31/05/2022 | Yazar: Yıldız Tar
Eryaman-Esat davasında seneler sonra bir tanık daha dinlendi. Tanık, ne hikmetse daha önceki tanıklar gibi hiçbir şey hatırlamadığını söyledi. Dava, 18 Ekim saat 14.00'e ertelendi.
2006’da Ankara’da trans kadınlara saldıran çeteden dört kişinin yargılandığı davanın altıncı duruşması bugün (31 Mayıs) görüldü. On yıldan uzun süredir Yargıtay ve mahkemeler arasında mekik dokuyan dava; saldırganların aldığı cezayı Yargıtay’ın bozması üzerine yeniden görülüyor.
Ankara 30. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşma, trans kadınların avukatlarının isteği üzerine büyük salonda yapıldı. Duruşmayı, Pembe Hayat’ın çağrısıyla elliye yakın LGBTİ+ hak savunucusu izledi.
Çankaya Emniyeti’nin bulamadığı adresi avukatlar buldu
Duruşma, tanık Ali Bülbül’ün dinlenmesi ile başladı. Ali Bülbül, davadaki sanıkları da mağdurları da tanımadığını söyledi. 2007 yılında kuaförde gasp edilen bir trans kadının telefonuna Ali Bülbül’e ait telefon kartının takıldığı çıkmıştı. Bülbül’e bunun sorulması üzerine ikinci el telefon aldığını belirtti.
Ardından Av. Senem Doğanoğlu, Bülbül’e 2006-2007 yılları arasında nerede yaşadığını sordu. Bülbül, Sincan’da ailesiyle yaşadığını söyledi. Üzerine kayıtlı numaranın hatırlatılması üzerine, “Telefon numarasını hatırlamıyorum” dedi. Başkasının telefonuna kendi hattını takmış olabileceğini, “Olabilir, geçmiş zaman” diyerek kabul etti.
Av. Doğanoğlu, aranan isimleri tek tek sayarak tanıyıp tanımadığını da sordu. Bülbül her biri için aynı cevabı verdi: “Tanımıyorum.” Cevaplarının ardından Bülbül dışarı çıkarıldı.
Aranan isimlerden birini Çankaya Emniyeti bulamazken, Av. Doğanoğlu kendilerinin bulduğunu belirtti ve “Çankaya Emniyeti neden bulamıyor, bilemiyoruz” dedi. Doğanoğlu, Şammas Taşdemir’le bağlantısı olduğunu, kendisine ait telefon üstünden Taşdemir’le ilişkili kişilerin arandığını vurguladı ve ekledi:
“Bir buçuk gün boyunca gasp edilen bir telefon kullanılıyor, sonra satışı yapılıyor. Cumhuriyet Başsavcılığının suç duyurusunda bulunması gerekmektedir. Ali Bülbül’ün kimliğini kullanan kişinin tespiti gerekmektedir. Daha önceki mahkeme kararında suça karışan daha fazla kişinin olduğu, yağma eylemi, çete oluşturma suçlarından daha fazla kişinin yargılanması gerektiği vurgulanmıştı. Bunca yıl sonra ilk kez birine ulaşabildik. Yağmalanan cep telefonu kendisinin kullanımındadır.”
Duruşmanın ortasında sanık Şammas Taşdemir salona girdi. Av. Doğanoğlu, tanık Ali Bülbül’ün salona tekrar gelmesini istedi. Bülbül salona girdi. Hakimin “bu şahısla karşılaştın mı” sorusuna, “Kapı girişinden başka bir yerde karşılaşmadım” yanıtını verdi. Dava, 18 Ekim saat 14.00'e ertelendi.
