“Yasanın kabul edilmesinden sonra, Irak'ta faaliyet gösteren hiçbir insan hakları kuruluşu yasa hakkında konuşmadı”

06/05/2024 | Yazar: Emir Monajed

Irak Parlamentosu, eşcinsel ilişkileri 10 ila 15 yıl arasında hapis cezasıyla cezalandıran bir yasa tasarısını onayladı. Irak'tan LGBTQ+ Topluluğu İçin Gala Platformu’nun kurucusu Saeef Ali ile Irak’taki mevcut durumu konuştuk.

Cinsel haklar ve cinsel yönelimlerle ilgili konular, dünya genelinde birçok ülkede geniş çapta tartışmalara neden oluyor. Hükümetler, LGBTİ+’ları hedef almaya devam ediyor. Hükümetlerin LGBTİ+’ları hedef aldığı ülkelerden birisi de Irak.

Irak hükümetinin, eşcinsel ilişkileri cezalandıran bir yasa tasarısı onaylaması, ülkede ve uluslararası toplumda geniş çapta tartışmalara neden oldu. Yasa, eşcinsel ilişkilerde bulunanları 10 ila 15 yıl hapis cezası ile cezalandıracak. Bununla beraber yasa, transların da 1 ila 3 yıl arasında hapis cezasına çarptırılmasına dair bir düzenleme içeriyor.

Dini aşırılığın yoğun olduğu ve bu durumun yasalara da yansıdığı ülkede faaliyet gösteren LGBTQ+ Topluluğu İçin Gala Platformu’nun kurucusu Saeef Ali ile Irak’taki durumu konuştuk.

Kişisel hikayen nedir ve LGBTQ+ hakları aktivisti olmana ne sebep oldu?

Ben, Saeef Ali, bir LGBTQ+ hakları aktivisti, sanatçı, gazeteci ve yazarım. İnsan haklarına genel ilgim ve özellikle Irak'ta LGBTQ+ topluluğunun haklarına duyduğum yoğun ilgi, bu alana girmemi tetikledi. Irak'ta LGBTQ+ topluluğu hakkında pek fazla platform veya kuruluş bulunmaması, bu konuda daha fazla konuşmamı ve Irak'taki bu konudaki sessizliği kırmak ve bu konuda daha fazla konuşmayı teşvik etmek, beni daha fazla motive etti.

Gala Platformu’nun niteliğini ve LGBTQ+ topluluğunu desteklemek için sunduğu hizmetleri açıklayabilir misin?

Gala Platformu, Irak'taki en büyük LGBTQ+ platformudur. Temel amacı, Irak'taki kuir topluluğunun görünürlüğünü artırmak, bölgenin ve Irak'ın kuir tarihine dair farkındalık oluşturmak, cinsellik ve cinsiyet konularında eğitim vermek ve ihtiyacı olanlara yardım etmektir. Kendi başımıza yardımcı olamadığımız durumlarda, LGBTQ+’ları sorunlarıyla ilgili uzmanlaşmış başka bir kuruluşa yönlendiriyoruz.

LGBTQ+ hakları aktivisti olarak yolculuğunuzda karşılaştığınız tepkiler veya zorluklar neler oldu?

Irak'ta birçok zorluk var ve silahlı milislerin varlığı bu zorlukların en büyüklerinden biri. Çünkü bu milisler her birkaç yılda bir LGBTQIA+ topluluğu üyelerini hedef alan öldürme kampanyası yürütüyorlar ve en ünlü kampanyalardan biri "Emo" kampanyası. Irak'ta bir aktivist olmak, bu milislerle doğrudan yüzleşmek anlamına geliyor ve eğer yerinizi bilmiyorsa, hemen hemen her gün size tehditler göndermeye devam ediyorlar. Yerlerini bildiklerinde ise LGBTQ+’ları hedef alıyorlar. Bunun yanı sıra, Irak'taki çevre genellikle dini ve aşiretçi bir karaktere sahip, bu da Irak’ı kadınlara ve LGBTQIA+ topluluğuna karşı namus cinayetlerinin yaygın olarak işlendiği bir yer haline getiriyor.  Irak'ta aşiret otoritesi hakim ve Irak devleti veya zaman zaman Irak'ta tanınmış siyasi figürler tarafından yönlendirilen nefret kampanyaları ve yasaları var.

Irak’ta LGBTQIA+ topluluğunun karşılaştığı özel zorluklar nelerdir?

Irak'ta durum bölgedeki diğer ülkelerden biraz farklı ve bunun sebebi silahlı milislerin yoğun bir şekilde yayılması ve Irak'ta yönetimi ele geçirmesidir. Bu nedenle, Irak'taki LGBTQ+ topluluğu; cinayet, tecavüz, kaçırma, şantaj gibi çeşitli şiddet türlerine maruz kalıyor.

