru kişinin hekiminiz olduğunu unutmayın. Sizin için uygun tedavinin (gereken testler, ilaç kombinasyonu gibi) belirlenmesinde ve sürdürülmesinde hekiminizin tavsiyelerine uymanız oldukça önemlidir. HIV pozitif olduğunu öğrenen kişiler psikolojik yardıma ihtiyaç duyabilirler. Bunun için psikolojik destek almaktan kaçınmayın. HIV pozitif olduğunuzu öğrendiyseniz ve bununla başa çıkma yollarını öğrenmek ve/veya bilgilenmek istiyorsanız, Kaos GL Derneğine, bu konuda destek sunan sivil toplum kuruluşlarına ve/veya bir uzmana danışabilirsiniz.
Test sonucum pozitif olursa ifşa olur muyum?
HIV tanısı, Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Kurumu’na bildirimi zorunlu olan hastalıklardan biridir. Ancak bu bildirim isimle yapılmıyor. Bunun yerine, HIV pozitif ve AIDS ile yaşayan kişiler için ayrı formlar kullanılarak kodlama yöntemiyle yapılıyor. (Bu kodlama, HIV tanısı alan kişinin adının, soyadının ve baba adının ilk iki harfleri ile doğum yılının son iki rakamından oluşmaktadır. Örneğin; AD/SE/ MA/74 gibi) Ayrıca, bu bildirimi tedavinizden sorumlu doktor ve ekibi yapar. Sizin rızanız dışında kimseye bilgi verilemeyeceği gibi kimseyle bilgi paylaşmak zorunda da değilsiniz**. ** Hasta Hakları Yönergesi md. 23
HIV’in tedavisi mümkün müdür?
EVET! HIV tanısı için tedavi yöntemleri yıllar geçtikçe daha da gelişiyor. HIV’i ortadan kaldıracak kesin bir tedavi hâlen mümkün olmasa da antiretroviral tedavi denilen virüsün çoğalmasını baskılayıcı tedavi yöntemiyle (bir ya da birden fazla ilaç kombinasyonu) kişilerin yaşam süreleri kendi ömür sürelerine uzatılıp yaşam standartları arttırılmaktadır. Tedavi olan HIV pozitif kişi, yaşamını enfekte olmadan önce olduğu gibi kaliteli ve sağlıklı bir şekilde sürdürebilir.
İlaç kullananların bulaştırıcılığı ortadan kalkar mı?
Yapılan araştırmalar, ilaç kullananların kanda bulunan virüs miktarının (viral yükünün) düşmesiyle bulaştırıcılığın azaldığını gösteriyor. Ancak ilaç kullanılsa dahi taşıyıcılık durumu ortadan kalkmamıştır ve olası bulaşı yollarından kaçınılmasına mutlaka dikkat edilmesi gerekir.
Bu içerik hazırlanırken Kaos GL'nin HIV Hakkında Sıkça Sorulan Sorular kitapçığından yararlanılmıştır.
Etiketler: insan hakları, sağlık
