16/07/2014 | Yazar: Yıldız Tar

Cinsel yönelim temelli nefret söylemi ilk kez Anayasa Mahkemesi kararlarında yer aldı. AYM, eşcinsellere sapkın demenin nefret söylemi olduğunu kabul etti.

AYM’den bir ilk: Eşcinsellere sapkın demek nefret söylemidir Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı
Cinsel yönelim temelli nefret söylemi ilk kez Anayasa Mahkemesi kararlarında yer aldı. AYM, eşcinsellere sapkın demenin nefret söylemi olduğunu kabul etti.
 
Habervaktim.com internet sitesinin kendisini ve Kaos GL Derneği’ni hedef gösteren, nefret söylemi içeren yayınından ötürü Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvuran Av. Sinem Hun’un başvurusu sonuçlandı.
 
Anayasa Mahkemesi, Habervaktim.com internet sitesinin “Kaos GL isimli sapkınların derneğinin de avukatlığını yürüten Ankara Barosu’na kayıtlı Sinem Hun” ifadelerinin cinsel yönelim temelli nefret söylemi olduğunu, Kaos GL Derneği’ni hedef aldığını ancak başvurucu yönünden nefret söylemi ve nefret suçu niteliği taşımadığını söyledi. Böylelikle ilk kez AYM kararlarında cinsel yönelim nefret söylemi tanınmış oldu.
 
Şeref ve itibara saldırı değilmiş!
Mahkeme, Hun’un maddi ve manevi hakkının korunması kapsamında şeref ve itibarının korunması hakkının ihlal edildiğine yönelik iddialarının kabul edilebilir olduğuna oy birliğiyle karar verirken; şeref ve itibara saygı hakkının ihlal edilmediğine oy çokluğuyla karar verdi.
 
Anayasa Mahkemesi kararın gerekçesini açıklarken, “Demokratik toplumda şiddet çağrısı veya nefret söylemi gibi çoğulcu demokrasiyi ortadan kaldırmayı amaçlayan ifadeler söz konusu olmadıkça kişiler hakkında hürriyeti bağlayıcı cezaya hükmedilmekten kaçınılması gerekmektedir” dedi.
 
Habervaktim.com’un “Siyonist uşakları yine teröre saldırdı” başlıklı haberini inceleyen AYM, “Siyonist uşakları” tabirinin AYM’ye başvuran Sinem Hun’u hedef almadığını öne sürdü.
 
AYM, Hun’un kendisi hakkındaki “sapkınların avukatı” tabirinin nefret söylemi içerdiği, şeref ve itibarına saldırıda bulunulduğu, habervaktim.com’un yayınlarıyla eşcinselleri sürekli hedef gösterdiği ve nefret söylemi ürettiği ifadelerini ayrıca inceledi.
 
AYM, “sapkın” demenin nefret olduğunu kabul etti
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Hun’un başvurusu üzerine kovuşturmaya yer olmadığı kararını hatırlatan AYM, “sapkın” ifadesinin doğrudan Kaos GL’ye yöneltildiği ve Hun ile doğrudan bağlantısı olmadığını ifade etti.
 
AYM, “sapkınların derneği” ifadesinin doğrudan Kaos GL’yi ve “belli bir kesimi” hedef aldığını kabul etti. Böylece, LGBTİ’lere ve LGBTİ örgütlerine “sapkın” demenin hedef göstermek olduğu AYM tarafından tescillenmiş oldu.
 
Cinsel yönelime dayalı nefret söylemi ilk kez AYM kararlarında
Başsavcılık’ın kovuşturmaya yer olmadığı yönündeki kararını kabul edilebilirlik yönünden de inceleyen AYM, cinsel yönelim temelinde nefret söyleminin “ırk, köken ya da renk” temelinde nefret söylemi kadar ciddi bir olgu olduğunu belirtti. Bu karar aynı zamanda AYM’nin nefret söylemine ilişkin de ilk kararı.
 
AYM üyesinden cezasızlığa itiraz
AYM’nin red kararına itirazlarını sunan AYM üyesi Osman Alifeyyaz Paksüt ise, “Başvurucu haberi yayınlayan sitenin esas itibariyle Yahudi karşıtlığı ekseninde açıkladığı görüşlerin doğrudan hedefi olmamakla beraber, bir şampuan reklamında Hitler’in kullanılmasının ırkçılık suçu teşkil ettiği düşüncesiyle şikayette bulunmuş olmasından dolayı, bahse konu internet gazetesinin hedefi olmuştur” dedi.
 
