23/05/2023 | Yazar: Kaos GL
Resmi şikayet başvurusu sonrasında karakolda ifade vermek LGBTİ+ mağdur açısından daha faydalı olabilir.
17 Mayıs Derneği ve Kaos GL Derneği’nin Suç Duyurusunda Bulunma Yolları Hakkında Bilgi Notu dijital ortamda.
Av. Kardelen Yılmaz’ın suç duyurusunda bulunma yolları hakkında bilgi paylaşma amacıyla hazırladığı not, konuyla ilgili merak ettikleri olan herkesin okumasına açık.
TIKLAYIN – Suç Duyurusunda Bulunma Yolları Hakkında Bilgi Notu
Suç duyurusu hakkında önemli bilgiler
Suç duyurusunda bulunmak için avukatın bulunması zorunlu değildir. Avukat olmadan suç duyurusunda bulunulabilir.
Suç duyurusunda bulunmak için, faili tanıyor olmak zorunlu değildir. Failin kim olduğu bilinmiyorsa bile suç duyurusunda bulunulabilir.
Karakolda, jandarmada suçu ciddiye almayan ve şikayeti kabul etmeyen memurlar görevini yerine getirmemiş olacaktır. Dolayısıyla bu kişilere karşı görevi kötüye kullanmadan suç duyurusunda bulunulabileceği unutulmamalıdır.
Kimlerin şikayet hakkı vardır?
Suçtan zarar gören veya suçun mağdurları yasal süresi içerisinde şikayet hakkını kullanabilir. Bu hakkın, suçtan zarar gören veya suçun mağduru tarafından bizzat veya avukatı aracılığıyla kullanılması gerekir. Tüzel kişiler de yetkili organları aracılığıyla şikayet hakkını kullanabilir.
Şikayete bağlı suçlar için altı ay içerisinde bu hakkı kullanmak gerekir. Eğer altı ay içerisinde bu hak kullanılmazsa, şikayet hakkı düşer. Dolayısıyla suça ilişkin bir soruşturma ya da kovuşturma yürütülmeyecektir. Bu sebeple sürelere dikkat etmek önemlidir.
Şikayetçi için karakola gitmek zorunlu mudur?
Suç duyurusunda bulunmak için karakola, jandarmaya ya da doğrudan savcılığa başvurulabilmektedir. Yaygın olarak herhangi bir suçtan mağdur olunduğunda ya da soruşturulması için şikayet bulunma zorunluluğu olmayan suçtan haberdar olunduğunda öncelikle jandarma veya polis karakoluna gitmek düşünülebilir.
Ancak LGBTİ+’lar için karakola gitmek her zaman tercih edilen bir yol olmamaktadır. Zira kolluk kuvveti tarafından kötü muameleye, homofobiye, transfobiye maruz bırakılma ihtimali veya mağdurun LGBTİ+ olmasından dolayı şikayetin ciddiye alınmaması gibi durumlarla karşılaşılabilir. Ancak bu gibi durumlarda dahi şikayet hakkının kullanılması için alternatif yollar vardır. Bu sebeple suç duyurusunda bulunmak istendiğinde başka hangi yollar tüketilebilir üzerine bilgi sahibi olmak önemlidir.
Karakoldaki jandarma ya da polisin ceza davası açılmasında veya takipsizlik kararı verilmesinde etkileri var mıdır?
Herhangi bir suça ilişkin şikayet ya da ihbar sonrası süreç savcılık tarafından yürütülür. Başvurunun ilk iletildiği makam hangisi olursa olsun soruşturmayı yürütecek olan savcıdır. Bu sebeple karakoldaki memurların şikayetin geçerliliğine, şikayet edilen suça veya ceza davası açılıp açılmayacağına ilişkin yorumları dikkate alınmamalıdır. Şikayet konusu olaya ilişkin ceza davası açılması için iddianame hazırlayacak veya takipsizlik (kovuşturmaya yer olmadığı) kararı verecek olan da savcıdır. Bu sebeple karakoldaki memurların tahmini yorumları motivasyon kaybına yol açmamalıdır.
Doğrudan savcılıkta şikayetçi olmak için ne yapmak gerekir?
Yaşanılan olaya ilişkin dilekçe adliyelerde bulunan müracaat savcılığına verilerek suç duyurusunda bulunulabilir. Dilekçe verilmesiyle savcı soruşturmaya başlayacaktır ve bu süreçte ilgili karakola delillerin toplanması ve ifadelerin alınması için talimat verebilir. Ayrıca müracaat savcılığına gidilip sözlü ifade vererek şikayetçi olunabilir. İhbar ve şikayetin yazılı olarak yapılmasının yanında sözlü olarak yapılabileceği kanunda düzenlenmiştir. Sözlü ifade vermek istenildiğinde bazen karakola gidilmesi gerektiği ya da dilekçe yazılması gerektiği söylenebilir. Bu gibi durumlarla karşılaşıldığında şikayetin sözlü olarak yapılmasının kanunda düzenlendiğini bilmek önemlidir.
Bu aşamada savcı talimatı ile işlem yapılacağından, daha doğrusu suç duyurusu ile soruşturma işlemleri zaten başladığından karakoldaki memurların şikayeti ciddiye almaması söz konusu olmayacaktır. Talimata uygun olarak ifade alma işlemi tamamlanacaktır.
e - devlet üzerinden şikayetimi iletebilir miyim?
e-devlet ile CİMER (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi) üzerinden şikayet başvurusu yapılabilir. E-devlet üzerinden ‘CİMER’ araması yapılarak ilgili sayfaya yönlendirilmektedir.
CİMER üzerinden yapılan ihbar ve şikayetlerin soruşturması yine ilgili savcılığa ve savcılık gerek görürse kolluğa sevk edilerek yürütülmektedir. Ancak resmi şikayet başvurusu yapılmış olduğundan sonrasında karakolda ifade vermek LGBTİ+ mağdur açısından daha faydalı olabilir.
Tedbir taleplerini yalnızca karakola mı iletmeliyim?
6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanuna dayalı tedbir ve koruma başvurularının birçoğu aile mahkemesi üzerinden yapılabilmektedir. Şiddete uğrama ya da uğrama riski bulunan durumlarda karakola gitmek yerine, aile mahkemesinden tedbir kararı talep edilebilir. Aynı zamanda suç duyurusunda bulunulacaksa buna ilişkin dilekçede ya da bu amaçla verilecek ifadede aile mahkemesinden tedbir kararı istendiği de belirtilebilir. Bununla ilgili daha önce hazırlanan bilgi notuna göz atabilirsiniz.
Etiketler: insan hakları
