‘Kızılay’ın kan bağış formu bilimsel bilgilere aykırı’

Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD), Kızılay’ın kan bağışçısı sorgulama formunda yer alan homofobik ifadelere ilişkin “uzman görüşü”nü açıkladı.

 

Türk Tabipler Birliği’nin çağrısı üzerine görüşlerini kaleme alan dernek, Kızılay’ın bilimsel gerçeklere uygun davranmadığını belirtti. TPD; Kızılay formunda “kondom kullanılarak veya kullanılmayarak cinsel ilişkide bulunmanın” bağıştan vazgeçilmesi için yeterli koşul olarak öne sürüldüğü belirterek şunları kaydetti:

 

 

“Bu ifadenin amacının kan yoluyla bulaşma ihtimali olan, ancak cinsel yolla da bulaşabilen başta HIV ve hepatit gelmek üzere enfeksiyonlardan, korunma olduğu anlaşılmaktadır. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar vajinal, oral, anal yoldan kişiden kişiye aktarılabilir. Bu enfeksiyonların temelde bulaşma yolu vücut sıvılarının iletilmesi şeklindedir, bu nedenle kondom (kaput, prezervatif, kılıf) kullanmak, cinsel etkinlik gösteren bireylerin CYBH’a karşı korunmasında halen en güvenilir yöntemlerden biridir. Ülkemizde hem kadınlar hem de erkekler için kondom mevcuttur. Cinsel ilişkinin her çeşidinde (vajinal, oral, anal), her ilişkide kondom kullanıldığı ve doğru kullanılması halinde enfeksiyona karşı koruyuculuğunun tama yakın olduğu bilinmektedir. Bu durumda, “kondom kullanılarak veya kullanılmayarak” ifadesinden bağışla gündeme gelebilecek bir riski en güçlü şekilde belirleyen  bir davranışın önemsenmediği anlaşılmaktadır. Bu tutum, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların temel bulaş yolları ile ilgili bilinen bilimsel bilgilere aykırıdır.”

 

 

Formda bulunan “erkek erkeğe” cinsel birlikteliğin de kan bağışına engel olduğu yönündeki iddiaları da değerlendiren TPD, “Bu tür enfeksiyonlar çeşitli yollarla herkese bulaşabilir, neden olduğu klinik belirtiler de cinsel yönelime göre farklılık göstermez. Benzer şekilde, cinsel ilişkide cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak için önerilenler, eşcinsel, biseksüel ve heteroseksüeller için farklı değildir. Dolayısıyla erkek erkeğe ya da erkekle kadın arasındaki cinsel birliktelikte riski asıl belirleyen kondom kullanıp kullanmamaktır. Bulaşma riskini belirleyen kim olduğunuz değil, nasıl davrandığınızdır” dedi.

 

Formda kullanılan ifadenin, HIV ile eşcinsellik arasındaki ilişkiye dair yaygın kalıpyargıları destekleyerek, damgalanmayı arttırıcı etkileri olması olduğunu da vurgulayan TPD son olarak şunları kaydetti:

 

“Ülkemizdeki tüm yurttaşlarımıza eşit ve adil yardım ulaştırmayı hedeflemiş Kızılay’ın temel insan haklarını görmezden gelen ifadelerle kan bağışı arayışında bulunması kendi içinde etik bir çelişki yaratmaktadır. Benzer bir tutumun sergilendiği başka ülkelerde de bu durum eleştirilmekte ve değişiklikler yapılmaktadır. Ülkemizde de, bu konuda acilen gerekli düzenlemelerin yapılması gerekli görünmektedir.”

 

TPD’nin açıklamasının tamamına şu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.