13/04/2021 | Yazar: Belgin Günay

Herkesin intersekslerin var olduğunu bildiği, cinsiyetin bir süreç olarak anlaşıldığı, intersekslerin özgürlük ve eşitlik içinde yaşayabildiği, sakatlama ve 'normalleştirme' uygulamalarının kaldırıldığı bir dünya için çalışıyoruz.

Irene Kuzemko’dan Türkiyeli intersekslere: “Yalnız değilsiniz!” Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı

OII Avrupa yönetim kurulu üyesi, interseks aktivisti Irene Kuzemko ile Avrupa Birliği ve Doğu Avrupa coğrafyasında interseks aktivistlerinin gündemi ve kendi hayatı ile ilgili bir söyleşi gerçekleştirdik. Rus – Ukraynalı Kuzemko 2017 yılında Intersex Russia’yı kurdu ve ülkede interseks hareketi için çok önemli bir ivme kazandırdı.

Kuzemko’nun yönetim kurulu üyesi olduğu OII Avrupa, İnterseks Türkiye’nin de çatı örgütü ve Türkiye’deki interseks aktivizmi için bugüne kadar sayısız katkıları oldu.

irene-kuzemko-dan-turkiyeli-intersekslere-yalniz-degilsiniz-1

Sizi tanımayan Türkiyeli okuyucular için kısaca kendinizi tanıtır mısınız?

Ben Irene Kuzemko, 27 yaşındayım, Rusya ve Ukrayna'danım. İnterseks olduğumu keşfettiğim yıl olan 2015'ten beri interseks aktivizminin içindeyim. 2016'da interACT Youth'a katıldım, 2017'de Intersex Russia'yı kurdum ve 2018'de OII Avrupa yönetim kuruluna katıldım.

İnterseks bir öğrenci olarak eğitim hayatınız nasıldı?

Benim için gençlik yılları, interseks varyasyonumun belirginleşmeye başladığı zamandı. Tüm akranlarım ergenliğe girmeye başladı ve ben başlamadım. 14-15 yaşlarımda, akne ve biraz üst dudak kılı gibi yüksek testosteron belirtilerim olmasına rağmen, adet görmedim ve meme gelişimi olmadı. O zamanlar kendime olan güvenimle çok mücadele ettim, “yeterince kız değilmişim” diye düşünerek herkesten daha kötü olduğumu hissediyordum. Ukrayna'daki memleketimdeki doktorlar bana ne olduğuna dair cevap veremediler ve bu açıklama eksikliği her şeyi daha da zorlaştırıyordu. Kendimden nefret ettiğim çok acı bir zamandı. İntihara meyilliydim, depresyondaydım ve deneyimimde kendimi çok yalnız hissettim.

Okulda ve üniversitede asla farklı olduğum ve diğer kızlar gibi gelişmediğim için alay edilmediğim için inanılmaz derecede şanslıyım. Eğer alay edilseydim o zamanlar bunu halledebileceğimi sanmıyorum, zaten çok zordu.

irene-kuzemko-dan-turkiyeli-intersekslere-yalniz-degilsiniz-2

Irene'nin çocukluğundan bir kare

İnterseks bir kişi olarak aile ilişkileriniz nasıldı?

Annem ve büyükannem ilk başta endişelerime güldü ve “Sadece bekle, her şey olacak! Ailemizdeki kadınların çoğu geç gelişiyor!” dediler. Ama o kadar basit olmadığını hissettim. Yıllar geçti ve hala ergenlik çağına girmemiştim. Doktorlarımın tek tavsiyesi beklemekti ve her seferinde eve gözlerimde yaşlarla dönüyordum. Yıllardır bekliyordum ve hiçbir şey olmuyordu!

15 yaşındayken uzak bir akrabamın bizi ziyarete geldiği bir anı hatırlıyorum. 3-5 yaşımdan beri beni görmemişti. Evimize girip beni görünce beni selamlamadı bile, içeri girdi, bana baktı ve doğrudan “Ee memelerimiz nerede?” dedi. O anda hissettiğim öfkeyi hâlâ hatırlıyorum ve hâlâ acıtıyor.

