Macaristan Nefret’e Dur Diyor

Macaristan Başkanı 13 Temmuz 2012’de yeni Macar Ceza Yasası’nı onayladı. Yeni yasa, nefret söylemi ve nefret suçu hükümlerinde cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ibarelerini de kapsıyor ve eşcinsel ilişkilere dair aşağılayıcı terminolojiye son veriyor. Yasa 1 Temmuz 2013’te yürürlüğe girecek.

1978’den beri yürürlükte olan ve pek çok kez değişikliğe uğramış hâlihazırdaki yasanın kaldırılmasına yönelik hazırlık çalışmaları 2001’de başladı. Parlamento’nun 25 Haziran 2012’de kabul ettiği 120 sayfalık yeni yasa LGBT bireyleri doğrudan etkileyen çeşitli hükümler içeriyor.

 

LGBT ve insan hakları STK’larının yürüttüğü yoğun lobicilik faaliyetlerinin ardından yeni yasayla nefret söylemi ve nefret suçları hükümlerinin özellikle kapsadığı gruplar genişletildi. Mağdurun toplumun belli bir grubuna aidiyetinden ötürü baskı ve saldırıya uğraması için nefretin körüklenmesini cezalandıran şu anki yasa teorik olarak homofobik ve transfobik nefreti de cezalandırabilir kılıyor. Ne var ki, ırk, etnisite ve dinin aksine, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ibarelerine ilgili hükümlerde şimdiye kadar değinilmedi. Yeni yasayla cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve engellilik durumu da kapsanıyor.

 

Yeni yasayla cinsel suçlara ilişkin terminoloji ve kategoriler de reforma uğruyor: Önceki yasada vajinal ilişki ile diğer cinsel faaliyetler belirgin bir şekilde ayrılırken, yeni yasa cinsel faaliyetlerin türleri arasında ayrıma gitmiyor. Bu da Macar ceza yasasında yüzlerce yıldır – her türlü eşcinsel ilişki de dâhil olmak üzere – vajinal ilişki dışındaki cinsel faaliyetleri adlandırmada kullanılan aşağılayıcı terminolojinin (“fajtalanság”, birebir çevirisi: soysuzluk) artık kullanılmayacağı anlamına geliyor. Rıza yaşı hemcinsler ya da farklı cinsler arasındaki cinsel ilişkileri ayırt etmeksizin 14 yaş olarak kalmaya devam ediyor.

LGBT grupları yeni yasanın iki eşlilik konusunda farklılaşmasını şiddetle eleştirdiler. Yürürlükte bulunan yasaya göre hâlihazırda evli ya da kayıtlı bir partnerlik içerisindeyken başka biriyle daha evlenmek ya da partnerlik kaydında bulunmak suçken, yeni yasayla bu suç yalnızca evli çiftler için geçerli olacak. Bu yeni hükmün pratik sonuçları oldukça az olsa da, muhafazakâr hükümetin heteroseksüel evliliği diğer aile yapılarından uzaklaştırmaktaki ısrarını gösteriyor.

Tamás Dombos
LGBT Bireyler için Háttér Destek Topluluğu
http://www.hatter.hu

Daha fazla bilgi edinmek isterseniz: tdombos@hatter.hu