05/03/2021 | Yazar: Damla Umut Uzun
“Doğumda atanan cinsiyete uymaları için baskı gören kişiler veya doğumda atanan cinsiyete uymaya yönelik önyargılı bir terapiye maruz kalan kişiler, duygusal sıkıntı, ilişki kaybı ve düşük öz değer gibi deneyimlerden kaynaklanan zararlar yaşadıklarını belirttiler”
ABD'deki en büyük profesyonel psikolog örgütü Amerikan Psikologlar Derneği (American Psychological Association, APA), yeni bir açıklama yaparak translara onarım terapisine karşı çıktı ve uygulamanın "bireyleri önemli ölçüde zarar görme riskine soktuğunu" söyledi.
Geçen ay kabul edilen bir kararda APA, cinsiyet kimliğini dış müdahale ile değiştirme çabalarının (GICE) “trans ve non binarylere karşı damgalama ve ayrımcılığı güçlendirerek ve bu kişiler üzerinde benlik duygusuyla tutarlı olmayabilecek bir kimliğe ve/ veya ifadeye uyması için toplumsal baskı yaratarak kişilere zarar verdiğini” açıkladı.
APA Başkanı Jennifer F. Kelly yaptığı açıklamada, "Trans veya non binary cinsiyet kimliklerinin insan cinsiyet ifadesinde normal varyasyonlar olduğunu gösteren giderek artan bir araştırma grubu var" dedi. "İnsanları katı cinsiyet kimliklerine uymaya zorlama girişimleri, bu kişilerin akıl sağlığı ve refahı için zararlı olabilir."
Karar, translara onarım terapisinin zararları hakkında bol miktarda literatüre atıfta bulunuyor. Karar, aynı zamanda, onlardan önce davranan ve uygulamaya halihazırda karşı çıkan diğer psikoloji derneklerini de listeliyor.
Kararda denildiği üzere, “Doğumda atanan cinsiyete uymaları için baskı gören kişiler veya doğumda atanan cinsiyete uymaya yönelik önyargılı bir terapiye maruz kalan kişiler, duygusal sıkıntı, ilişki kaybı ve düşük öz değer gibi deneyimlerden kaynaklanan zararlar yaşadıklarını belirttiler”.
"Psikologların çalışmaları, disipline ilişkin yerleşik bilimsel ve mesleki bilgilere dayanmaktadır" diyor. "APA, psikologların çalışmalarının İnsanların Haklarına ve Onuruna Saygı, Zarardan Kaçınma ve Haksız Ayrımcılığa dayandığını kabul ediyor."
2009 yılında APA, eşcinsel onarım terapisi uygulamasına da karşı çıkan bir bildiri yayınladı.
Editör notu: Onarım terapisi nedir?
“Onarım terapisi” adı verilen uygulamalar Türkiye’de özellikle sosyal medyada açılan sayfalar üzerinden yaygınlaşıyor. “Conversion therapy” denilen uygulama, Türkçe literatüre “onarım terapisi” adıyla geçse de “dönüşüm terapisi” olarak da Türkçeleştirilebilir. Bu uygulamalar bilimdışı, etik olmayan ve birçok saygın sağlık kurumu tarafından işkence olarak değerlendiriliyor. Buna rağmen cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğinin terapi yoluyla “değiştirilebileceğini” iddia eden bu terapiyi uygulayan çok sayıda ruh sağlığı uzmanı da var.
“Onarım terapisi” uygulaması temellerini heteroseksüelliğin tek doğal ve meşru cinsel yönelim; cisgender olmanın ise tek doğru ve meşru cinsiyet kimliği olduğu iddiasından alıyor. Dışarıdan müdahale ile cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğinin değiştirilebileceğini savunan bu yöntem, heteroseksüel ve cisgender olmak dışındaki tüm kimliklerin ise düzeltilmesi gerektiğini savunuyor.
Konu hakkında daha detaylı bilgi için “Onarım Terapisi” dosyamızı inceleyebilirsiniz.
“Onarım terapisi”: Sağlık örgütleri ne diyor?
CETAD’tan Psikiyatr Cesur: Onarım terapisi meslek etiğine ve insan haklarına aykırı!
Psikolog Apaydın: Çocuklara onarım terapisi uygulanması ciddi zararlara yol açıyor
“Onarım terapisiyle bedenine dokunmadan bedenine saldırıyorlar”
Etiketler: insan hakları, yaşam, sağlık, dünyadan
