27/10/2021 | Yazar: Kaos GL
Toplumsal ilişki düzenleme biçimlerinden belki de en görünmez olanı olan amatonormativite, kültürü oluşturan unsurların her birinde etkilerini görebileceğimiz, her kültürel üretim biçiminde varlığını sürdüren belli bir normlar bütünüdür.
Boğaziçi LGBTİA+’dan Uğur Yıldırım’ın, çeviri projeleri kapsamında çevirdiği Aurea’nın metnini As+ Haftası onuruna KaosGL.org’ta yayınlıyoruz.
Toplumsal ilişki düzenleme biçimlerinden belki de en görünmez olanı olan amatonormativite, kültürü oluşturan unsurların her birinde etkilerini görebileceğimiz, her kültürel üretim biçiminde varlığını sürdüren belli bir normlar bütünüdür. Bu terimin ne olduğunu anlamak belli “doğal” varsayımlarını, şiddet biçimlerini tanımak açısından yararlı olacaktır.
Amatonormativite, merkeze alınan, dışlayıcı* bir romantik ilişkinin insanlar için normal olduğu ve evrensel olarak paylaşılan bir amaç olduğunun varsayımıdır. Amatornormativite terimi “Minimizing Marriage” adlı kitabında feminist akademisyen Elizabeth Brake tarafından icat edildi.
Amatonormativite Nasıl Zararlıdır?
Amatonormativite, farkında olsak da olmasak da herkesi etkiler.
Pek çok insan, romantik bir ilişki içinde olmadıklarında kaybolmuş, suçlu veya sevilmemiş hisseder, çünkü bizlere romansın diğer aşk biçimlerine göre öncelikli olması öğretildi. Bazıları ise başka ilişki tipleri onlara daha uygun olmasına rağmen sadece tek eşli romantik ilişkiler sürdürme baskısı altında. Amatonormativite, romantik çiftlerin kendilerini ilişkilerinin önceliği için sosyal ilişki ağlarından izole etmesine de neden olabilir.
Bunların hepsi amatonormativitenin zararlı etkileridir.
Aromatik ve poliamor insanlar özellikle amatonormativiteden etkilenirler çünkü onların kimlikleri ve ilişki modelleri öncelikli ve dışlayıcı* romantik ilişki anlatısına uymaz.
Amatornormativite neye benziyor?
Amatonormativite birçok biçimde gelir. Bazı ortak örnekler şunları içerir:
Arkadaşlarınızın ve ailenizin "birini bulmanız ve uslanmanız" konusunda ısrar etmesi
Poliamor ilişkilerin sağlıksız görülmesi
Evli kişilere özel yasal ve mali yardımlar sağlanması
Romantik ilişkilerine arkadaşlarından ve ailesinden daha öncelik veren insanlar
Amatonormativiteye karşı koymak için ne yapabilirsiniz?
Romantik partnerinizin de sosyal etkinliklere davetli olup olmadığını varsaymadan önce her zaman sorun.
Belirli ilişkilere nasıl ve neden öncelik verdiğiniz üzerine düşünün.
Kendinizi aromantiklik ve poliamorluk konularında eğitin.
Çevirmenin notları:
1.Yazının orijinalinde geçen “Other kinds of love” kısmında ve başka kısımlardaki “love” kelimesi “aşk” olarak Türkçeleştirildi. Ancak “aşk” kavramının “romantik aşk” kavramı ile neredeyse iç içe geçtiği günümüzde “aşk” çevirisinin nedeninin belirtilmesinin gerekli olduğunu düşünüyorum. Aşk kavramı tarihte, felsefede ve edebiyatta birden fazla kez yorumlanmış, farklı biçimleri olan bir kavramken bu kavramın “romantik” olmaya sıkıştırılmış hali nedeniyle “aşk” kavramının romantik bagaja sahip olmayan anlamları adına aynı kavramı kullanmayı doğru buldum. Özet olarak “aşk” kavramı burada “romantik aşk”a sınırlandırılmamış, alternatif aşk tiplerini kapsayan bir anlamda kullanılmıştır.
2. “Aromantik” terimi Türkiye’deki kuir topluluk içinde çatı anlam olarak kullanılırken, yurt dışındaki kuir topluluklar içinde (bu yazıda da olduğu gibi) “aromantik” hiçbir cinsiyete romantik çekim duymayan veya nadiren duyan olarak kullanılmaktadır. Yurt dışında “aro” çatı terim olarak kullanılmaktadır.
3. Exclusive kelimesi genel anlamda kapalı ilişkiyi ifade ediyor olsa da metnin bağlamında “dışlayıcı” olarak çevirmek, amatonormativitenin etkilerinin daha iyi vurgulanacağını düşünülerek kullanılmıştır.
Etiketler: yaşam, cinsellik, dünyadan