Dördüncü duruşmadaki tanık da “hatırlamamıştı”
14 Aralık 2021’de görülen dördüncü duruşmaya saldırıların faillerinden Ayhan Günay’ın o dönem sevgilisi olan Gülcan isimli kadın da hem şüpheli hem de tanık sıfatıyla katıldı. Duruşmaya gelen Günay, kadına saldırmaya kalkınca duruşma salonundan çıkarıldı. Gülcan’ın yağma, kesici aletle yaralama, darp olayıyla ilgili bildiklerini anlattığı ifadesi okundu. Tanık, Esat’ta kuafördeki saldırılar sırasında oradaki aracın Ayhan Günay’a ait olduğunu doğruladı, o dönem verdiği ifadede Günay’dan “imam nikahlı eşim” diye bahsederken, duruşmada bu ifadesini yalanladı. Tanık, Şammas Taşdemir dışındaki saldırganları tanıdığını belirtti. Saldırılara kendisinin dahil olmadığını söyledi. Saldırganların, trans kadınlardan haraç alıp almadığına ilişkin Av. Senem Doğanoğlu’nun sorusuna ise “Bilmiyorum” diye yanıt verdi. Saldırılar sırasında Ayhan Günay’ın yanında olduğunu da reddetti. Av. Doğanoğlu, saldırganların mağdur trans kadınları nereden tanıyabileceğini de tanığa sordu: “Ahmet Günay bu kadınları nereden tanıyor? Ayhan Günay saldırıya uğrayan kadınları nereden tanıyor? Harun Çardak, Şammas Taşdemir bu kadınları nereden tanıyorlar? Sizin vasıtanızla tanımıyorlarsa, nereden tanıyorlar?” Tanık Gülcan, “Ben de o dönemde alemdeydim ama bilmiyorum. Hiçbir bilgim yok” diye yanıtladı. Ardından tanık polis eşliğinde salondan çıktı.
Davada ne olmuştu?
2006 yılının Nisan ayında Ankara Eryaman’da bir çete trans kadınlara saldırdı. Birçok trans kadın yaşadıkları Eryaman’ı terk etmek zorunda kaldı. Bir kısmı şehir değiştirdi, bir kısmı Esat’a taşındı. Saldırılar Esat’ta da devam etti.
Pembe Hayat Derneği’nin kuruluşu da tam bu saldırılara karşı örgütlenmeyle oldu. Saldırıya uğrayan trans kadınlar suç duyurusunda bulundu, dava açıldı. Avukatlar Senem Doğanoğlu ve Hakan Yıldırım’ın takip ettiği dava 2008’de sonuçlandı. Sanıklardan Şammas Taşdemir, trans kadınların gittikleri kuaföre yönelik baskında silahla yaralamadan 45 ay; diğer sanıklar Harun Çardak ve Ahmet Günay 40’ar ay, Kurtuluş bölgesindeki trans kadınlara yönelik silahla yaralama eylemlerinden dolayı Ahmet Günay'ın 34 ay cezalandırılmalarına karar verildi.
Mahkeme, saldırganların çete olduğuna hükmetti ancak hükmü alt sınırdan kurdu. Yağma iddiasından ceza vermedi. Karar temyiz edildi.
2008’den günümüzde kadar ise yargı süreci adeta yılan hikayesine döndü. Yargıtay, 2011 yılında kararı bozdu. O sırada davaya bakan mahkemeler değişti. Ceza Muhakemesi Kanunu’ndaki değişiklikler ile dava bir mahkemeden diğerine gitti, geldi. Nihayetinde 2018 yılında dava yeniden Yargıtay’a gitti. Yargıtay, 21 Eylül 2020’de aldığı kararla yerel mahkemenin saldırganlara verdiği cezayı bozdu.
Yargıtay bozma kararında saldırganların “çete olduğuna ilişkin” araştırma yapılması gerektiğini söyleyerek o dönemki telefon kayıtlarının incelenmesini talep etti. 30. Ağır Ceza Mahkemesi de Yargıtay’ın bu kararına uyarak Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’ndan saldırganların birbiriyle haberleşip haberleşmediğine dair bilgi istedi.
Dava yeniden görülüyor ancak bir yandan davayı zaman aşımı tehlikesi de bekliyor.
Yargıda köşe kapmaca: Eryaman-Esat davası
Eryaman-Esat davası yargı sistemindeki değişiklikler adeta bir köşe kapmacaya dönüşmüş durumda. Saldırganlar hakkında gasp, yaralama ve örgüt eylemi kapsamında yaralamadan 2008 yılında ceza çıktı ancak yağma suçundan hüküm tesis edilmedi. Kararda ‘toplumsal önyargıların tetiklediği düşüncelerle bir araya gelen bir çete’ tanımı yapılmıştı.
