29/08/2006 | Yazar: Kaos GL
Eşcinsel edebiyatının en önemli kitaplarından 'Giovanni’nin Odası'nın yazarı James Baldwin’in kalemi ırk ve cinsiyet ayrımcılığına karşı yazıyordu.
Eşcinsel edebiyatının en önemli kitaplarından 'Giovanni’nin Odası'nın yazarı James Baldwin’in kalemi ırk ve cinsiyet ayrımcılığına karşı yazıyordu. Cinsellik ve kimlik sorunu gibi konuları işleyen romanlarının yanında insan haklarını savunan ve ırkçılığa karşı yazılarıyla da tartışılan bir yazardı. KAOS GL
Cinsellik ve kimlik konularını işleyen romanları, insan hakları savunuculuğu ve ırkçılığa karşı yazılarıyla tanınan James Baldwin, New York’un Harlem bölgesinde 1924'de dünyaya geldi. Dokuz kardeşin en büyüğüydü. Babasını hiç tanımadı, annesinin o üç yaşındayken evlendiği fabrika işçisinin soyadını aldı.
Lise öğreniminin ardından küçük işlerde çalışmaya, bir taraftan da yazmaya başladı. The New Leader, The Nation, Commentary ve Partisan Review gibi dergilerde kitap tanıtım yazıları ve denemeleri yayımlandı. İlk romanı Git Onu Dağda Anlat’ 1953’te basıldı. Baldwin, Harlem’de genç bir vaiz olarak yaşadıklarını anlattığı bu kitapla elde ettiği başarıyı, bir eşcinsel aşk öyküsü olan Giovanni’nin Odası’ ile pekiştirdi.
1963’te yayınlanan romanı Bir Başka Ülke’ eleştirmenlere göre edebi bir patlama’ydı. Bir yıl sonra, öykü ve denemelerden oluşan Adımı Kimse Bilmez’ ve Yerli Bir Çocuğun Notları’ okurlarla buluştu. Oyun ve çocuk kitapları da yazan Baldwin, Rosenwald, Guggenheim, Partisan Review ve Ford Vakfı gibi birçok edebiyat ödülü kazandı. 1970’te John Herbert’in Of Fortune and Men’s Eyes’ oyununu Düşenin Dostu’ adıyla Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu’nda sahneledi. Aynı yıl fotoğrafçı Sedat Pakay bir Baldwin belgeseli hazırladı.
Bugün Amerikan kara’ edebiyatının, yalnızca romancı olarak değil, incelemeci ve oyun yazarı olarak da en büyük isimlerinden biri olan Baldwin, Ne Zaman Gitti Tren’ romanını İstanbul’da yazmıştı. James Baldwin 1987 yılında Fransa’da mide kanserinden yaşama veda etti.
TADIMLIK
Henüz çok gençken ve o şarap lekeli ve sidikle kaplı boş binalarda arkadaşlarımla uğraşırken, içimden bir şey merak ederdi, Bütün bu güzelliğe ne olacak? Beyaz da olsak siyah da, bazılarımızın bunu henüz bilmediğinin farkındayım ama siyah insanlar çok güzeller. Ve Elijah’nın masasında oturup o bebeği, kadınları ve erkekleri izleyerek Tanrı’nın ya da Allah’ın intikamından bahsederken, düşündüm ki o intikam alındığında, O zaman bütün bu güzelliğe ne olacak? Ayrıca beyaz dünyanın uzlaşmazlığı ve cehaletinin bu intikamı kaçınılmaz kılabileceğini de görüyordum: Hiçbir kişi ya da kuruma bağımlı olmayan, hiç kimse tarafından alınamayacak ve hiçbir polis gücü ya da ordunun engel olamayacağı bir intikam; tarihi bir intikam, ‘Ne ekersen onu biçersin’ dediğimiz her seferinde doğruladığımız yasaya bağlı kozmik bir intikam. Ve işte buradayız, gökkuşağının yayının merkezinde, dünyadaki gelmiş geçmiş en şatafatlı, en değerli ve en inanılmaz su değirmeninde kapana kısılmışız. Şu anda her şeyin bizim elimizde olduğunu varsaymalıyız, başka türlüsüne hakkımız yok. Eğer biz şimdi âşıklar gibi diğerlerinin bilincini oluşturması ve bunda ısrarlı olması gereken nispeten bilinçli beyazlardan ve nispeten bilinçli siyahlardan söz ediyorum görevimizden kaçınmazsak, bir avuç insan da olsak, bu ırk kâbusuna bir son verebilir, ülkemize kavuşarak dünya tarihini değiştirmeyi başarabiliriz. Eğer her şeyi kaybetmeyi göze almazsak, bizi bekleyen şey Kitabı Mukaddes’ten alınıp bir köle tarafından şarkı haline getirilen kehanetin gerçekleşmesi olacaktır: Tanrı Nuh’a gökkuşağını gösterdi, Artık su yok, bundan sonrası ateş! (‘Bundan Sonrası Ateş’ adlı kitabından)
James Baldwin’e daha çok yaklaşmak için:
Oku!
Bir Başka Ülke Yapı Kredi Yayınları
Bundan Sonrası Ateş Yapı Kredi Yayınları
Giovanni’nin Odası Yapı Kredi Yayınları
*İlgili haberler:
[[Beyaz ve bencil]]
* Diğer GLBT Ünlüler:
[[Kendine ait bir kadın: Virginia Woolf]]
[[En iyi arkadaş: Rupert Everett]]
Etiketler: kültür sanat
