30/05/2023 | Yazar: Aslı Alpar
Evsizlik, sistematik bir eşitsizlik ve hükümetlerin vatandaşlarının insan haklarını korumasındaki başarısızlığının ürünüdür.
Türkiye’nin, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara ilişkin Uluslararası Sözleşmenin 11. Maddesi gereğince herkesin kendisi ve ailesi için yeterli barınma koşullarını sağlama yükümlülüğü var ancak ağır bir ekonomik kriz altında ve siyasal homofobinin yükseldiği günümüzde LGBTİ+’ların barınma hakkı yeterli şekilde sağlandığını söylemek mümkün değil.
Peki, yeterli barınma hakkı ne anlama geliyor?
Mesela bir evde oturuyorsunuz ancak ısınmasını karşılayamıyorsunuz. Ya da oturduğunuz konut depreme dayanıklı değil. Özetle barındığınız bir konutun olması yeterli barınma hakkına sahip olduğunuz anlamına geliyor mu?
Bu yedi maddeyi sağlıyor musun?
Avrupa ve Orta Asya’daki LGBTİ+ gençlerin evsizliğini inceleyen “Algılar” araştırması “yeterli barınma hakkı”nın yedi bileşimini anlatıyor. Bu yedi bileşen Birleşmiş Milletler Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi’nin belirlediği yedi niteliğe dayanıyor.
1. Kullanım süresi güvenliği: Kiracı veya konut sakinlerinin, zorla tahliye, taciz ve tehditlere karşı yasal olarak bir güvenliği yoksa; konut kendi başına yeterli değildir.
2. Hizmetlerin, malzemelerin ve altyapının mevcudiyeti: Kiracı veya konut sakinleri, temiz su kaynaklarına, yemek pişirmek, ısınmak, aydınlatmak için yakıt ve altyapıya ve yiyecek depolamak ve atık atmak için yeterli alana sahip değilse; konut kendi başına yeterli değildir.
3. Hesaplılık: Konutun maliyeti, sakinlerin diğer insan haklarından yararlanmalarını tehlikeye atacak kadar fazlaysa, konut kendi başına yeterli değildir.
4. Yaşanılabilirlik: Fiziksel güvenliği garanti etmiyorsa veya yaşamak için yeterli alan sağlamıyorsa; sakinleri altyapısal olarak soğuğa, rutubete, ısıya, yağmura, rüzgara, sağlığa yönelik diğer tehditlere ve tehlikelere karşı koruyamıyorsa; konut kendi başına yeterli değildir.
5. Erişilebilirlik: Dezavantajlı ve ötekileştirilmiş grupların özel ihtiyaçlarını karşılamıyorsa; konut kendi başına yeterli değildir.
6. Yer: İstihdam olanaklarından, sağlık ve eğitim hizmetlerinden ve diğer sosyal tesislerden mahrum bir bölgede veya kirli veya tehlikeli bölgelerde bulunuyorsa konut kendi başına yeterli değildir.
7. Kültürel yeterlilik: Kültürel kimliğin ifadesini hesaba katmıyor ve buna saygı duymuyorsa konut kendi başına yeterli değildir.
Hatırlatalım, evsizlik sistematik bir eşitsizlik ve hükümetlerin vatandaşlarının insan haklarını korumasındaki başarısızlığının ürünüdür.
Etiketler: insan hakları, barınma
