03/02/2017 | Yazar:
Değişiklik ile geçiş süreci için aile hekiminden alınacak sertifika yeterli olacak.
Ukrayna’da cinsiyet geçiş sürecindeki bir kişinin kapalı bir psikiyatri servisinde kalmasını zorunlu kılan yasa değişti. Değişiklik ile geçiş süreci için aile hekiminden alınacak sertifika yeterli olacak.
Ukrayna’da 60 Nolu Kanun olarak bilinen toplumsal cinsiyetin yasal olarak tanınmasını ve transların sağlık hizmetlerine erişimini düzenleyen politika resmen feshedildi. Onun yerine “Cinsiyet Hoşnutsuzluğu” adı verilen, 30-45 gün boyunca kapalı bir psikiyatri servisinde kalma zorunluluğuna son veren yeni bir Birleşik Klinik Protokolü uygulanmaya başladı.
Aynı zamanda cinsiyet geçiş sürecine ve cinsiyet kimliğinin yasal olarak tanınmasına engel olarak görülen 18 yaş altında çocuk sahibi olma, evlenme, eşcinsellik, interseks varyasyonları ve “yetersiz toplumsal adaptasyon” gibi diğer ayrımcı kısıtlamalar da kaldırıldı.
Cinsiyet geçişi için aile hekiminden sertifika yeterli
Diğer yenilikler şunları kapsıyor:
*11 uzmandan oluşan ve sadece yılda iki kez Kiev'de bir araya gelen Cinsiyet Tahsisi Değişikliği Devlet Komisyonunun dağılması. Bunun yerine, cinsiyet geçişi ile ilgili bir sertifika artık aile hekimleri tarafından verilecek.
*Yatarak muayene yalnızca, psikopatoloji, organik beyin hasarı veya diğer zihinsel rahatsızlıkların belirtilerine ilişkin yeterli kanıt bulunduğunda gerçekleşecek.
*Teşhisleri onaylamaya ve/veya tıbbi müdahale için izin almaya artık gerek yok. Psikoterapi, hormon değişim tedavisi ve (eğer istenirse) cerrahi müdahaleler için bir aile hekiminden sevk istemek yeterli olacak.
Aktivistler prosedürü değiştirmeye uğraşıyordu
Prosedürü değiştirmek için savunuculuk girişimleri, 60 No.lu Kanun’un yürürlüğe girdiği 2011 tarihine dayanıyor. Ukrayna Sağlık Koruma Bakanlığı, bir LGBT sivil toplum örgütü olan olan "Insight" ile yazışmalarında, cinsiyet kimliğinin yasal olarak tanınması için gereken, daha sonra "birincil ve ikincil cinsel özelliklerin tamamen ortadan kaldırılması"nı da içeren “cerrahi müdahaleleri” tanımlayacağını belirtmişti.
BM gözlemlerini paylaşmıştı
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi de 60 Nolu Kanunu değerlendirmiş ve Temmuz 2013'te gözlemlerini açıklamıştı:
“Taraf Devlet ayrıca 60 No.lu Kanun ve diğer kanun ve yönetmelikleri aşağıdakileri sağlamak üzere değiştirmeli: (1) cinsiyet değişikliği (düzeltmesi) geçirecek kişinin bir psikiyatri kurumunda 45 güne kadar zorunlu hapsedilmesi daha az müdahaleci bir önlemle değiştirilecek; (2) tüm tıbbi tedaviler, kişinin en iyi menfaatleri doğrultusunda onun izniyle sağlanmalı, kesinlikle bu tıbbi prosedürlerle sınırlandırılmalı ve kişinin kendi istekleri, özel tıbbi ihtiyaçları ve durumlarına uyarlanmalıdır.”
Hapsedilme yerine toplumsal entegrasyon
Uluslararası Trans Sağlığı Örgütü WPATH Haziran 2014'te Sağlık Bakanlığı'na gönderilen bir yazıda "Psikolojik değerlendirmenin sınırlı bir ortamda yürütülmesine gerek yoktur" diye belirtti:
“Tedavinin amacı, hastanın cinsiyetli benliğinde rahatça yaşamasını sağlamaktır: toplumsal entegrasyon başarılı tedavinin önemli bir göstergesidir ve bunu izolasyon veya hapsedilme/ kısıtlanma koşullarında değerlendirmek imkansızdır.”
WPATH ayrıca Sağlık Bakanlığı’nı "kısıtlanmanın, normal yaşam aktivitelerini bozması ve transseksüel kişide travmaya sebep olup iz bırakması” konusunda uyardı. “Biz bakanlığı transseksüel kişilerin klinik değerlendirmesinin yerleşik psikiyatri kurumlarının dışında daha normalleşmiş ortamlarda gerçekleşmesi için çağrıda bulunuyoruz” diye ekledi.
19 Ocak 2015’te Kiev Bölge İdare Mahkemesi, STK Sivil İnisiyatifi "T-ema" tarafından getirilen bir davaya cevaben, cinsiyet geçişi adayının 18 yaşın altında biyolojik çocuk sahibi olamayacağı şartı ve toplumsal adaptasyon gereklilikleri, Ukrayna yasalarını ve gizlilik hakkını ihlal ediyor şeklinde hüküm verdi.
Etiketler: insan hakları, sağlık
