11/05/2023 | Yazar: Kerem Selçuk
Amerikalar Arası İnsan Hakları Mahkemesi, Peru’daki bir marketin homofobisini mahkum etti.
Kerem Selçuk, İnsan Hakları Gözlemevi (HRW) raportörleri Cristian González Cabrera ve Luis Barrueto’nun 20 Nisan tarihli değerlendirmesini KaosGL.org için çevirdi.
Amerikalar Arası İnsan Hakları Mahkemesi, geçen hafta oybirliğiyle dönüm noktası niteliğinde bir karara imza attı. Mahkeme, Crissthian Olivera Fuentes'in ticari bir kuruluşta Perulu yetkililer tarafından ayrımcılığa maruz bırakılmasının, yasalar önünde eşitlik haklarının ihlali olduğuna kanaat getirerek Perulu yetkilileri bu ihlalin sorumlusu olarak gördü.
2004 yılının Ağustos ayında, Olivera ve partneri Lima’da bir süpermarket alışverişindeyken, kamusal alanda birbirlerine yakınlık göstermeleri, başka bir müşteri tarafından eşcinsel görünürlüğün rahatsız edici ve çocuklara kötü örnek olduğu bahanesiyle aşağılanmaya maruz bırakıldı. Müşterinin açık bir insan hakları ihlali niteliğindeki aşağılayıcı tutumu bununla da kalmadı. Yaptığı ihlali süpermarket personeline ve güvenliğine taşıyan müşteriye orada bulunan yetkililer de eşlik edince, Olivera ve partnerine birbirlerinden uzak durmaları aksi takdirde marketi terk etmeleri gerektiği iletildi.
Olivera maruz bırakıldığı ihlal karışında ilk adım olarak tüketiciyi koruma heyetine şikayette bulundu. Ardından Peru yargı sistemi içinde olayı istinafa taşıdı. Mahkeme yetkilileri ayrımcılığa dair yetersiz kanıt olduğunu ileri sürerek davayı geri çevirdi. 2010 yılında Yüksek Mahkeme’ye taşınan davada, süpermarketin "masumiyet karinesine" atıfta bulunularak alt mahkemenin kararı teyit edildi. Ulusal bağlamdaki yolların tükenmesinin ardından, Perulu bir insan hakları örgütü DEMUS tarafından temsil edilen Olivera, 2011'de Amerikalar Arası İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurdu.
Amerikalar Arası Mahkeme, adli makamların Olivera'ya gereksiz bir ispat yükü yüklediğini ve bu yükün Olivera’nın adalete erişim hakkının engellenmesine yol açtığını tespit etti. Mahkeme ayrıca, tüketiciyi koruma yetkililerinin kamusal alanda eşcinselliğin görünür olmasının çocuklar için zararlı olabileceği şeklindeki asılsız iddiasını, eşcinsel çiftleri heteroseksüel çiftlerden farklı davranış standartlarına tabi tutan ayrımcı bir uygulama olarak değerlendirdi.
Lezbiyen, gey, biseksüel ve transseksüel (LGBT) kişilerin ayrımcılıktan, klişelerden ve şiddetten uzak yaşama hakkını savunan diğer Amerikalar Arası kararların devamı niteliğindeki bu kararıyla mahkeme, bir olayın meydana geldiği homofobik bağlamı dikkate almanın önemini vurgulamış, aynı zamanda İş Dünyası ve İnsan Haklarına İlişkin BM Kılavuz İlkelerine atıfta bulunarak, özel şirketlerin ayrımcılık yapmama ilkesinin ve faaliyetlerinde insan hakları ilkelerine saygı gösterme sorumluluğunun altını bir kez daha çizmiş oldu.
Mahkeme, Peru'ya vatandaşlarının eşit hizmet hakkına sahip olduğuna ve bu bağlamda LGBT kişilerin haklarının nasıl gözetileceğine ilişkin kapsamlı bir rehber hazırlamasını ve bunu idari ve adli makamlar için eğitim kurslarına dahil etmesini emretti. Peru'ya ayrıca, şirketlerin eşitlik ve ayrımcılık yapmama ilkelerine uyup uymadıklarını izlemeye yardımcı olacak bir kamu politikası uygulaması talimatı verildi.
Eşcinsel çiftler, tıpkı heteroseksüel çiftler gibi aşklarını özgürce ifade etme hakkına sahiptir. Karar, bu bağlamıyla kamuda ve özelde eşitsiz muameleyi bildirme ve giderme işlevi görecek mekanizmaların yaratımını sağlamış, eşitlik yolunda dev bir adımdır.
Etiketler: yaşam, dünyadan, medya okulu
