ABD Yüksek Mahkemesi’nden Evlilik Eşitliğinde Tarihi Karar

Birleşik Devletler (ABD) Yüksek Mahkemesi tarihî bir kararla, evliliğin yalnızca bir erkek ve bir kadın arasında olabileceğini öngören yasayı ABD Anayasa’nın 5. maddesindeki “eşit özgürlük” ilkesine aykırı buldu.

 

Mahkeme’nin 5’e 4 verdiği kararda kısaca DOMA (“Defense of Marriage Act”) olarak bilinen kanunun aynı cinsiyetten çiftlerin eşit şekilde korunmasını sağlamadığı ifade edildi.

 

Karar, yasal olarak evlenmiş bulunan eşcinsel erkek ve kadınların da karşı-cins evliliği yapmış çiftlerle aynı federal kazanımları elde etmeye hakkı olduğu anlamına geliyor.

 

Kamuoyu araştırmaları Amerikalıların çoğunun eşcinsel evliliğini desteklediğini gösteriyor.

 

12 ABD eyaleti ve Columbia Bölgesi eşcinsel evliliği tanıyor, 30 eyalet ise yasaklamış durumda.

ABD Yüksek Mahkemesi bu kararın hemen ardından verdiği bir başka kararda ise California Eyaleti’nde eşcinsel evliliği yasaklayan ve Proposition 8 olarak bilinen kanunu da Anayasa’ya aykırı buldu. Bu karar sonucunda California’da eşcinsel evliliklerin yolu açılmış oldu.

 

DOMA’ya karşı yasal süreç New York’lu 83 yaşındaki Edith Windsor tarafından Yüksek Mahkeme’ye taşınmıştı.

Kararda Yargıç Anthony Kennedy’in, “DOMA ABD’nin tüm yasalarına eşitsizlik yazıyor” şeklindeki bir cümlesi bulunuyor.

Kararda ayrıca “DOMA nedeniyle evli eşcinsel çiftlerin hayatlarındaki yük, hükümet kararı sonucunda, görünür şekilde ve kamusal yollarla artıyor.” denildi.

 

Karardaki bir başka cümlede ise “DOMA’nın en temel etkisi bir devlet tarafından yasaklanan evlilikler altkümesi oluşturmak ve bunların eşitliğini engellemektir.” ifadesi kullanıldı.

 

Alt derece mahkemeleri de, DOMA’nın tüm evli çiftlere eşit davranmadığını belirterek, Windsor’u haklı bulmuştu.

DOMA’yla ilgili dava, eşcinsel evliliğin anayasal olup olmadığı sorununa yönelik değil.

 

DOMA, Kongre’deki her iki partinin de destek vermesinin ardından 1996’da eski Başkan Bill Clinton tarafından imzalanarak yürürlüğe girmişti. Ancak en başından beri birçok yerel mahkeme tarafından uygulanması reddedilmişti.

 

2011’de Başkan Barack Obama DOMA’nın yürürlükte kalacağını ancak yönetimi tarafından mahkemelerde savunulmayacağını açıklamıştı. Bunun üzerine Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçiler yasanın lehinde açıklamalarda bulunmuştu.

 

Geçen yıl Başkan Obama, görevi sırasında eşcinsel evliliği desteklediğini kamuoyuna açıklayan ilk Başkan olmuştu.

 

Birleşik Devletler başkanı Barack Obama, twitter üzerinden evlilik eşitliğini savundu: Bugünün DOMA’sı #Evlilik Eşitliği ve #AşkSevgidir için tarihsel bir sürece doğru adım atmaktadır.

 

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) ise yaptığı açıklamada, Yüksek Mahkeme’nin kararını olumlu bulmakla birlikte ABD eyaletlerinin kendi yerelinde eşcinsel evlilikleri hâlâ yasaklayabildiğine dikkat çekti.

 

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden Graeme Reid, "Bugünkü karar eşcinsel evliliklerin aynı federal hak, sorumluluk ve heteroseksüel evlilikler olarak kabulüne hak tanır. Bu önemli bir adım olsa da, yapılması gereken çok iş var" dedi.