“Sapkın demek fikir özgürlüğü değildir!”
Paksüt, “sapkınların derneği Kaos GL’nin avukatı” ibarelerinin fikir özgürlüğü kapsamında değerlendirilemeyeceğini belirterek, “Farklı cinsel eğilimleri olan kişilere karşı toplumda egemen olan ayrımcılık, dışlayıcılık ve nefretin önlenmesinin, devletin pozitif yükümlülükleri olduğunda tereddüt bulunmamaktadır” dedi. Paksüt AİHM kararlarını hatırlatarak, eşcinsellere dönük nefret söyleminin cezalandırılmasında hukuka aykırılık olmadığını vurguladı.
 
Hun’un savunması gereken grup olan LGBTİ’ler üzerinden itibarsızlaştırılmaya çalışıldığını da sözlerine ekleyen Paksüt, “Başvurucunun katlanmak, hoş görmek zorunda olmadığı, hakaret içeren ifadelere karşı devletçe etkin bir biçimde korunması gerekirdi” dedi.
 
Av. Hayriye Kara: Nefret söylemi ilke kararı cinsel yönelim üzerinden
Kararı KaosGL.org’a değerlendiren Kaos GL Derneği’nden Avukat Hayriye Kara ise, “Bu oldukça önemli bir karardır” dedi ve ekledi:
 
“Bu karar Anayasa Mahkemesinin nefret söylemine ilişkin ilk kararıdır yani nefret söylemi ilk kez hukuki bir olgu olarak AYM kararında yer almıştır. Anayasa Mahkemesi başvuruyu kabul edilebilirlik yönünden değerlendirirken şeref ve itibara yapılan müdahalelere karşı hem hukuki hem de cezai yaptırımların söz konusu olduğunu, AYM’ye bireysel başvuru için tüm hukuk yollarının tüketilmesi gerektiğini belirtmiş olsa da hakaretin nefret söylemi kullanılarak edildiği iddia edilen başvurular açısından ceza muhakemesi yolunun tamamlanmış olmasını yeterli görmüştür. Kuşkusuz bu oldukça önemli bir karardır. Nefret söyleminin cezai bir müeyyidesinin olması gerektiği, hukuk davası yoluyla giderim sağlanmasının yeterli olmayacağı kararda açıkça belirtilmiştir. Ayrıca karar AYM’nin nefret söylemine ilişkin tavrını da ortaya koymaktadır. AYM’nin nefret söylemine ilişkin ilke kararının ‘cinsel yönelim’ gerekçe gösterilerek üretilen nefrete karşı olması önemlidir.
 
“Nefret söylemi Av. Sinem Hun’u da hedef alıyor”
“Her ne kadar kararda ‘sapkın’ ifadesi nefret söylemi olarak değerlendirilse de bu nefretin Kaos GL’ye yöneldiği, Av. Sinem Hun’a yönelmediği kabul edilmiştir. Kararda karşı oy gerekçesinde de açıkça belirtildiği gibi 2cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği’ gerekçe gösterilerek üretilen nefret sadece LGBTİ’leri hedef almıyor. LGBTİ’lerin aileleri, avukatları ve onlarla birlikte hak savunuculuğu yapan herkesi hedef alabiliyor ve bu nefret söylemlerinin toplumsal yansımaları sayılan gruplara yönelik nefret suçu olabiliyor. Bu nedenle ‘sapkınların avukatı’ ifadesinde yer alan nefret söyleminin Av. Sinem Hun’u hedef almadığı söylenemez.”
 
Ne olmuştu?
Avukat Sinem Hun, “Hitler’li şampuan reklamı” olarak tanınan “Biomen” isimli şampuanın reklam filminde kadın kimliğine hakaret ve Yahudilere karşı nefret söyleminde bulunulması sebebiyle “suçluyu övme ve halkın bir kesimini aşağılama” suçlarının işlendiğini belirterek; Biota İlaç ve Kozmetik Laboratuvarları ve Marka Reklam şirketinin yetkilileri hakkında suç duyurusunda bulunmuştu.
 
Bunun üzerine habervaktim.com sitesi “Siyonist uşakları yine teröre saldırdı” başlıklı bir yazıyla hem Sinem Hun’u hem de Kaos GL Derneği’ni hedef göstermiş; Yahudi karşıtlığı ve ırkçılığın yanı sıra “sapkınların derneği Kaos GL” diyerek homofobik nefret söyleminde bulunmuştu.
 
Hun’un yazıya ilişkin Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na yaptığı başvuru kovuşturmaya gerek olmadığı iddiasıyla reddedilmiş; bunun üzerine Av. Hun Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu. 

Etiketler: insan hakları, nefret suçları
nefret