12/05/2025 | Yazar: Oğulcan Özgenç
Gökkuşağına +18 sınırı getiren Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu bu kez gözlük markası Sunglass Hut’ın Sevgililer Günü’ne ilişkin reklamını “genel ahlaka aykırılık” gerekçesiyle durdurdu. Reklam, iktidara yakın medya kuruluşları tarafından hedef gösterilmişti.
Ünlü gözlük markası Sunglass Hut, 11 Şubat 2025’te Sevgililer Günü’ne dair müşterilerine gönderdiği reklam nedeniyle iktidar medyası tarafından “LGBT propagandası” yapıldığı iddiasıyla ve “Reklam değil, dayatma” ifadeleriyle hedef gösterilmişti. Marka, boykot çağrılarının hedefi olmuş; markanın genel müdürü Özlem Yılmaz Üçer de sosyal medyadan hedef alınmıştı. LGBTİ+ karşıtı nefret yürüyüşlerinin organizatörü Büyük Aile Platformu da Ticaret Bakanlığı'na şikayet başvurusu yaptıklarını söylemişti.
Firmanın müşterilerine gönderdiği “Sevgililer günü öncesi son şans! Güneş gözlüklerini hemen keşfet!” başlığını taşıyan reklamda; iki erkeğin öpüştüğü ve birinin, diğerine evlenme teklifi ettiği görüntüler yer alıyordu.
Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu’nun, sosyal medyada markayı hedef alan nefret kampanyasının ardından markaya ceza verdiği ortaya çıktı. Üyeleri arasında Sağlık Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, RTÜK ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi gibi kurumların yer aldığı kurul; 13 Mart tarihli kararında, markanın müşterilerine gönderdiği reklamın, mevzuatta yer alan “tanıtımın genel ahlak kurallarına aykırı ifade ve görüntüler içeremeyeceği” yönündeki düzenlemeyi ihlal ettiğini belirtti ve reklamı durdurma cezası verdi.
Ticari Reklam Yönetmeliği ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu’na atıf verilen kurul kararında şu ifadeler yer aldı:
“Sevgililer günü öncesi son şans! Güneş gözlüklerini hemen keşfet!” başlıklı e-postalarda, “Sevgiyi anlatan hediyeler. Hediyelerini al ve bu Sevgililer Günü'nde sevgiyi paylaşmaya hazırlan. Her kalbi çalacak renk yelpazemizle seni düşündük!” ifadeleri ile birlikte iki erkeğin öpüştüğü ve erkeklerden birinin diğerine evlilik teklifinde bulunurken diz çöktüğü görsellere yer verilmesinin Reklam mevzuatının temel ilkelerinden olan, tanıtımların genel ahlak kurallarına aykırı ifade ve görüntüler içeremeyeceği yönündeki ilkeyi ihlal ettiği değerlendirilmiş olup…”
Kurulun sansür geçmişi
Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu, 11 Kasım 2020 tarihli kararıyla e-ticaret platformlarında LGBTİ+ temalı ürünlerin satışına yönelik kısıtlayıcı bir düzenleme getirmişti. Karara göre, üzerinde “LGBT”, “Love is Love” (Aşk Aşktır), “Pride” (Onur), “Peace” (Barış), “LGBT Power” (LGBT Gücü), “Equality” (Eşitlik), “Bisexual” (Biseksüel), “Freedom” (Özgürlük), “Lesbian” (Lezbiyen) ve “Gay” (Gey) gibi ifadelerin yer aldığı ya da gökkuşağı desenli ürünlerin tanıtımında +18 yaş uyarısı bulunması zorunlu kılınmıştı.
Plaj havlusu, kupa bardak, tişört ve telefon kılıfı gibi ürünlerin reklamları ise “çocukların ve gençlerin gelişimini olumsuz etkilediği” gerekçesiyle durdurulmuş; kurul, söz konusu içeriklerin “kültürel ve ahlaki sosyal davranışları bozmaya, değiştirmeye yönelik” olduğunu iddia etmişti.
Bakanlık, Kaos GL Derneği’nin 15 Aralık 2020’de yaptığı bilgi edinme başvurusuna yanıt da vermiş; gerekçeli kararı paylaşmıştı. Gerekçeli karar, LGBTİ+’lara sansürü bir kez daha ortaya koymuştu. Gerekçeli kararın ilgili bölümü şöyleydi:
“İnceleme konusu ürün ve tanıtımlarda cinsellik ve erotizm içeren tüm cinsel yönelimlere yönelik ürünlerin çocukların korunması amacıyla “18+” ibaresine yer verilerek satışa sunulması gerektiği, ancak söz konusu reklamlarda “lgbt” ibarelerine yer verilmesine rağmen herhangi bir uyarıya yer verilmeden satışa sunulduğu, dolayısıyla bu durumun çocukların ve gençlerin zihinsel, ahlaki, psikolojik ve toplumsal gelişim özelliklerini olumsuz yönde etkilediği, kültürel ve ahlaki sosyal davranışları bozmaya, değiştirmeye yönelik olduğu…”
Etiketler: insan hakları, medya, siyaset, özel haber
