04/01/2024 | Yazar: Kaos GL
Kaos GL’nin kamu ve özel sektör çalışanı LGBTİ+’lara ilişkin hazırladığı raporda, araştırmaya katılan LGBTİ+’lar işe alım süreçlerinde karşılaştıkları ayrımcılığı anlatıyor.
“Karşılaştım, çünkü her ne kadar kendimi gizlesem de kulağımda küpe deliği vardı mülakatlar sırasında. Komisyon üyelerinden birisi bana kulağımdaki deliği sordu. Ben de gençlikte yaptığımı ve pişman olduğumu söyledim, hatta bana “ne o GBTler mi LGBTler mi onun gibi değilsin değil mi ha” deyip alay ettiler.”
Bu ifadeler kamu sektöründe psikolojik danışman olarak çalışan gey bir erkeğin işe alım sürecindeki deneyimlerine ait.
Kaos GL Derneği’nin, kamuda ve özel sektörde çalışan LGBTİ+’ların durumuna ilişkin her sene hazırladığı raporlar; LGBTİ+ların işe alım süreçlerinde de ayrımcılıkla karşılaştığını gözler önüne seriyor. Her iki sektörde de işe alım sürecindeki LGBTİ+’lar yönelimlerini ve kimliklerini gizlemek zorunda kalıyor.
Kamuda işe alım sürecinde kimliğini gizleyen LGBTİ+’ların oranı yüzde 84
Türkiye’de Kamu Çalışanı LGBTİ+’ların Durumu 2023 Raporu’na göre kamudaki işe alım süreçlerinde kimliğini açıkça ifade eden LGBTİ+’ların oranı yüzde 2. Kamudaki işe alım süreçlerinde kimliğini gizleyenlerin oranı ise yüzde 84.
Bu önemli verinin yanı sıra; kamuda işe alım süreçlerinde yaşanan ayrımcılık deneyimleri de raporun bir diğer başlığı. Rapora göre; araştırmaya katılanların yüzde 49’u söz konusu süreçte ayrımcılığa uğramadığını çünkü kimliğini gizlediğini belirtiyor. İşe alım sürecinde ayrımcılıkla karşılaşan LGBTİ+’ların oranı ise yüzde 5.
Bu durum, raporda şöyle değerlendiriliyor:
“Katılımcıların işe alım sürecine ilişkin aktarımları, önceki yıllarda yapılan araştırmaların sonuçlarıyla tutarlı olarak, LGBTİ+ çalışanların işe başvuru ve mülakat süreçlerinde farklı düzey ve biçimlerde ayrımcılık deneyimleri yaşadığına işaret etmektedir. Bu bulgu değerlendirilirken dikkate alınması gereken toplumsal bir gerçeklik vardır: LGBTİ+ çalışanlar, iş başvurusu, mülakat vb. süreçlerde cinsel yönelim, cinsiyet kimliği veya cinsiyet özellikleri nedeniyle uğrayabilecekleri olası ayrımcılığın ve bunun sonucunda işe alınmama riskinin farkında oldukları için, bu sürecin tamamında önlemler almaktadır. Bu önlemler, iş hayatı boyunca da devam etmektedir. Kimliği bütünüyle gizlemek; dış görünüşe, beden diline ve benzeri varoluşsal özelliklere yönelik sürekli bir kontrol duygusuyla yaşamak, doğrudan ayrımcılığa uğramak kadar ağır sonuçlara yol açabilecek bir deneyimdir.”
LGBTİ+ karşıtı ifadeler bulunmuyor ama…
LGBTİ+’ların kamu sektöründe işe alım sürecinde yaşadıkları ayrımcılık mevzubahis özel sektör olduğunda da değişmiyor.
Türkiye’de Özel Sektör Çalışanı LGBTİ+’ların Durumu 2023 Raporu’na göre; özel sektör iş ilanlarında LGBTİ+’ları destekleyici veya engelleyici ifadelerin bulunup bulunmadığı sorusuna katılımcıların yüzde 87’si ‘hayır’ yanıtı verse de havacılık sektöründe çalışan biseksüel bir erkeğin ifadeleri esas durumu gözler önüne seriyor:
“Diğer LGBTİ+ karşıtı ifadelendirmeler bulunmasa da toplumun genel, temel ahlak ve aile yapısını zedeleyici davranışların sergilenmesi durumunda iş akdinin feshedilebileceği belirtiliyor küçük yazıların bir yerinde.”
Özel sektördeki işe alım sürecinde kimliğini açıkça ifade eden LGBTİ+’ların oranı yüzde 11’de kalırken, araştırmaya katılan LGBTİ+’ların yüzde 47’si kimliğini gizlediğini belirtiyor. İşe alım sürecinde ayrımcılığa uğramadığını belirten LGBTİ+’ların oranının yüzde 49 olması, LGBTİ+ların işe alım sürecinde kimliklerini gizlemelerinin yanı sıra şöyle yorumlanıyor:
“İşe alım sürecinde herhangi bir ayrımcı tutum, söylem, davranış ya da uygulama ile karşılaşmamış olduğunu ifade eden katılımcı oranının görece yüksekliğinin bir diğer nedeninin de heteroseksüelliğin ve natranslığın toplumdaki genel kabulü, yani herkesin heteroseksüel ve natrans varsayılması olduğu düşünülebilir.”
Etiketler: insan hakları, çalışma hayatı