Sonra babamla birlikte Moskova'daki doktorlara gittik. Tüm testleri yaptıktan sonra doktorlar benimle hiç konuşmadı. Babamı ofislerine davet ettiler, kapıyı kapattılar ve sadece onunla konuştular. Koridorda bekliyordum. Doktorlarımdan biri yanımdan geçtiğinde o kadar hızlı yürüdüler ki onlara merhaba bile diyemedim.

22 yaşına gelmeden hemen önce nihayet interseks olduğumu keşfettim. Babama neden bana sürekli "her zaman bildiğini sanıyordum" dediğini sorduğumda, o an değil ama daha sonra olan biten her şeyi benden kasten sakladığını itiraf etti. “İki çocuk psikoloğu bana bunu yapmamı tavsiye etti” dedi.

Hayatımı mahvettiğini söylememe rağmen, her şeyi doğru yaptığını ve özür dilemeyeceğini söyledi. Bu babamla son konuşmamdı, onu hemen o anda hayatımdan sildim. O zamandan beri onu hiç görmedim veya onunla konuşmadım.

Annem benimle aynı zamanda interseks olduğumu keşfetti. Yani ona da gerçek söylenmedi. Bu onun için büyük bir şok oldu, ancak zamanla bunu kabul etmeyi öğrendi ve şimdi aktivizmimde beni çok destekliyor.

irene-kuzemko-dan-turkiyeli-intersekslere-yalniz-degilsiniz-3

Ülkenizin LGBTİQA+ insanlara yaklaşımı nasıl?

Rusya ve Ukrayna maalesef LGBTQ+ dostu olarak adlandırılamaz. Rusya'da bir “gey propagandası” yasası yürürlükte ve pek çok insan hakları ihlali vakası, çok güçlü homofobi ve transfobi var.

İnterseks hakları açısından Rusya, interseks çocuklara rutin olarak uygulanan hayati olmayan ameliyatlar ve interseks insan hakları ihlalleri ile dünyanın çoğu ülkesinden farklı değil. Hatta buradaki bazı doktorlar bu tür ameliyatları yaptıkları için ne kadar gurur duyduklarını medyada bile konuşuyorlar.

Rus interseks hareketi 2013'te başladı. O günlerde Rusça'da interseks hakkında neredeyse hiçbir bilgi yoktu ve ülkemizde İngilizce bilmeyen çoğu insan, interseks hareketi, interseks bireylerin varlığı ve interseks insan hakları hakkında bilgiye erişemiyordu. Şimdi, neredeyse 8 yıl sonra, çok daha fazla bilgi mevcut. Ülkenin her yerinden büyüyen bir topluluk var, çeşitli kuruluşlar ve halka açık interseks insanlar var. Ama yine de, toplumsal farkındalık açısından, örneğin 90'lı yıllarda interseks hareketinin daha erken başladığı ülkelerin hala gerisinde olduğumuzu söyleyebilirim.

Kendinizi özellikle cinsiyet açısından nasıl tanımlıyorsunuz?

Ben interseks bir kadınım ve "she/her" zamirlerini kullanıyorum. İnterseks olmayı seviyorum, bu kimliğimin bir parçası ve bununla gurur duyuyorum ve ayrıca kendimi bir kız olarak tanımlıyorum ve kadınsı görünmeyi seviyorum.

irene-kuzemko-dan-turkiyeli-intersekslere-yalniz-degilsiniz-4

Bugün Avrupa siyasetini nasıl görüyorsunuz ve burada interseks aktivizminin yeri nedir?

Son yıllarda, farklı ülkelerde gittikçe daha fazla şaşırtıcı organizasyonun ortaya çıkması ve giderek daha fazla aktivistin harika işler yapması ile Avrupa interseks topluluğunun sürekli bir büyümesini görüyoruz.

Özellikle interseks aktivistlerinin çalışmaları, son zamanlarda pek çok başarıyı mümkün kıldı.

