17/10/2023 | Yazar: Selma Koçak
Nepal bölge mahkemesi, Yüksek Mahkeme'nin eşit evlilik kararını yok saydı ve queer bir çiftin evliliğini tanımadı.
Nepal bölge mahkemesi Yüksek Mahkeme'nin eşit evliliğin kayıt altına alınmasına yönelik son ara kararını yok sayarak, tam da yasal düzenlemenin tamamlanması beklenirken, bir çiftin evliliğini tanımayı reddetti.
Mahkeme 2017’de Hindu düğün töreniyle evlenen Gurung ve Pandey’in nikahını yasal olarak tanımadı. Evliliklerini Haziran ayında Katmandu Bölge Mahkemesi’nde tescil ettirmeye çalışan çift mahkemenin engeliyle karşılaştı. Mahkeme kararını; cinsiyet hanesinde erkek olarak tanınan trans kadın Gurung ve cisgender erkek olan Pandey’in evliliğinin “kadın ve erkek” arasındaki evlilik olarak kabul edilemeyeceğine dayandırdı.
Ayrımcılığın önüne açar
HRW Kıdemli Araştırmacısı Kyle Knight, Yüksek Mahkeme kararına rağmen eşit evlilikleri tanımayı reddeden alt mahkemelerin “LGBT hakları konusunda öncü yasalar yapan Nepal’in itibarını zedelediğini" söyledi. Bu durum, cinsel ve toplumsal cinsiyet azınlıklarına yönelik anayasal korumaların ihlal edilme riskini de doğuruyor.
Nepal, Eylül 2015’te değiştirdiği Anayasa’sında LGBTİ+ haklarını korumaya almıştı. Süreç Nepal’deki aktivistler için kolay olmadı; 2007'de bir grup aktivist, Yargıtay’a sunduğu dilekçeyle eşit evlilik hakkını talep etti. 16 yıl süren bu hukuk mücadelesi yalnızca eşit evliliğin yasallaştırılmasını için değil queer topluluğunun tam anlamıyla tanınması için birçok başka talebi de içeriyordu.
Anayasal hakları için verilen mücadele
Peki, LGBTİ+’ların Anayasa’ya dâhil edilmesinde nasıl bir savunuculuk yolu izlendi? Sivil toplum kuruluşu Blue Diamond Society, Anayasa hazırlık sürecinde yer alan anahtar kişilerle aylar süren bir dizi savunuculuk ve duyarlılık artırma çalışması yürüttü. Kuruluş, LGBTİ+’ların insan hakları hakkında özel teknik dil desteği ve veri sağladı.
Blue Diamond Society, Temmuz 2015’te, toplulukları Anayasa hazırlama sürecine dâhil etmek için her biri Nepal’in beş bölgesinde çalıştay düzenledi. Çalıştaylara LGBTİ+’lar da dâhil oldu ve bir dizi tavsiye hazırlandı. Bu tavsiyeler ülkenin dört bir yanından 100’den fazla Kurucu Meclis temsilcisine ulaştırıldı.
Ayrımcılık saptandı
Bölge ve yerel ofislerden temsilciler ve Ulusal İnsan Hakları Komisyonu yetkilileri ile birlikte Anayasa’ya LGBTİ+’ların dâhil edilmesi üzerine bir çalıştay yapıldı. Çalıştay, Nepal’de ayrımcılığın yaygın olduğunu ve mevcut ayrımcılık yasağı hükümlerinin cinsel azınlıklara yeterince koruma sağlayamadığını ortaya koydu. Bu sonuç, LGBTİ+’ların insan haklarının Blue Diamond Society tarafından yürütülen savunuculuk çalışmalarının merkezine alınmasına sebep oldu ve Kuruluş, LGBTİ+’ların haklarının Anayasa’da teminat altına alınması için her yıl ‘Onur’ etkinlikleri düzenledi.
LGBTİ+’lara yönelik hak ihlalleri araştırıldı
Ayrıca ulusal bir istişare grubu LGBTİ+’ların sağlık, çalışma, eğitime haklarına erişimleri konusunda karşılaşılan engeller ve zorlukları inceledi. Aralarında Kadın, Çocuk ve Sosyal Yardım Bakanlığı, Ulusal İnsan Hakları Komisyonu, İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Kurucu Meclis, sivil toplum ve yerel yönetimlerden temsilcilerin olduğu 200’den fazla temsilci bir araya geldi.
Buradaki bilgiler “İnsan Haklarının Geliştirilmesi ve LGBTİ Kişilerin İçerilmesi: Parlamenterler için bir El Kitabı”ndan derlendi. İlgili yayına buradan ulaşabilirsiniz.
Etiketler: insan hakları, nefret suçları, dünyadan