Hem saldırganlar hem de saldırıya uğrayan trans kadınlar kararı Yargıtay’a taşıdı. Yargıtay kararı, ‘Mahkeme yağmadan da bir değerlendirme yapmak zorunda’ diyerek bozdu. Yargıtay’ın kararı bozmasının ardından yaşanan süreç ise karmaşık bir hikaye. Kanundaki değişiklikler ile dosya mahkemeler arasında senelerce gidip geldi. Av. Doğanoğlu bu süreci şöyle anlatıyor:
“CMK 250 ile yetkili mahkemeler vardı onlar kaldırıldı. Sonra genel mahkemeye gitmek gerekli dendi, sonra TMK 10 ile kurulanlar yürürlüğe girdi, onlar bakmalıdır dendi. Dosya çok fazla gitti geldi. Nihayetinde 2018 yılında çok absürd bir gerekçe ile dosya Ankara 30. Ağır Ceza Mahkemesi’ne iade edildi. Bir müştekiye tebligat çıkarılmaması idi gerekçe. Bir kişinin vekaletini bulamadıkları için iade ettiler. Dosya gide gele büyük ihtimal kayıpların da olduğu bir dosyaya dönüştü. Yıllar geçtikten sonra tekrar ulaşıp vekalet çıkardık ve dosya yeniden Yargıtay’daydı. Derken Yargıtay kararı bozdu ve sil baştan yargılama başlamış oldu…”
Eryaman ve Esat’ta ne olmuştu?
Av. Senem Doğanoğlu o dönem trans kadınlara dönük saldırıları ve göçe zorlanmalarını ise şöyle anlatıyor:
“Eryaman denmesinin sebebi Eryaman’da olması ama aslında bizim şu anda bahsettiğimiz dava Esat olayları bir yandan. Eryaman’da inşaat sektörü canlanması vardı ve orada yaşayan trans kadınlara dönük organize çete saldırıları yaşanmaya başladı. Zamanla hem polis işbirliği içerisinde hem de bu inşaat firmalarının tuttuğu adamlar bir çete olarak trans kadınlara saldırıları arttırdı. Bir zaman sonra ‘haraç vereceksiniz bize’ denmeye başlandı paramiliter güç tarafından. Ancak temel amaç sürgündü. Evlere doğru saldırı başlayınca kızların birçoğu Mersin’e kaçtı. Bir grup da Esat’a yerleşti.
“Eryaman’da da bir dava açtırabildik Şammas Taşdemir hakkında. 2008 yılında öldürülen Dilek İnce de şikayetçiler arasındaydı. Şammas Taşdemir’in mala zarar vermekten yargılandığı bir davayı da takip ettik. Oradan da Şammas ceza aldı ama para cezasına çevrildi. Ödedi. Karar kesinleşti ve bitti. Adli cezadan hükme bağlanmış oldu ve saldırganların motivasyonları araştırılmadı.
“Eşzamanlı olarak Esat olayları başlayınca çok uzunca bir süre bir şey yapmadı emniyet. Artık her gece birilerinin yaralandığı, malına zarar verildiği, telefondan da tehdidin başladığı bir sürece döndü ve o zaman işte kefenli eylem dönemi başladı. ‘Artık bu şiddet önlenmiyorsa biz açlık grevine yatıyoruz’ dendi. Her gece mumlu eylemler yapılmaya başlandı. Kefenlerle eylemler yapıldı. LGBTİ+ örgütlerinin ve kadın örgütlerinin katıldığı, sessiz protestolar başladı ve bir süre sonra Çankaya emniyeti bizi aradı. Kısacası toplumsal baskının çok etkili olduğu bir süreçti, toplumsal baskı olmasaydı Çankaya emniyetine kimse o talimatı vermeyecekti.
“Yaralamalar oluyordu. Kuaföre zarar veriyordu. Yine araçlara zarar çok yaygındı. Geceleri sallama satırla kendi araçlarından inip kızların üzerine yürüdükleri ve bir kısmını yaraladıkları vukuatlar çok fazlaydı. Hepsini bir araya getirdik. Şikayetler teker teker alındı. Ardından faillerin hepsi toplandı. Tutuklandılar ve dava süreci başladı.
“Dava önce genel mahkemede açıldı. Yağma iddiası olduğu için ardından Ağır Ceza’ya geçti. İlk celsede kızların çoğu geldi ve şikayetlerini bildirdi. Ayrıntılı olayları anlattılar. Biz ilk celsede, bunun örgütlü bir suç olduğunu ve çete olduklarını anlattık. O dönem adliyenin çehresini de değiştirdik. Orada özneyi görmek, hakkını arayan bir özneyi görmek, meşru olanı görmek açısından önemliydi.”
Etiketler: insan hakları, kadın, nefret suçları