*2015 Malta Cinsiyet Kimliği, Cinsiyet İfadesi ve Cinsiyet Özellikleri Yasası ve diğer Avrupa ülkelerinde önerilen ve bazen kabul edilen benzer kararlar ve yasalar

*CoE İnsan Hakları Komiseri İnterseks Konulu Belgesi

*Temel Haklar Kurumu İnterseks Odak Belgesi

*Avrupa Konseyi Parlamenter Asamblesi İnterseks Kararı

*Avrupa Parlamentosu'nun İnterseks Kararı

*BM komitelerinin tavsiyeleri: CRC, CAT, CESCR, CEDAW, CCPR, CRPD, UPR...

ve diğerleri.

Son yıllarda topluluk düzeyinde birçok aktivist, Avrupa Viyana Bildirisi veya bölgesel Moskova bildirisi gibi hedefleri ve talepleri hakkında ortak bildiriler oluşturdu; bunların her ikisinde de yaratımın bir parçası olduğum için şanslıydım. Ve elbette OII Europe, topluluk etkinliklerimizin ve konferanslarımızın her biri ile daha fazla insanı topluma kazandırarak çalışmalara devam ediyor.

Dolayısıyla, son yıllarda Avrupa'da interseks hakları konusunda artan bir farkındalığa kesinlikle şahit oluyoruz, interseks hareketinin büyüdüğünü ve yeni organizasyonların oluşturulduğunu ve yeni aktivistlerin konuştuğunu görüyoruz. Birçok uluslararası insan hakları kuruluşunun şu anda interseks insan haklarını tanıdığını ve İnterseks Genital Mutilasyonu (IGM) konusunun artık BM düzeyinde zararlı bir uygulama olarak kabul edildiğini görüyoruz. Ancak Avrupa'nın çoğu ülkesinde interseks hakları hala ihlal ediliyor ve bunun durduğundan emin olmak için hala yapılması gereken çok şey var.

irene-kuzemko-dan-turkiyeli-intersekslere-yalniz-degilsiniz-5

OII Avrupa'nın amaç ve hedefleri nelerdir?

OII Avrupa, Avrupa'da ve dünya çapında interseks kişilerin öz farkındalığının, görünürlüğünün ve tanınmasının teşvik edilmesi üzerinde çalışan Avrupalı insan hakları temelli interseks organizasyonlarının çatı örgütüdür. Şu anda OII Avrupa, tüm Avrupa Konseyi alt bölgelerinde üye kuruluşlara sahiptir.

OII Avrupa, 10 Aralık 2012 İnsan Hakları Günü'nde 2. Uluslararası İnterseks Forumu sırasında Stokholm'de bir ağ olarak kuruldu. 25 Eylül 2015'te OII Avrupa, Berlin'de kayıtlı bir kar amacı gütmeyen sivil toplum kuruluşu oldu.

OII Avrupa, herkesin interseks insanların var olduğunu bildiği, cinsiyetin bir süreç olarak anlaşıldığı, interseks bireylerin özgürlük ve eşitlik içinde yaşayabildiği, sakatlama ve 'normalleştirme' uygulamalarının kaldırıldığı, interseks kişiler ve aileleri için güvenli ve interseks olmanın kutlandığı ortamların sağlandığı, cinsiyet, cinsel kimlik, fiziksel ve zihinsel durumlar, etnik geçmişler, manevi ve dini geçmişler ve bu dünyada insan olmanın bir parçası olan diğer tüm yönler bakımından çeşitliliğin kutlandığı bir dünya yaratmak için çalışır.

OII Avrupa Stratejik Planı 2019 - 2022 ve web sitemizden daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

Türkiye'deki LGBTİQA+ bireylere ne söylemek / tavsiye etmek istersiniz?

Yalnız olmadıklarını söyleyebilirim. İnsan haklarınız var, sevgiyi ve saygıyı hak ediyorsunuz.

Eğer interseks iseniz, lütfen dünyanın her yerinde büyüyen bir interseks topluluğu olduğunu bilin. İnterseks Türkiye ve / veya OII Avrupa ile iletişime geçerseniz sizinle tanışmaktan ve sizi desteklemekten çok mutlu oluruz. Sevgi ve kucaklamalarımı gönderiyorum!


Etiketler: insan hakları, kadın, yaşam, sağlık, dünyadan
nefret