09/01/2024 | Yazar: Gözde Demirbilek
Belgrad Pride’a yönelik 19. saldırının da devlet tarafından karşılık bulmadığını hatırlatan Zoomer, başbakanı harekete geçmeye çağırdı.
Belgrad Pride Danışma Merkezi’ne düzenlenen saldırının ardından gençlere yönelik içerik platformu Zoomer, Sırbistan Başbakanı Ana Brnabic’e seslenerek failin bulunması için harekete geçmesi çağrısında bulundu:
“Matematikte pek iyi değiliz, yanlışımız varsa Belgrad Pride grubundan arkadaşlar düzeltsinler ama gördüğümüz kadarıyla bu devletten ve hükümetten karşılık bulmayan 19. saldırı. Ana Brnabic neyi bekliyorsun?”
Ne oldu?
7 Ocak Pazar günü gerçekleşen saldırıda Belgrad Pride Danışma Merkezi’nin camları bir saldırgan tarafından kırıldı. Belgrad Pride, saldırının şehirde Noel’in kutlandığı zamanda yapılmasına dikkat çekerek “Bu saldırı bize LGBT+’ların güvende olduğu bir günü olmadığı; bayramlarda dahi bizden nefret eden, bizi yok etmek isteyen, yok sayan ve yerimizden etmeye çalışanların hedefinde olduğumuz mesajını veriyor” dedi ve hükümet yetkililerini faili bir an önce bulmaya ve bu tür saldırıların bir daha olmaması için gerekli tedbirleri almaya çağırdı.
Belgrad Pride tarihine ufak bir bakış
Sırbistan, Ayrımcılıkla Mücadele Yasası’nı Avrupa Birliği baskısıyla 2009 yılının Mart ayında çıkardı.
Aynı yıl, 2001’deki yürüyüşün aşırı sağcı grubun yoğun şiddet saldırısına maruz kalmasından sonra ülkede ikinci kez Belgrad Pride düzenlenmesi planlanıyordu. 20 Eylül 2009’da gerçekleşmesi planlanan Belgrad Pride, Sırbistan devleti ve polisinin nefret tehdidine karşı yasayı uygulamaması ve yürüyüşe katılacakların güvenliğini sağlamak için iş birliğine yanaşmaması nedeniyle iptal edildi.
2010 yılının Temmuz ayında Sırbistan Cumhurbaşkanı Boris Tadiç, LGBT kuruluşlarının temsilcileri ile bir araya gelerek “Belgrad Pride, cinsel yönelimleri ne olursa olsun, Sırbistan’ın bütün vatandaşlar için güvenli bir toplum olduğunu gösterecek tarihsel bir etkinlik kabul edilmiştir” demiş, yürüyüşe destek vermişti. Ancak o yıl 10 Ekim’de gerçekleşen Belgrad Onur Yürüyüşü’nde; polis ve yürüyüşü engellemek isteyen aşırı sağcı grup arasında çıkan çatışmada 120’den fazla kişi yaralandı, 188 kişi de gözaltına alındı.
2011 yılında Belgrad Pride’a getirilen yasak 3 yıl sürdü. Sırbistan Başbakanı Ivica Dacic, 2012 yılında yürüyüşü Hıristiyan Ortodoks Kilisesi’nin, iktidardaki koalisyondan politikacıların ve radikal kuruluşların yürüyüşün yasa dışı ilan edilmesi talebinin ardından yasakladı. 2013 yılında Anayasa Mahkemesi, bu yasağın anayasal olarak güvence altına alınan toplanma özgürlüğü hakkının ihlali olduğuna ve organizatörlere tazminat ödenmesine hükmetti. Hükümet bu sefer yürüyüşü “güvenlik endişesi” sebebiyle yasakladı. 27 Eylül akşamı yüzlerce LGBTİ+ gündüz açıklama yapan Başbakanlık önünde toplanarak Parlamento’ya yürüdü. Yürüyüş sırasında hiçbir saldırı yaşanmadı.
2014 yılında tüm tehditler, saldırılar ve politik krizlere rağmen Belgrad Pride etkinlikleri ve Onur Yürüyüşü sorunsuz gerçekleşti. O yıl yaklaşık 1500 kişi Onur Haftası programını takip etti ve yürüyüşe katıldı. Bu tarihi Onur Yürüyüşü’nün ardından 2015 yılında Belgrad Pride “Sevgi Dünyayı İyileştirir” sloganıyla yürüdü. Yürüyüş; tehditlere rağmen 2016, 2017 ve 2018 yıllarında sorunsuz gerçekleşti.
2019 yılında belediye iş birliği ile LGBTİ+ Danışma Merkezi açılan Belgrad’da, 2021 yılında uluslararası gerçekleşen etkinlikler esnasında, ırkçı Leviathan üyeleri forum etkinliğinin mekanına saldırarak Belgrad Pride bayrağını yırttı ve konferans salonunun önüne işedi.
Sırbistan hükümeti, 2022 yılının Eylül ayında Belgrad’da gerçekleşmesi planlanan Avrupa Onur Yürüyüşü’nü (EuroPride) yasakladı. Bu yasak kararını, Hıristiyan Ortodoks Kilisesi’nin Ağustos ayındaki LGBTİ+ karşıtı yürüyüşünün ardından Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic “Onur Yürüyüşü ya iptal olacak ya ertelenecek” sözleriyle duyurdu. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) yasağın ardından Sırbistan’a Avrupa Konseyi üyesi olduğunu hatırlatarak üye devletleri, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelinde herhangi bir ayrım gözetmeksizin herkesin barışçıl toplanma özgürlüğünü sağlaması konusunda uyardı. Yürüyüşün resmi yasak kararı duyurulduğunda Başbakan Ana Brnabic, Onur Haftası etkinliklerinin açılış konuşmasını gerçekleştiriyordu. Brnabic’in konuşması LGBTİ+ aktivistler tarafından protesto edildi. 2022 yılında Onur Yürüyüşleri sırasında yaşanan şiddet olaylarından sonra internet üzerinden yayılan dezenformasyonlar arasında Sırbistan’da Telegram, Twitter ve Facebook üzerinden dolaşıma sokulan “ordunun LGBT birlikleri kuracağı” iddiası da vardı. Bu yalan haber, sosyal medyada LGBTİ+’lara dönük nefret söyleminin güçlenmesine sebep oldu.
Belgrad Pride etkinlikleri 2023 yılında “Yaklaşamadık Bile” temasıyla düzenlendi. 9 Eylül’de gerçekleşen Onur Yürüyüşü’nde yüzlerce kişi özgürlük için yürüdü.
Etiketler: insan hakları, nefret suçları, siyaset, dünyadan, onur yürüyüşü
