26/10/2023 | Yazar: Gözde Demirbilek
Bugün, 26 Ekim Uluslararası İnterseks Farkındalık Günü. İnter Dayanışma’dan Belgin Günay ile farkındalık gününün ne anlama geldiğini ve interseks hak savunucularının neler beklediğini konuştuk.
Bugün, 26 Ekim Uluslararası İnterseks Farkındalık Günü. İnter Dayanışma’dan Belgin Günay ile farkındalık gününün ne anlama geldiğini ve interseks hak savunucularının neler beklediğini konuştuk.
Günay, bir farkındalık gününün daha interseksler üzerinde yapılan rıza dışı ameliyatlara tamamen son veremeden geçtiğini ancak dünyada interseks hareketinin yol almaya ve kazanımlar elde etmeye devam ettiğini belirterek başladı yorumuna. Ardından, son yıllarda Almanya, Kenya ve Yunanistan’da interseks ameliyatlarının yasaklanmasının, özellikle komşu ülke Yunanistan’daki yasağın Türkiye İnterseks Hareketi için önemli bir gelişme olduğuna dikkat çekti:
“İnter Dayanışma olarak önümüzdeki günlerde ülkemizdeki hukukçularla birlikte bu konuda çalışmalar yaparak ve örnek yasaları inceleyerek Türkiye’ye nasıl uyarlarız ve nasıl ilerleriz diyerek ilk adımları atmaya başlayacağız. İzlanda gibi çok gelişmiş olarak gördüğümüz ülkelerde bile yasal süreçler uzun maalesef zaman alıyor. Bu süreçler en az 10-15 yıllık bir mücadele gerektiriyor. Biz şimdiden başlıyoruz ve umutluyuz, ne kadar erken başlarsak o kadar iyi olduğunu düşünüyoruz.”
İntersekslerin sağlığa erişim hakkına erişiminde ciddi engeller devam ediyor:
“Ne yazık ki özellikle genital organlarımızla ilgili rıza dışı müdahaleler yapılırken asıl sağlık ihtiyaçlarımız göz ardı ediliyor. İnterseks olmak kendi başına bir hastalık değil ancak intersekslerin interseks varyasyonlarına has sağlık sorunları olabiliyor, bunları es geçmemek lazım. Bu sorunlarla ilgili yeterli ve interseks kapsayıcı, hastayı odağa alan sağlık hizmetlerine erişimde çok zorlanıyoruz. Sadece genel sağlık değil cinsel sağlık da cinsiyet olumlayıcı sağlık hizmetleri konusunda da aynı sorunları yaşıyoruz.
Örneğin interseksler kendi talepleriyle testesteron ya da östrojen hormon replasmanı almaya çalıştıklarında interseklerin ihtiyacı olan hormon replasmanıyla ilgili bilgi sahibi olan endokrin uzmanı bulmakta zorlanıyorlar. Bunun dışında genel olarak interseks sağlığıyla ilgili bilgi sahibi olan tıp uzmanlarına ulaşmakta zorlanıyorlar. Bilgi sahibi olabilecek bir doktoru bulsanız bile intersekslerin yaşadıkları hak ihlalleri ve travmalar konusunda bilgi ya da en azından özen sahibi olmayabiliyorlar.”
Günay, İnter Dayanışma’nın eğitim ve istihdam alanlarında intersekslerin görünürlüğüyle ilgili yürüttüğü araştırmanın verilerinden örnekler paylaştı:
“Görüştüğümüz kişilerden her geçen gün bu konularda ne kadar ciddi sorunların arttığını olduğunu anlıyoruz. İnterseks olmaları nedeniyle dışlanan bireyler aynı zamanda ekonomik sorunlar da yaşıyor. İnterseks olduğu için iş bulmakta zorlanan birisi dolayısıyla ekonomik sorunlarla da baş başa kalıyor ya da eğitim hayatında pek çok hak ihlali yaşadığı gibi ekonomik sebepler yüzünden de eğitimini devam ettiremiyor. Üniversiteyi kazanıyor ama barınacak yer bulamadığı için gidemeyebiliyor. Para biriktirmek için işe girse uzun süre dayanamıyor, kimliği açığa çıktığında dışlanıyor, zorbalıkla karşılaşıyor. Dolayısıyla İnterseks Farkındalık Günü aslında sadece kutlanacak bir gün değil aynı zamanda dayanışmak gereken bir gün. İnterseks olmayan herkesin bu sorunların farkına varması, sorunların çözülmesi için dayanışma demek bence 26 Ekim.”
“Bedensel otonomi toplumdaki herkesin meselesi”
Günay, 26 Ekim İnterseks Farkındalık Günü ile birlikte intersekslerin yaşadığı sorunların interseks olmayan kişilerin bedensel otonomiye dair yaşadığı sorunlarla doğrudan örtüştüğünün altını çizerek herkesi dayanışmaya çağırdı:
“İnterseks çok detay, niş, ender bir mesele değil. Bedensel otonomi toplumdaki her bir bireyin problemi. Toplum, devlet, iktidar, otorite adına ne derseniz deyin o baştaki bizi kontrol eden ve normları belirleyen güçlerin eli, hepimizin bedeninde. Üreme hakkı, kürtaj, erkek sünneti, kadın sünneti, regl ekonomik adaleti, hijyen erişimlerine erişimdeki problemler, kadınların pek çok bedensel hakları, diyet endistürisi, güzellik normları gibi pek çok mesele aslında özellikle bedensel otonomi üzerinden insterkslerin yaşadığı sorunlarla kesişiyor. Biz bu 26 Ekim İnterseks Farkındalık Günü’nde interseksler olarak biliyoruz ki interseks bedenlerin kurtuluşu endoseks bedenlerin kurtuluşunu da getirecek. O yüzden herkesi intersekslerle dayanışmaya çağırıyorum.”
Etiketler: insan hakları, yaşam, çalışma hayatı, eğitim, sağlık hakkı
1720430400.jpg)