24/07/2023 | Yazar: Kaos GL
“Devlet yaşlı bakımında kendi sorumluluğunu kişilere yüklüyor, merkezlerde kısıtlı hizmet veriyor.”
Türkiye’de yaşlılığa bağlı bir sosyal politika var mı? LGBTİ+ kapsayıcı mı? Yaşlı LGBTİ+’lar hizmetlere kolaylıkla erişebiliyor mu?
17 Mayıs Derneği’nin bilgi notu bu soruları yanıtlıyor. “Yaşlanan ve Yaşlı LGBTİ+’ların Erişebileceği Sosyal Hizmetler ve Desteklerle İlgili Bilgi Notu”na göre devletin yaşlılara yaklaşımı hak temelli olmaktan uzak. Yaşlıların temel insani ihtiyaçlarının insan onuruna yaraşır biçimde karşılamak yerine, ayakta kalmalarını sağlamakla sınırlı, onları kamu bütçesi açısından “görev zararı” yaklaşımı içerisinde ele alan bir politika hakim.
Bilgi notundan naklen:
SORU: TÜRKİYE’DE YAŞLILIĞA BAĞLI BİR SOSYAL POLİTİKA VAR MI? VARSA LGBTİ+ KAPSAYICI MI?
Devlet gücünün yaşlılara yaklaşımı hak temelli olmaktan uzaktır. Yaşlıların temel insani ihtiyaçlarının insan onuruna yaraşır biçimde karşılamak yerine, ayakta kalmalarını sağlamakla sınırlı, onları kamu bütçesi açısından “görev zararı” yaklaşımı içerisinde ele alan bir politika hakimdir. Bu durum sosyal politikaların yaşlılar açısından söz konusu olmadığı bir düzlemi açığa çıkarmaktadır.
Bu çerçeve içerisinde LGBTİ+ kapsayıcı bir sosyal hak sistemi yaşlılar veya yaşlanmakta olanlar açısından söz konusu değildir. Kimliğe bağlı öznel ve sosyal ihtiyaçlarının varlığına rağmen yaşlı veya yaşlanmakta olan LGBTİ+’lar, yaşlılığa bağlı kamu hizmetlerine salt yaş, belirli koşullarda engellilik çerçevesinde erişebilmektedir. Dolayısıyla yaşlılığa bağlı kamu hizmetlerinin hiçbir koşulda LGBTİ+ kapsayıcı olmadığı not edilmelidir.
SORU: LGBTİ+ SPESİFİK VEYA GENEL KURUMSAL BAKIM HİZMETLERİNE YAŞLANAN VE YAŞLI LGBTİ+'LAR AYRIMCILIĞA UĞRAMADAN RAHATLIKLA ERİŞEBİLİYOR MU?
Hayır, yaşlı LGBTİ+’larla ilgili Türkiye’de hiçbir özel düzenleme ve uygulama mevcut değildir. Özel durumlara yönelik hizmetler verilmediği gibi, yaşlı LGBTİ+’ların sağlık/ barınma/ bakım hizmetlerine ulaşabilmesi için girişimler mevcut değildir. Yaşlanan ve yaşlı LGBTİ+’lar açısından bakımevlerine erişim gibi çeşitli hizmet ve hak alanlarında ayrımcılıklar yaşanabiliyor. Genel yaşlılık düzenleme ve uygulamaları ise LGBTİ+ olsun olmasın hiçbir yaşlının ihtiyacını görünür kılacak ve cevap verebilecek ölçüde geniş kapsamlı değil. Türkiye’de eşit evlilik hakkı olmadığı için, yaşlı bakımının LGBTİ+’lara yüklendiği durumlara da çokça rastlanıyor. Devlet yaşlı bakımında kendi sorumluluğunu kişilere yüklüyor, merkezlerde kısıtlı hizmet veriyor. Bu kısıtlı hizmetlerin alıcıları ise çoğunlukla LGBTİ+’lar olamıyor. Türkiye’de LGBTİ+’lara özel bakım evi mevcut değil. Yaşlı LGBTİ+’lar ayrımcılığa uğramaktan korkarak diğer karma bakım evlerine başvurmuyorlar, veyahut bu hizmetten yararlanmak için cinsel yönelim ve cinsiyet kimlik/ifadelerini gizlemek zorunda kalabilirler.
Etiketler: insan hakları, sosyal hizmet, yaşlılık