“Yasa, Irak'taki LGBTQ+ topluluğunun faaliyetlerini zayıflatmak için tasarlandı”

Bu yeni yasanın Irak'taki LGBTQ+ hareketi ve faaliyetleri nasıl etkileyeceğini düşünüyorsunuz?

Yasanın birçok maddesi, LGBTQ+ topluluğu hakkında konuşan herhangi bir sesi susturmak için özel olarak tasarlandı. Irak'ta, bu yasa sonrası hiçbir çevrimiçi platform, kuruluş veya kişi LGBTQ+ topluluğu hakkında konuşamaz çünkü bu durum 7 yıl hapis cezasına çarptırılmasına neden olabilir. Irak'taki LGBTQ+ topluluğunun az sayıda destekçisi olmasına rağmen, sert cezaları veya LGBTQ+ topluluğuna yönelik cinayetleri reddeden bazı kuruluşlar bulunmaktaydı. Ancak bu yasanın kabul edilmesinden sonra, Irak'ta faaliyet gösteren hiçbir insan hakları kuruluşu yasa hakkında konuşmadı. Yasa, Irak'taki LGBTQ+ topluluğunun faaliyetlerini zayıflatmak için tasarlandı.

Bu kararın gölgesinde LGBTQ+’ları desteklemek için yerel ve uluslararası aktivistler ile kuruluşlar ne gibi adımlar atabilirler?

Irak'taki yerel kuruluşlar hiçbir şey yapamazlar, çünkü herhangi bir açıklama, beyan veya hatta bir yayın, kuruluşlarını kapatmalarına ve üyelerinin hapse girmelerine neden olabilir. Ancak, bölgesel ve uluslararası yerel kuruluşların yapabileceği en iyi şeyin, Irak'taki LGBTQ+ topluluğu için bir ses olmak olduğuna inanılıyor.

Bu kararın Irak'taki LGBTQ+ topluluğundaki üzerinde beklenen sosyal ve psikolojik etkileri nelerdir?

Bu yasanın psikolojik ve sosyal olarak büyük bir etkisi olacaktır. Sosyal açıdan, yasa maddelerinin tehdidi nedeniyle, LGBTQ+ topluluğu toplumdan daha da izole olacak ve hayatlarını riske atmaktan, insanların arasına karışmaktan veya evlerinden çıkmaktan kaçınacaklar. Psikolojik olarak, bu koşullarda yaşamak birçok sorun ve psikiyatrik durumu tetikleyebilir. Depresyon, anksiyete bozukluğu, sosyal anksiyete, obsesif kompulsif bozukluk gibi pek çok duruma neden olabilir.

Irak'taki LGBTQ+ hareketi ve LGBTQ+ topluluğu üzerinde bu kararın etkileriyle başa çıkmak ve etkisini hafifletmek için belirli stratejiler var mı?

Gelecekte, rehber broşürlerin yayılmasını ve kişilerin kendilerini nasıl koruyacaklarını ve dijital bilgileriyle nasıl başa çıkacaklarını ve riskleri azaltmak için neler yapmaları gerektiğini öğretecek kampanyaların düzenlenmesini amaçlıyoruz. Bu kampanya en az 6 ay boyunca devam edecek ve Irak'taki LGBTQ+ topluluğunun mümkün olduğunca güvende kalabilmesi için temel tüm yönleri kapsayacak.

“Uluslararası toplumun baskı yapması gerekiyordu”

Irak'ta LGBTQ+ topluluğunun haklarını güçlendirmekte uluslararası toplumun rolü nedir?

Uluslararası toplumun, özellikle Irak'ın Amerika, İngiltere ve Avrupa Birliği ile sıkı ilişkileri göz önüne alındığında, bu yasayı geçirmemesi için siyasi parti liderlerine daha büyük diplomatik baskı yapması gerekiyordu. Ancak, uluslararası toplumun, Irak'taki LGBTQ+ topluluğu bireylerini bir kez daha koruma konusunda başarısız olduğunu düşünüyoruz.

Irak'taki LGBTQ+ hareketinin benzer yasalara karşı mücadelede faydalanabileceği diğer ülkelerdeki deneyimler var mı?

Irak'taki durumun sosyal, dini ve güvenlik açısından diğer ülkelerden çok farklı olduğunu düşünüyorum, bu nedenle diğer ülkelerdeki deneyimlerin Irak'ta işe yarayacağına inanmıyorum. Irak'taki durumun özellikle silahlı milislerin varlığı nedeniyle farklı olduğunu göz önünde bulundurarak, Irak'taki durumu ele almanın benzersiz bir yaklaşım gerektirdiğini düşünüyorum.

Etiketler: insan hakları, nefret suçları, siyaset, dünyadan