30/04/2023 | Yazar: Kaos GL
Kendi istekleriyle cinsiyet uyum sürecine girmek isteyen insanlar engellenirken, sağlık gerekliliği olmayan rıza dışı ameliyatlar interseks çocuklar üzerinde devam ediyor.
İnter Dayanışma, trans uyum süreçlerine karşı çıkanların söz konusu interseksler olduğunda neler yaptığını derledi.
Bilindiği gibi geçtiğimiz yılın sonlarında MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, tıbbi zorunluluk dışında cinsiyet değişikliğini yasaklayan kanun teklifi hazırladıklarını belirtmiş ancak teklif meclise gelmemişti. Yıldız’ın “tıbbi gereklilik” ifadesi büyük ihtimalle intersekslere yapılan rıza dışı ameliyatlara işaret ediyordu, yani bunları engellemek gibi bir niyeti yoktu.
Söz konusu yasa tasarısı hayata geçmese de Türkiye’de genel seçimler yaklaşırken iktidar bloğunun LGBTİ+’ların özgürlüklerini kısıtlamaya yönelik girişimleri ya da “nabız yoklamaları” devam ediyor. Öte yandan aynı tartışmaların federal anayasası LGBTİ+’lara pek çok hak tanısa da eyaletlerde farklı durumların yaşandığı Amerika Birleşik Devletleri’nde de sürdüğü görülüyor.
Çok sayıda ABD eyaleti bu yıl 18 yaşın altındaki trans bireyler için cinsiyet olumlayıcı tıbbi bakımı yasakladı. Indiana ve Idaho da yakın zamanda bunların arasına katıldı. Öte yandan bazı eyaletlerde, "belirsiz cinsiyet özelliklerine" sahip interseks bebeklerde "cinsiyet normalleştirme ameliyatlarına" izin verilmeye devam ediliyor. Bu "belirsiz" özellikler, dünya nüfusunun interseks olarak dünyaya gelen tahmini %1,7'si için geçerli.
ABD'li interseks aktivisti ve akademisyen Sean Seifa Wall, NPR'den Leila Fadel'e verdiği röportajda ameliyatlar konusundaki bu iki yüzlülüğe dikkat çekti. Wall, kendi istekleriyle cinsiyet uyum sürecine girmek isteyen, ruh sağlığı ve fiziksel sağlığı için buna ihtiyacı olan insanlar engellenirken, sağlık gerekliliği olmayan rıza dışı ameliyatların interseks çocuklar üzerinde devam etmesini çok mantıksız ve insan haklarına aykırı bulduğuna dikkat çekti.
Sean Seifa Wall androjen duyarsızlığı sendromuna sahip bir interseks ve 13 yaşında rızası dışında ameliyat edilmiş. Wall tıbbi kayıtlarına ancak 25 yaşında ulaşabilmiş ve kendisine yapılanların farkına varmış. Dünyaca ünlü interseks aktivisti, pek çok interseksin maruz kaldığı şekilde, inmemiş testislerinin kanserleşebileceği bahanesiyle alındığını ancak bu riskin kanıtlanmadığını ya da üzerine yeterince çalışma olmadığını belirtiyor.
2013 gibi çok da yakın olmayan bir zamanda Birleşmiş Milletler, Wall'a yapılanlar gibi "genital normalleştirme" ameliyatlarına son verilmesi çağrısında bulundu. Örgüt, interseks çocuk ve gençlere yönelik operasyonları "zorlayıcı" ve "tıbbi açıdan gereksiz" olarak nitelendirerek kınamaya devam ediyor ancak geçen bunca yıla rağmen ameliyatlar tüm dünyada durdurulabilmiş değil.
Wall ameliyatı hakkında şunları söylüyor: "Aslında ben buna hadım etme adını verdim... Keşke biri bana ne yapmak istediğimi sorsaydı. Keşke biri bana anlayabileceğim bir dille anlatsaydı. 13 yaşında bir çocuk için tüm bu utandırma, gizlillik ve yalanlar çok fazlaydı."
