12/06/2025 | Yazar: Kaos GL
Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği, “Yaşlılık ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Haritalama ve İzleme Çalışması 2021-2024 Güncellemesi”ni yayınladı.
Çizim: Semih Özkarakaş
Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği, CEİDizler Projesi kapsamında, Dr. Gülçin Con Wright tarafından hazırlanan Yaşlılık ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Haritalama ve İzleme Çalışması 2021-2024 Güncellemesi’ni yayınladı.
Çalışmada; yaşlı hakları tartışmalarında sıklıkla göz ardı edilen konulardan birinin LGBTİ+ hakları olduğu vurgulanırken, LGBTİ+’ların maruz kaldıkları cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve toplumsal cinsiyet bazlı eşitsizliklerin kesişiminde yaş bazlı eşitsizlik deneyimlerinin farklılaştığına da dikkat çekildi.
Çalışmada; LGBTİ+’ların yaşlandıkça artan ya da farklılaşan ihtiyaçlarının ele alınması konusunda karşılaştıkları ayrımcılık ve ihmallerle kendi başlarına başa çıkmak zorunda bırakıldıkları ifade edilerek şöyle denildi:
“LGBTİ+’ların yaşlandıkça artan ya da farklılaşan ihtiyaçlarının ele alınması konusunda karşılaştıkları ayrımcılık ve ihmallerle kendi başlarına başa çıkmak zorunda bırakıldıkları tartışılmaktadır. Bu farklı yaşlanma deneyimlerinin daha iyi anlaşılması için AB Temel Haklar Ajansı, 2019 yılında gerçekleştirdikleri “Kesişimler: LGBTİ II Araştırması”nda 55 yaş ve üzeri katılımcılardan elde edilen verileri alt yaş grup kırılımlarını gözeterek analiz etmiş ve bulguları 2020 yılında rapor halinde yayımlamıştır. Sonuçlarda, yaşlı LGBTİ+’ların homojen bir grup olmadıkları ve kendi içlerindeki farklı kimliklere bağlı olarak bambaşka kesişimlerdeki ayrımcılıklara maruz kaldıkları, verilerle tespit edilmiştir.”
Ayrıca çalışmada, Türkiye’de yaşlılık alanında çalışan kadın örgütleri, LGBTİ+ örgütleri, yaşlılık örgütleri ve diğer ilgili sivil toplum örgütlerinin izleme ve değerlendirme raporları ile çalışmaları da incelendi. Bu kapsamda 17 Mayıs Derneği’nin 2021 yılında yayınlanan “Yaşlanıyoruz Lubunya: Anket/Görüşmeler ve Çalışma Raporu”ndan da bahsedilerek şöyle denildi:
“2021 yılında yayımlanan “Yaşlanıyoruz Lubunya: Anket/Görüşmeler ve Çalışma Raporu”, LGBTİ+’ların yaşam döngüsünün ilerleyen evrelerinde karşılaştığı ayrımcı uygulamaları incelemekte ve bu konuda politika yapımını destekleyecek bulgular sunmaktadır. Bu çalışma, toplumsal cinsiyete duyarlı olmayan sosyal güvenlik ve sağlık politikalarının yaşlanan LGBTİ+’ların hayatında yarattığı ayrımcı etkileri ortaya koymakta ve LGBTİ+’ların çalışma hayatından emekliliğe kadar uzanan süreçte yaşadığı hak ihlallerine dikkat çekmektedir. Bu rapor ayrıca, LGBTİ+ birlikteliklerini tanımayan Türk Medeni Kanun’un miras süreçlerinde yarattığı sorunlara değinmektedir. Bunun yanı sıra, yaşlanan LGBTİ+’ların sosyal güvenlik, emeklilik ve miras haklarına ilişkin düzenlemelerin daha kapsayıcı ve adil bir şekilde yeniden ele alınması gerektiği savunulmaktadır. Bu hedef doğrultusunda, Avrupa ve Kuzey Amerika’daki LGBTİ+’ları kapsayıcı politika örneklerini karşılaştırmalı bir yaklaşımla sınıflandırmaktadır. Rapor, yaşlanan LGBTİ+’lar için giderek daha zaruri hale gelen sağlık hizmetlerine erişim hakkını da ele almaktadır. Sağlık hizmetlerinin LGBTİ+’ların ihtiyaç ve taleplerine göre geliştirilmesi gerektiğini vurgulayan rapor, HIV ile yaşayan LGBTİ+’ların yaşlanma süreçlerinde ayrımcılığa uğramadan eşit sağlık hizmetlerine erişebilmelerini de gündeme taşımaktadır.”
17 Mayıs Derneği’nin yaşlılık ve toplumsal cinsiyet kesişiminde çeşitli etkinlikler de düzenlediğinden bahseden çalışmada şu ifadeler yer aldı:
“17 Mayıs Derneği, yaşlılık ve toplumsal cinsiyet kesişiminde çevrimiçi ve etkileşimli toplantılar da düzenlemiştir. “Kuşaklararası İletişim” etkinliği, farklı kuşaklardan LGBTİ+ aktivistleri bir araya getirerek, LGBTİ+’ların yaşam seyri boyunca arkadaşlık, dostluk, bağlanma ve sevgi gibi kavramlara bakış açısının nasıl değiştiğini tartışmıştır. Ayrıca, 17 Mayıs Derneği, Fransa’da LGBTİ+ yaşlılığı üzerine çalışan Grey Pride örgütü ile birlikte 1-2 Aralık 2024 tarihlerinde iki günlük “Hastalıkta, Sağlıkta ve Yaşlılıkta- Kış Buluşması” başlıklı bir etkinlik gerçekleştirmiştir. Bu etkinlikte, HIV mücadelesi ve LGBTİ+ yaşlılığı konuları Türkiye bağlamında karşılaştırmalı bir şekilde değerlendirilmiştir. Dernek, son iki yılda yaşlı LGBTİ+ bireylerin sosyal hizmetlere erişimlerine dair bilgilendirme amacıyla çeşitli bilgi notları da yayımlamıştır.”
Raporun tamamına ulaşmak için tıklayın.
Etiketler: insan hakları, yaşam, yaşlılık, araştırma
