26/10/2021 | Yazar: Belgin Günay
Avustralya İnsan Hakları Komisyonu'nun interseks haklarına ilişkin raporu, çocuklara rızaları olmadan yapılan gereksiz tıbbi müdahalelere karşı yeni yasal korumalar öneriyor.
26 Ekim İnterseks Farkındalık Günü ile 8 Kasım İnterseks Dayanışma Günü'ne KaosGL.org ve İnter Dayanışma olarak güçlerimizi birleştirdik ve bu sene de sosyal medya kampanyasına başladık.
Bu yazı Melissa Davey’in Guardian’da yayınlanan “Intersex people undergo surgery when too young to give consent, inquiry told” yazısının Türkçe çevirisidir.
Avustralya İnsan Hakları Komisyonu'nun interseks haklarına ilişkin raporu, çocuklara rızaları olmadan yapılan gereksiz tıbbi müdahalelere karşı yeni yasal korumalar öneriyor.
Avustralya İnsan Hakları Komisyonu tarafından yapılan bir araştırma, interseks kişilerin, genellikle rıza gösteremeyecek kadar genç yaşlarda tartışmalı ameliyatlara ve tedavilere maruz kaldığını bir kez daha ortaya koydu.
Komisyon, tıbbi prosedürler söz konusu olduğunda interseks olarak doğan kişilerin insan haklarının en iyi şekilde nasıl korunacağı konusunda tavsiyelerde bulunmak için interseks kişiler, aile üyeleri, akran desteği ve interseks örgütleri, klinisyenler ve hukuki haklar ve insan hakları gruplarıyla istişarelerde bulunuyor.
İnterseks, erkek veya kadın bedenlerini tarif eden tıbbi normlara uymayan genetik, hormonal veya fiziksel cinsiyet özellikleriyle doğan kişileri ifade ediyor. İnterseks insanların farklı bedensel özellikleri ve kimlikleri olabiliyor.
Komisyonun nihai raporu, cinsel organ görünümünü “normalleştirmeyi” amaçlayan ameliyatlar da dahil olmak üzere, rızası olmadan bir dizi tıbbi müdahaleye maruz kalan interseks kişilerin deneyimlerini içeriyor.
Komisyon, klitoris küçültme (klitoridektomi), kadın cinsel organını modifiye etmek için yapılan labiaplasti, vulvoplasti, normalden daha küçük erkek genital organları (mikropenis) ile doğan bebeklerde kız çocuğu görünümü vermek için yapılan vajinoplasti gibi ameliyatlara maruz kalan interseks bireylerin yaşadıklarını dinledi.
Komisyona ayrıca, tipik erkek veya kadın cinsiyet gelişimini kolaylaştırmak için insanlara hormon tedavisi verildiği de aktarıldı.
Rapor, tıbbi müdahalelerin, tedavinin tıbbi bir gereklilik olduğu durumlar dışında, yalnızca ilgili kişinin önceden, bilgilendirilmiş, kişisel rızası ile yapılması için yeni bir mevzuat öneriyor.
Komisyonun tavsiyesi, 18 yaşın altındaki bir kişiye tıbbi müdahale önerildiğinde, tıbbi tedavi ekibinin bağımsız bir kuruldan izin alması gerektiği yönünde.
Tavsiyelerde, “Bu gerekliliklere uyulmaması halinde cezai yaptırımlar olmalı ancak komisyonun görüşü, ebeveynlerin cezai yaptırımlara tabi olmaması gerektiği şeklindedir”" denildi.
Komisyon, bireylerin fiziksel ve zihinsel sağlıkları üzerinde çeşitli olumsuz sonuçları olan tıbbi müdahaleleri inceledi. Geçmiş deneyimler ve müdahalelerle ilgili kayıtlara erişim eksikliğinin bu travmayı şiddetlendirdiği belirtildi.
Bir interseks birey komisyona “Birçok erkeğin bacaklarımın arasına baktığını, parmaklarını vajinama koyduğunu ve ne kadar anormal olduğum hakkında konuştuğunu hatırlıyorum” dedi. Diğer interseks bireyler de doğurganlık kaybı, idrar yolu sorunları ve cinsel işlev kaybı veya azalması, hassasiyet ve/veya cinsel haz alma kapasitesinde değişiklik gibi, rıza dışı tedaviler ve ameliyatlardan kaynaklanan sorunlar yaşadıklarını bildirdiler.
Raporda, “Bu müdahalelerden etkilenebilecek nüfusun büyüklüğü net değil. Nüfus büyüklüğü ve meydana gelen müdahalelerin sıklığı ve türleri hakkında veri toplama eksikliği var. Nüfusun yaklaşık %1,7'sinin cinsiyet özelliklerinde bazı farklılıklar olduğu tahmin ediliyor, ancak bu rakamın doğruluğu konusunda bazı tartışmalar var” ifadeleri yer aldı.
Intersex Human Rights Australia yöneticisi Morgan Carpenter, doğuştan gelen cinsiyet özellikleri varyasyonlarına sahip kişilerin devam eden insan hakları ihlallerine maruz kaldığını söyledi.
Carpenter, “Rapor, kanıt eksikliği, aslında akran desteği ve diğer destek biçimleriyle daha iyi ele alınabilecek psikososyal gerekçelere körü körüne güvenme ve psikoloji ve psikiyatri uzmanları tarafından dile getirilen endişelere dikkat edilmemesi de dahil olmak üzere mevcut klinik uygulamalarla ilgili temel sorunları tanımlıyor. Bugün federal, bölgesel ve İngiliz Milletler Topluluğu çapında hükümetleri bu suistimalleri sona erdirmek için harekete geçmeye çağırıyoruz. Kendi bedenlerimize ne olacağına karar verme hakkımızı tanıyan yeni yasalara ihtiyacımız var” dedi.
Etiketler: insan hakları, sağlık hakkı
