Zil çaldı, ders başlıyor: Baharı bekleyen queer teori!

 

Kaos GL’nin Ankara Üniversitesi Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı ile birlikte yürüttüğü “Queer Teori” lisansüstü dersi Bahar dönemi bugün başlıyor.

 

Alev Özkazanç’ın yürütücülüğünde ilerleyecek ders boyunca queer teori perspektifinden yazılmış bazı temel çalışmalar incelenecek. Queer teorisi ve iktidar, marjinallik, ayrıcalık ve normativiteyi aydınlatmak ve eleştirmek için tasarlanan diğer sosyal ve kültürel teoriler (eleştirel ırk teorisi, , antropoloji, Marksizm, Anarşizm, feminist teori ) arasındaki ilişki ve anlaşmazlıklara odaklanılacak.

 

 

Queer çalışmalarını tekil ve uyumlu bir düşünce ekolü olarak anlamaktan ziyade; “Queer ne tür beden ve arzuları tanımlar? Queer siyaseti nedir? Queer teorisi bize neler vaad ediyor ve sorunlu yanları nedir? Günümüzde queer aktivizminin ana mevzileri nerelerdedir? Queeri nasıl bir gelecek bekliyor” gibi sorularla queer çalışmalarını bir alan ve analiz biçimi olarak sürekli problematize edilecek.

 

 

Her Cuma saat 14.30’da Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde yapılacak derslerin açılışını bugün (20 Şubat) Dr. Murat Cömert yapacak. Bugünkü derste LGBTİ tarihinde 20. yüzyıl ortalarından bu yana tanıklık edilen önemli toplumsal dönüşümler ve farklı dönemlerde benimsenen bakış açılarıyla ilişkilendirerek incelenecek. Özcülükten yapılanmacılığa doğru evrilen yaklaşımların ve değişen kimlik siyasetlerinin dilsel düzlemdeki yansımalarını ele alırken, bir takım anahtar sözcüklerin ve terimlerin kullanımına dikkat çekilecek.

 

 

 

Kadının ikincil konumu üzerinden "toplumsal cinsiyeti" sosyal kurgu olarak ilk belirten Beauvoir’ın  "Öteki" kavramı üzerinde durulacak; Hegel’e ve varoluşçuluğa değinilecek. Biyolojik cinsiyet-toplumsal cinsiyet konusuyla giriş yapmış olacağımız derste "kendi özgürlüğünü istemek başkalarının özgürlüğünü istemektir" fikri açılacak Beauvoir’da. Böylece etik ve haklar konusuna da değinilecek.  ersin ikinci bölümündeyse Judith butler’ın cinsiyet belası kitabı üzerine tartışılacak. Butler için queer, kimlik için bir terim olmayıp, bir bağlantılı olma durumuna işaret etmektedir. Ona göre, queer’in en güçlü manası her türlü insanın bu amaç için bir araya gelmesi ve kimlikleştirmeyen bir ittifakı betimlemesidir. Cinsiyet Belası kitabında, toplumu hâkimiyeti altına almış olan zorunlu heteroseksüelliğin biyolojik cinsiyet, toplumsal cinsiyet ve cinsel arzuyu nasıl kurup şekillendirdiğini çarpıcı bir biçimde göstermiş ve kadını toplumsal cinsiyet kategorisi cinsinden tanımlayan feminizmi bu bağlamda eleştirerek, kimlik, temsil ve özne kavramlarının tanımlayıcı ve birleştirici değil, ayrımcı ve dışlayıcı karakterlerine dikkati çekmiştir. Dersin amacı bu fikirleri beraber düşünmek suretiyle queer’in etik ve politik boyutlarını tartışmak olacaktır.

 

Okumalar 

 

 

 

Psikanalitik Kuram’in  Queer Teorileri  ve Lgbt çalışmaları içinde giderek artan etkileşimi  karşılıklı olarak bu teorilere yeni perspektifler kazandırmakta. Bir yandan özellikle feminist eleştiriler tarafından, toplumsal cinsiyet rollerinin belirlenmesi konusunda eksikliğe dayalı bir ontoloji kurmakla suçlanırken, diğer yandan toplumsal cinsiyet kimliğinin doğuştan ya da biyolojik olarak belirlenmiş olmadığı gerçeğini ortaya atarak cinsiyetlenmenin ‘doğal’ bir yapılanmanın ötesinde toplumsal inşasına vurgu yaptığı için Psikanalitik kuram olumlanmaktadır. Bu derste Psikanalitik kuram’ın temel tezleri aktarılıp, uygulama alanı olan psikanalize ele alınacak ve Queer teorilerinin psikanaliz ile kurulan ilişkisi tartışılacaktır.

 

Okumalar

Dergide yer alan Hande Öğüt, Nur Engindeniz, Phil Langer, Zeynep Direk, Elizabeth Grosz yazıları

 

 

Judith Butler’ın genel olarak kuramsal hattının ve siyaset kavrayışının inceleneceği bu derste, bu hat ve kavrayışın hangi teorilerle ilişkiye girilerek kurulduğunu daha iyi anlamak adına birtakım temel kavramlar ele alınıp, bu siyasi bir perspektifin ortaya çıkardığı toplumsal cinsiyet kuramına ve bu kuramın beraberinde getirdiği olanaklara değinilecektir.

 

Okumalar