19/10/2020 | Yazar: Kaos GL
17 Mayıs’ın online etkinliğinde “Yaşlı LGBTİ+’lar” raporu ve hukuk konuşuldu.
17 Mayıs Derneği’nin “Hukuk ve Yaşlı LGBTİ+’lar” eğitimi bugün (19 Ekim) Zoom üzerinden yapıldı. Farklı mesleklerden otuza yakın kişinin katıldığı eğitim, derneğin “Yaşlı LGBTİ+’lar” projesi kapsamındaki bir dizi etkinliğinin ikincisi.
Hareketin varsayımlarını parçalamak…
Etkinlikte ilk olarak Kaos GL ve 17 Mayıs derneklerinden Yıldız Tar, yaşlılık alanındaki çalışmalarını ve tespit ettikleri sorunları aktardı. Tar, “LGBTİ+ hareketinin genç bir hareket olduğu varsayımımız var ancak bu varsayımı biraz parçalamamız gerekiyor. Gerçekten de genç bir hareket mi? Eğer öyleyse bu neden ve nasıl oldu” diye sordu.
Tar, LGBTİ+ hareketinin 90’lı yıllarda gençler tarafından kurulduğunun da bir varsayım olduğunu belirterek şöyle devam etti:
“Ancak sözlü tarih çalışmamız Patikalar’da da, Kaos GL dergisinin eski sayılarında da gördüğümüz şu ki: Şimdi olduğu gibi o dönemde hareketin içerisinde, çevresinde, toplantılarda sadece gençler yok. Ancak o dönemden şu an hâlâ harekette olan kişiler o dönemin gençleri olduğu için biz böyle sanıyoruz. Oysaki o dönemde hareketle ilişkilenen yaşlı LGBTİ+’lar da elbette vardı ancak hareketle ilişkilerinin kopması bize hareketin yaşçılığı hakkında çok şey anlatıyor. Haliyle, bugünün sorunları aslında hareketin geçmişinin de sorunlarıydı ama bugüne kadar bu kadar kapsamlı şekilde ele alınmadı.”
“Yaşlanmak, söz hakkınızın elinizden alınması anlamına geliyor”
Tar, çalışmalarında yaşlılığın genel olarak bakım ve sosyal hizmet perspektifinden kısıtlı bir şekilde ele alındığını belirterek, “Ancak cinselliğe, cinsel yaşama, kendini ifade etme ve gerçekleştirme bağlamında cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine ilişkin yaklaşımlar ne ayrıca ne de bakım hizmetleri bağlamında ele alınmıyor” dedi ve ekledi:
“Yaşlılık salt bedene ve bedenin dönüşümüne ilişkin bir konu değildir. Ziyadesiyle toplumsal, ayrımcılıkla sarmalanmış, birtakım düzenekler yoluyla terbiye edilmiş bir süreçtir. Yaşlılık ve yaşlanma ‘bakıma muhtaç olmaya’ sıkıştırılarak aslında cinsellik de gençliğe atfedilen bir mesele dönüşüyor. Diğer yandan yaşlılık, kendiniz ve hayatınızın üzerindeki söz hakkınızın elinizden alınması anlamına da geliyor. Bizim çalışmamızın gayelerinden belki de en önemlisi söz hakkına sahip çıkma çabası. Yaşlanmanın kimseyi kendi hayatı üzerinde daha az söz hakkının olduğu bir hayata götürmemesi için mücadele etme çabası…”
Yaşlı LGBTİ+’lar raporu
Tar’ın ardından 17 Mayıs Derneği’nin “Yaşlı LGBTİ+’lar: Dünyada ve Türkiye’deki Durum” raporunu hazırlayan Av. Yasemin Öz söz aldı ve rapordan bahsetti. Raporda yaşlı LGBTİ+ haklarının ulusal ve uluslararası mevzuatlardaki yeri, Türkiye’de ve dünyadaki uygulamada iyi örnekler ve çözüm önerileri tartışılıyor. Alandaki akademik çalışmalar ve tavsiyeler yer alıyor. Rapor, hayatın her alanında ayrımcılık ile karşılaşabilen LGBTİ+’ların diğer ayrımcılık biçimlerinin yanı sıra, yaşlılığın getireceği insan hakları sorunlarına karşı korunmasına ışık tutmayı amaçlıyor.