Wall, interseks hareketinin rıza dışı "cinsiyeti normalleştiren" ameliyatları kınamak için kullandığı dilin, transseksüel gençlere karşı kötü amaçla kullanıldığının altını çiziyor.
"Bu çok tuhaf, değil mi?" diye soran Wall, çifte standartı şu sözlerle kınadı: "Bir yandan kim olduklarını çok iyi bilen bu trans gençler var... ve aktif olarak sağlık hizmetlerine ulaşmaları reddediliyor. Oysa interseks çocuklardan geçirdikleri ameliyatlar için onay almıyorlar. Bir tarafın kendi isteğine rağmen engellenen bu ameliyatlar diğer tarafa zorla dayatılıyor. Demek ki sorun ameliyatların kendisi değil, toplumsal normların ya da toplumu manipüle eden politik güçlerin bedene dair söz hakkının otoritede değil o bedenin taşıyıcısında olmasını sakıncalı bulması."
Diğer yanda, Pediatrik Üroloji Derneği'nin konuyla ilgili en güncel duruşu, interseks çocuklara yönelik tüm ameliyatların yasaklanmasını savunmuyor. Dernek, "Tüm ameliyatları durdurmaya yönelik bir moratoryum, herkese ameliyat önermek kadar zararlı olacaktır" diyor.
Sizi Sean Saifa Wall'un, NPR'ye verdiği röportajdaki cinsiyet olumlayıcı bakımla ilgili yorumlarıyla baş başa bırakıyoruz:
Transseksüel gençler için cinsiyet olumlayıcı bakımı yasaklayan yasa tasarılarındaki dil
Cinsiyet olumlayıcı tıbbi bakımı yasaklayan yasa tasarılarında reşit olmayan çocuk ve genç translara yapılacak cinsiyet geçişi uygulamaları için "sakatlanma", "tıbbi açıdan gereksiz" gibi ifadeler kullanılıyor. Bu kesinlikle doğru değil. Asıl sakatlanmayı yaşayan ve tıbbi açıdan gereksiz ameliyatlara maruz kalan kişiler interseksler. Bu yasaları getirmeye çalışan muhafazakarlar transları engellemek isterken intersekslerin rızaları dışında kesilip biçilmesini durdurmak adına bugüne dek hiç bir şey yapmadı.
Transseksüel ve interseks bireyler arasındaki fark
Bence en büyük fark rıza. "Ergenlik dönemindeki bu deneyimler beni rahatsız ediyor ve bunu durdurmak istiyorum" diyen trans gençler var ve bu çok temel bir hak. İnterseks gençler ise bedenleri hakkında bu kararları veremiyorlar, dahası, bu işlemlerin sağlığımız için yapılması gerektiği söyleniyor. Bunun altında yatan şey aslında onlara göre anormal olmamız, normal olmak için düzeltilmemiz gerekiyor diye düşünüyorlar ve bunlar sadece yalan ve bu bir paranoya.
Transseksüel ve interseks çocuklar için tıbbi bakımın düzenlenmesi
Her vaka çok benzersiz ve biricik, üstelik interseks çok fazla varyasyonu içinde barındıran, çeşitlilik gösteren bir şemsiye terim. Buna rağmen şu anda tıpta tüm intersekslere çok genelleyici uygulamalar yapılıyor ve kişisel beklentiler ya da ihtiyaçlar göz ardı ediliyor. İnterekslere tıbbi yaklaşımın vaka bazında olması gerektiğini düşünüyorum. Doktorlar bir tıbbi müdahale yaptıklarında bunu neden yaptıklarının mantıklı, bilimsel bir açıklamasını ortaya koyabilmeli.
LGBTİ kamuoyu ve tıp camiası birlikte transseksüel ve interseks çocuklar için gerçekten olumlayıcı, şefkatli, onların mutluluğunu, sağlığını ve isteklerini önceleyen bir tıbbi bakım yaklaşımı oluşturabilir.
Etiketler: insan hakları, yaşam, sağlık, dünyadan, medya okulu
