13/06/2025 | Yazar: Oğulcan Özgenç
Uluslararası LGBTQİ+ Gençlik ve Öğrenci Örgütü'nün LGBTİ+ Kapsayıcı Eğitim Endeksi geçtiğimiz günlerde yayınlandı. Türkiye, 49 ülke arasında son sıralarda yer aldı; kapsayıcı eğitim için hiçbir politika uygulamadı.
Uluslararası LGBTQİ+ Gençlik ve Öğrenci Örgütü'nün (IGLYO) LGBTİ+ Kapsayıcı Eğitim Endeksi geçtiğimiz günlerde yayınlandı. Avrupa’daki 49 ülkeyi, eğitim sistemlerinin LGBTİ+ gençler ve öğrenciler için ne kadar kapsayıcı olduğunu puanlayan endekse göre genel tablo endişe verici.
En son 2022’de yapılan araştırmanın sonuçlarına kıyasla LGBTİ+ kapsayıcı eğitim konusunda çok az ilerleme kaydedildi, bazı ülkelerde durum daha da kötüleşti.
IGLYO Politika ve Araştırma Sorumlusu Amélie Waters, “Eğitim mercek altına alınmış durumda ve toplumsal cinsiyet karşıtı hareketin yükselişi, kapsayıcı eğitimi temel bir hedef haline getirdi; çeşitlilik, kapsayıcılık ve insan hakları etrafındaki tartışmalar ise daha geniş kapsamlı hak karşıtı gündemleri ilerletmek için araçsallaştırılıyor” dedi.
Türkiye’de kapsayıcı eğitim için hiçbir politika uygulanmadı
Endeksin ilk sıralarında Norveç, İsveç ve Malta var. Rusya, Macaristan ve Azerbaycan ise listenin son sıralarında yer alıyor.
Raporun temel bulgularına göre; kapsayıcı eğitim ve LGBTİ+ öğrencilerin haklarının korunması konusunda, Andorra, Belçika, Bosna-Hersek, Çekya, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Litvanya, Lüksemburg, Moldova ve Norveç’in de aralarında bulunduğu 21 ülkede 2022’ye kıyasla iyileşme kaydedildi. Ancak Avusturya, Belarus, Bulgaristan, Hırvatistan, Gürcistan, İtalya, Kosova, Letonya ve Birleşik Krallık gibi 13 ülkede durum kötüleşti.
Türkiye’nin de aralarında olduğu 13 ülkede ise kapsayıcı eğitim için hiçbir politika uygulanmadı.
Türkiye, 49 Avrupa ülkesi arasında 39. sırada
Raporda; Türkiye’ye ilişkin detaylı veriler de yer aldı.
Türkiye, 49 Avrupa ülkesi arasında LGBTİ+ kapsayıcı eğitim konusunda 0 puanla 39. sırada yer aldı. Puanlanan 10 kategorinin 8’inde 0 puan alan Türkiye, “okul ortamı” başlığında -5 puan aldı; cinsiyetin yasal olarak tanınması konusunda bir engel bulunmadığı için “yasal cinsiyet tanıma” başlığında ise 5 puan aldı. Türkiye, “LGBTİ+ gençler için destek sistemleri”, “kapsayıcı zorunlu eğitim müfredatı” ve “eğitimde uygulanabilir ayrımcılık karşıtı mevzuat” başlıklarında da puan alamadı.
Türkiye’yi LGBTİ+ karşıtı yasal düzeyde LGBTİ+ karşıtı tasarıların tartışıldığı veya kabul edildiği Gürcistan, Bulgaristan ve Belarus gibi ülkeler takip etti.
Mart ayında MEB, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği dersini “LGBT propagandası” diyerek engellemişti
Tablo, Türkiye’de eğitim sisteminin LGBTİ+ öğrenciler için nasıl bir dışlanma ve ayrımcılık zemini haline geldiğini gözler önüne sererken son dönemde yaşanan gelişmeler bu durumu daha da görünür kılıyor.
2025’in mart ayında okullarda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği başlıklı bir ders vermek isteyen Eğitim-Sen, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından engellenmişti. Eğitim-Sen’in söz konusu dersi, iktidar medyası tarafından okullardaki tahtaların farklı renklere boyanacağı iddiasıyla ve “LGBT propagandası” ifadeleriyle hedef gösterilmişti. Bakanlık, Eğitim-Sen’in vereceği söz konusu dersin “müfredat dışı” olduğunu öne sürerek yasal süreç başlatılacağını açıklamıştı.
Ardından Eğitim Enternasyonali Genel Sekreteri David Edwards’ın Türkiye’deki eğitim sisteminin demokratik normlardan uzaklaştığını belirterek, dersin iptalini ve sendika üyelerine yönelik baskıları gündeme taşımıştı.
Bakan Yusuf Tekin, “Toplumsal cinsiyet eşitliği adı altında LGBT dayatmasına karşıyız” diyerek LGBTİ+’ları ve sendikayı şu ifadelerle açıkça hedef göstermişti:
“Bilimsel temele dayalı olarak oluşturulmuş müfredat dışı içeriklerin keyfi olarak öğretilmesi talebi, hiçbir ülkede sendikal bir hak olarak kabul edilmez."
Tıklayın-MEB, Eğitim-Sen’in “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” dersini engelledi
Etiketler: insan hakları, eğitim, siyaset, dünyadan, özel haber
