‘LGBTİ Öğrencilerin Eğitim Hakkı’ Raporu Demokratik Eğitim Kurultayı’na Sunuldu

5. Demokratik Eğitim Kurultayı kapsamında İstanbul Eğitim-Sen 3 No’lu Şube’den öğretmenlerin düzenlediği atölyenin sonuç raporu kurultaya sunuldu. Kaos GL Derneğinden Evren E. Çakmak ve Yasemin Şafak’ın yürüttüğü atölyede eğitim sistemindeki toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinden rehberlik servislerine, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığından müfredata pek çok konu ele alındı.

 

Ayrımcılık, toplumsal cinsiyet ve cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığına karşı okullarda yapılan çalışmalara ilişkin İstanbul Liseleri Felsefe Kulüpleri Platformu koordinatör öğretmenlerinden Çiğdem Şimşek, liselerde uyguladığı cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığına yönelik bir etkinliği tanıtarak etkinliğin bir bölümünü katılımcılara uyguladı.

 

Çalışmaların sonunda hazırlanan raporda LGBTİ (lezbiyen, gey, biseksüel, trans ve interseks) öğrencilerin okullarda yaşadığı sıkıntılara dikkat çekilmiştir. “LGBTİ öğrencilerin Eğitim Hakkı”ndan bahseden raporda eğitim alanında yapılabilecek çalışmalar vurgulandı. Demokratik Eğitim Kurultayı’na yollanan sonuç raporunda şu maddelere yer verildi:

1. Toplumsal cinsiyet, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığının ortadan kaldırılması için CEDAW başta olmak üzere çeşitli uluslararası sözleşmeler ve yasal düzenlemeler vardır. Bunlar, ayrımcılıkla mücadelede son derece önemli düzenlemelerdir. Öğrencilerin nitelikli eğitim hakkı alabilmesi için okullardaki cinsiyetçi tutum ve davranışlarla mücadele etmek önemlidir. Eğitimde tüm bireylerin eşit haklar, fırsatlar ve kaynaklara ulaşım sağlanmalıdır.

 

2. Milli Eğitim Bakanlığı düzeyinde bir komisyon kurularak eğitim sisteminde bulunan toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılıklarını incelemelidir. Bu yönde alternatif eğitim politikaları üreterek öğretmenlere hizmetiçi eğitim verilmelidir. Bu komisyonda alanlarında uzman kişiler görev almalıdır.

 

3. Çocuğun toplumsallaşmasında önemli yeri olan masal, çizgi film, reklam ve çocuk programlarının incelenmesi, deşifre edilmesi önemlidir.

 

4. Okul öncesinde kurulan oyun köşelerindeki cinsiyetçi bakış açısı kaldırılmalıdır.

 

5. Okul ve sınıf ortamından başlayan iki renk üzerine kurulan (pembe-mavi) bakış açısından kurtulunmalıdır.

 

6. Atasözleri ve deyimlerdeki cinsiyetçilik, yanlış bakış açıları sorgulanmalıdır.

 

7. Toplumdaki cinsiyetçi dilin okullarda kullanılmaması yönünde çalışmalar yapılmalıdır.

 

8. Başta okul psikolojik danışmanlarına/rehber öğretmenlere ve tüm öğretmenlere LGBTİ öğrencilere hak temelli nasıl destek olacaklarının bilgisi verilmelidir. Cinsiyetçi, dışlayıcı ifadelerden kaçınılmalı, kişi kendisini ifade etmediği sürece zorlanmamalıdır. Doğru sağlıklı bilgi alabilecekleri STK’lara yönlendirilmelidir. (Daha detaylı bilgi için bkz. Şafak, 2013)

 

9. Okul toplumunda çalışan tüm bireylere cinsel kimlik, LGBTİ terimler ve tanımlar hakkında doğru ve bilimsel bilgiler verilmeli, yanlış bilinenler üzerinden ayrımcılık üretilmesi engellenmelidir.

 

10. Kılık, kıyafetlerde, oyunlarda, renklerde cinsiyetçi dayatmalardan uzaklaşılmalıdır.

 

11. Farklı yaş seviyelerinin gereksinimlerine uygun sınıf için ders uygulamalarıyla (insan hakları, ayrımcılık, homofobi, cinsel yönelim ayrımcılığı, dışlama, zorbalıkla baş edebilme, çocuk hakları vb.) öğrencilerin kendilerini güvende hissetmeleri sağlanmalıdır.

 

12. Küçük yaşlarda verilen cinsel eğitimin içeriği tekrar gözden geçirilerek heteroseksüellik dışında da cinsel yönelimler olabileceğini anlatmalı ve diğer cinsel yönelimler daha görünür hale getirilmelidir. Okullarda cinsel eğitim mesleğinde yeterli eğitimcilerle verilmeli ve ders olarak yer almalıdır.

 

13. Eğitimin, toplumdaki cins ayrımcılığına dair olumsuz ön yargıları etkileyebilmesi ve olumlu yönde değişimi sağlayabilmesi için, ders kitaplarında görsellerde ve metinlerde farklı rollere yer verilmelidir. Çekirdek aile dayatmasının sürdürülmesine son verilmeli, farklı aile yapıları örneklerde yer almalıdır. Bireyin hayatında aile kurmanın tek ve olmazsa olmaz koşul olarak sunulmasının da önüne geçecek önlemler alınmalıdır.

 

14. Okul öncesinden başlanmak üzere geleneksel cinsiyetçi eğitim yerine toplumsal cinsiyet eşitliğini savunan ve bunu benimsetebilecek eğitim programları hazırlanmalıdır.

 

15. Eğitimciler toplumsal cinsiyet, LGBTİ tanım ve kavramlarla ilgili hizmet içi eğitimlerden geçmelidir.

 

16. LGBTİ öğrenciler ve çalışanlar için güvenli bir ortam sağlanmalıdır. Okulda yapılan uygulamalar LGBTİ öğrencilere ve çalışanlara yönelik akran zorbalığı ve tacizi önleyecek nitelikte olmalıdır.

 

17. Eğitim fakültelerinde toplumsal cinsiyet, LGBTİ tanım ve kavramlar, LGBTİ öğrencilere yönelik destek çalışmaları ile ilgili programlar düzenlenmelidir.

 

18. LGBTİ öğrencilere ve çalışanlara yönelik akran zorbalığı ve tacizle mücadele edilmeli, yaşam becerisi dersleri içerisinde sınıflarda uygulamalar yapılmalıdır.

 

19. Eğitim-Sen Türkiye tarafından imzalanmış olan ayrımcılığa karşı yasalarda özellikle eğitimle ilgili maddelerinin hayata geçirilmesi için mücadele etmelidir.

 

20. Eğitim sisteminin cinsiyetçi öğelerden arındırabilmek amacıyla Eğitim-Sen, ilgili dernek ve STK’lar, Milli Eğitim Bakanlığı ile ortak çalışmalar ve projeler üretmeli, bunların hayata geçirilmesi için yönlendirici olmalıdır.

 

21. LGBTİ çalışanlara yönelik ayrımcı uygulamalar açığa çıkarılmalı LGBTİ öğrenci ve çalışanların talepleri savunulmalıdır.

 

22. İşyerinde ayrımcılığın bütün biçimlerini ortadan kaldırmak için mücadele verilmelidir.

 

23. Sendikalarda kadın ve erkek üyelere cinsiyete yönelik seminer, eğitim çalışmaları vb. yapılmalıdır.

 

24. Sendika bu alanda yapılan ayrımcı uygulamaların takipçisi olmalıdır.