Av. Yasemin Öz, yaşlı LGBTİ+’larla ilgili uluslararası yasa ve yönetmeliklerde çok az düzenlemeye rastlandığını söyleyerek, “Ancak genel anlamda yaşlılara ve yaşlılığa dair de çok az örneğe rastlayabildik. Ve bu sadece Türkiye için de geçerli değil; aynı zamanda uluslararası alanda da gördüğümüz bir meseleydi. Yaşlılık, Birleşmiş Milletler’in de gündemine çok geç giren bir mesele” dedi.
Öz, Anayasa ile korunan cis-heteroseksüel aile modeli Türkiye’nin kamu politikalarında giderek artan bir önemde olduğunu belirterek, “Toplumsal değerler anlamında yaşlı bakımı ağırlıkla ev içi ve kadınlara yüklenen bir hizmettir. Öte yandan, yaşlı bakımının evlenmemiş aile fertlerine yüklenmesi de sıklıkla karşılaştığımız bir durum olarak ortada durmaktadır. Bu nedenle bu hizmetlerin adı konulmamış bir şekilde Türkiye’de eşit evlilik hakkı bulunmayan LGBTİ+’lara yüklendiği varsayımında bulunabiliriz” dedi.
Kendini gerçekleştirme, itibar ve bağımsız yaşam hakları
Öz, LGBTİ+ yaşlıların da yararlanabileceği LGBTİ+ kapsayıcı olumlu kamu politikasının Türkiye’de hiçbir şekilde devlet nezdinde hayata geçirilmediğini ve yaşlı LGBTİ’+lara yönelik herhangi bir politikanın da bulunmadığını belirtti.
Öz, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 1991 yılındaki “Yaşlı İlkeleri”nden hareketle bağımsız yaşam sürme, katılım, bakım, kendini gerçekleştirme ve itibar haklarından bahsetti:
“Burada özellikle kendini gerçekleştirme hakkının cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğini de içerdiğini belirtmek gerekiyor.”
Öz son olarak raporda yer verdikleri tavsiyeleri aktardı.
Diğer eğitimler için takipte kalın!
17 Mayıs Derneği; kuşaklararası iletişim, dayanışma ve yaşam kooperatifleri, insan hakları bağlamında yaşlılık- sivil toplum & yaşlılık çalışmaları, sosyal hizmet gibi konularda, çevrimiçi olarak 5 eğitim daha düzenleyecek. Bu etkinliklerin duyuruları etkinlerden bir hafta önce KaosGL.org’ta ve 17 Mayıs Derneği ile Kırkındansonralubunya sosyal medya hesaplarından paylaşılacak.
Yaşlı LGBTİ+’lar projesi hakkında
17 Mayıs ve Kaos GL derneklerinin “Yaşlı LGBTİ+’lar” projesi 1 Temmuz’da başladı. Proje 17 Mayıs Derneği’nin 40+ LGBTİ+ Çalışma Grubu özelinde, savunuculuk ve lobicilik konusunda kesişimsel bilgi ve kaynak sağlamayı amaçlıyor.
Türkiye’deki yaşlı LGBTİ+’ların hakları ve sorunlarına ilişkin, kamuoyunda bilincin yükseltilmesi hedefine ulaşmak hususunda bir kapasite geliştirme projesi ve ağ kurma fırsatı olan bu projede; yaşlı LGBTİ+’ların hakları ve sorunlarına dair kaynak metin üretilecek ve yol haritası belirlenecek.
Yapılan araştırmalar ve gerçekleştirilecek olan toplantılar neticesinde, Yaşlı LGBTİ+lar alanında çalışan aktivistler için kaynak materyal üretilecek ve stratejik bir yol haritası belirlenecek. Bu materyal medya, politika yapıcılar, hukukçular, STK’lar, politikacılar, kamu görevlileri, yerel yönetimler, LGBTİ+'larla paylaşıma açılacak.
ILGA Europe desteği ile yapılan bu çalışma, 28 Şubat 2021 tarihine kadar devam edecek.
Etiketler: insan hakları, sosyal hizmet
