05/08/2024 | Yazar: Kaos GL
Nepal Yüksek Mahkemesi, trans kadın Rukshana Kapali'nin tıbbi doğrulamaya tabi tutulmadan tüm belgelerde yasal olarak kadın olarak tanınması gerektiğine karar verdi. Ancak karar emsal niteliği taşımıyor, cinsiyet kimliğinin yasal olarak tanınması için Nepal’de hala dava sürecinin başlatılması gerekiyor.
Karar Nepal Yüksek Mahkemesi’nin cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği konusunda aldığı ilerici kararlardan sadece birisi. Söz konusu kararın Nepal'e LGBTİ+ hakları konusunda olumlu bir küresel itibar kazandırdığı belirtiliyor.
Human Rights Watch’ta yer alan habere göre; 2007'deki Yüksek Mahkeme kararının ardından Nepal’de yetkililer, kişinin kendi cinsiyetini tanımlamasına dayanarak on yıldan uzun süredir cinsiyeti, "diğer" veya "üçüncü cinsiyet" olarak listeleyen bazı belgeler düzenliyor. Nepal’de mahkeme kararına rağmen, net bir merkezi politikanın olmaması ise sorunlara yol açıyor.
Nepal'de kimliklerindeki cinsiyet hanelerini "kadın" veya "erkek" olarak değiştirmek isteyen translar; genellikle ülke dışına seyahat etmeye ve ardından ameliyat sonrası genital organların invaziv muayeneleri de dahil olmak üzere ülke içinde tıbbi değerlendirmeler gerektiren bir ameliyata girmeye zorlanıyor. Cinsiyet haneleri "diğer" olarak işaretlenmiş belgeler almaya çalışan kişiler de söz konusu tıbbi incelemeye tabi tutuluyor.
Kapali, 2021’den beri 50’den fazla dava açtı
Eski Nepal parlamentosu üyesi ve LGBTİ+ hakları savunucusu Sunil Babu Pant da dahil olmak üzere bir grup uzman tarafından 2006'da taslak haline getirilip imzalanan Yogya Karta İlkeleri, her kişinin kendi tanımladığı cinsel yöneliminin ve cinsiyet kimliğinin “kişiliğinin ayrılmaz bir parçası” olduğunu ve kimliğin, kişisel özerkliğin, onurun ve özgürlüğün temel bir yönü olduğunu belirtiyor.
İlkeler, cinsiyet tanınmasının “özgürce seçilirse, tıbbi, cerrahi veya diğer yollarla bedensel görünüm veya işlevin değiştirilmesini” içerebileceğini açıkça belirtiyor. Bu ilkeler, Nepal Yüksek Mahkemesi'nin 2007 kararının ve geçtiğimiz günlerde Nepal Yüksek Mahkemesi’nin trans kadın Rukshana Kapali hakkında verdiği kararın da temelini oluşturuyor.
Hukuk öğrencisi trans kadın Kapali, 2021'den beri Nepal hükümetine 50'den fazla dava açtı ve cinsiyet kimliğinin yasal tanınması için çabaladı. Yüksek Mahkeme’nin verdiği son karar trans hakları için önemli olsa da karar yalnızca Kapali için geçerli. Bir başka deyişle; transların Nepal’de cinsiyet kimliklerinin yasal olarak tanınması için hala dava süreci başlatması gerekiyor.
Etiketler: insan hakları, kadın, dünyadan