21/06/2023 | Yazar: Aslı Alpar
“Gidecek yerim mi var” yazı dizimizde Mor Çatı Kadın Sığınma Vakfı’ndan Selime Büyükgöze, sığınakların trans kadınları dışarıda bırakan işleyişini anlatıyor.
LGBTİ+’ların barınma hakkı ihlallerine yer verdiğimiz “Gidecek yerim mi” var yazı dizimizde cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ile ifadesine yönelik ayrımcılık nedeniyle evsiz kalan LGBTİ+’ların deneyimlerine yer verdik.
Yazı dizimizde bugün, üç ayrı sığınak çalışması yürüten ve binin üzerinde kadın ve çocuklarına sığınak desteği sağlayan Mor Çatı Kadın Sığınma Vakfı’ndan Selime Büyükgöze trans+’ların yaşadığı ayrımcılık biçimleri nedeniyle maruz bırakıldıkları evsizliği ve sığınakların trans+’ları kapsamayan sosyal politikalarını KaosGL.org’a değerlendiriyor.
Selime Büyükgöze “Sığınaklara trans kadınların kabul edilmemesini büyük bir ayrımcılık olarak görüyoruz. Sığınaklar zaten ev içi şiddete maruz kalan kadınların gidebileceği güvenli yerler olmalı ve trans kadınları kabul etmemek elbette ciddi bir ayrımcılık” diyor.
“Ayrımcılık ve sığınakların mevcut durumu bunun sebebi”
Büyükgöze, cis kadınların kabul edildiği sığınaklara trans kadınların kabul edilmemesinin sebepleriniyse şöyle özetliyor: “Bunun iki nedeni olduğunu düşünüyoruz. İlki elbette ki LGBTİ+’lara yönelik ayrımcı politika ve uygulamalarla, nefret söylemleri. Bunun sonucu olarak destek hizmetlerinde varlıklarının esamesi okunmuyor.”
“Bir diğer sebebin sığınakların işleyişinden kaynaklandığını düşünüyoruz. Türkiye’de sığınaklar Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından geri kalanları belediyeler tarafından yürütülüyor, sadece Mor Çatı’nın bağımsız bir sığınağı var. Bu sığınaklarda da -bazı belediyelerin iyi örnek sığınaklarını saymazsak- yasaklayıcı bir anlayış hakim. Ne yazık ki bu sığınaklar olması gerektiği gibi güçlendirme çalışmalarının yapılmadığı yerler. Bu sığınaklarda kadınlar şiddete karşı bir alana kapatılıyor, böyle bir anlayışla kurgulanıyor bu mekanlar. Haliyle bir sığınağa trans bir kadının gelmesini sorun ve çatışma olarak görüyorlar.”
Trans kadınların varlığı neden çatışma sebebi?
Bu çatışmanın nedenini sorduğumuzda Büyükgöze şunları söylüyor:
“Tabi ki çatışma yaratabilir çünkü sığınaklar bir toplu yaşam alanı haliyle toplumda ne kadar ayrımcılık varsa sığınakta da oluyor. Ama zaten sığınaklarda yapılması gereken çalışmalar yaparak o çatışmaları çözümlemek, ortak yaşamı kurgulanmak, ortak yaşamı konuşmak… Kadınların birbirine ayrımcılık yapmaması için çalışmak. Ancak bu zahmetli bir şey dahası devletin böyle bi yaklaşımı yok. LGBTİ+’lara yönelik ayrımcılık nedeniyle bu konuları konuşmaya gelemiyoruz dahi…
“Ailenin yanına git!”
Büyükgöze’ye , Mor Çatı’nın yaklaşımını sorduğumuzdaysa şunları aktarıyor:
“Mor Çatı olarak kendi deneyimimizde trans kadınlar oldu ve oluyor çeşitli çatışmalar yaşanıyor. Hayatında ilk defa trans kadınla ilk defa temas ettiği bir alan oluyor ama çalışmak çözümlemek ayrımcılık yapılmayacağını temel bir anlayış olarak almak gerekiyor.
“Bizim transların evsizliği üzerinden çok deneyimimiz yok biz özellikle ev iç şiddet üzerinden destek verdiğimiz için ağırlıklı olarak aileden gördükleri şiddet nedeniyle desteğe ihtiyacı olan translar sığınaklarımızda kaldı.
Bu deneyimlerimizde öğrendiklerimizden de bahsetmek istiyorum. Mesela, aile evinden şiddet nedeniyle ayrılıp kamunun sığınaklarında kalan trans kadınla kurum ne yapacağını o kadar bilemiş ki onu yalnız başına bir binada konaklatmış. ‘Diğer kadınlarla birlikte kalamazsın, sen eşcinselin’ deyip, Onlarla beraber olamazsın deyip ailesinin yanına göndermeye çalışmışlar. Ailenin yanına git demişler.”
Ayrımcılık nedeniyle LGBTİ+’ların alternatifleri de sınırlı
Özelde trans kadınlar geneldeyse LGBTİ+’ların toplumsal cinsiyet eşitsizliği nedeniyle yaşadıkları barınma hakkı ihlallerine karşı Büyükgöze şunları söyledi:
“LGBTİ+’ların karşılaştıkları ayrımcılık nedeniyle hayatlarını kuracak alternatifleri çok daha sınırlı. Kadınlar evlerini, yaşama alanlarını terk etmeden çözümler bulabiliyor ya da genç kadınlar yurtta kalarak alternatifler yaratabiliyorlar ama trans kadınlar ya da LGBTİ+’lar için bunlar da olmayabiliyor. Bu sebeple çok daha uzun erimli politikalara ve desteğe ihtiyaç duyuyorlar.
Etiketler: insan hakları, barınma
