20/04/2018 | Yazar: Yıldız Tar
LGBTİ çalışanlar ayrımcılık karşısında daha ağır bedeller ödeme olasılığı nedeniyle haklarını arayamıyor.
Özel Sektör Çalışanı LGBTİ’ler raporuna göre LGBTİ çalışanlar ayrımcılık karşısında işlerini kaybetme, daha ağır bedeller ödeme olasılığı, cinsel kimliklerinin kendi kontrolleri dışında açığa çıkmasından çekinme, iş dışındaki hayatlarında karşılaşabilecekleri zorluklar nedeniyle haklarını arayamıyor.
Kaos GL Derneği’nin, “Türkiye’de Özel Sektör Çalışanı Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İntersekslerin Durumu 2017 Raporu” geçtiğimiz günlerde yayınlandı.
LGBTİ çalışanların yalnızca yüzde 17’sinin tamamen açık olduğunu ve yüzde 65’inin iş yerinde ayrımcılığa uğradığını veya bunu önlemek üzere kimliğini gizlemek zorunda bırakıldığını ortaya koyan raporda istatistiklerin dışında, LGBTİ çalışanların anlatıları da yer alıyor. Bu anlatılar, özel sektörde yaşananları ortaya koyuyor.
Katılımcılara, “Maruz bırakıldığınız ayrımcılık vakalarını şirket içi, sendikal veya yargısal mercilere bildirdiniz mi? Süreçler nasıl gelişti? Bildirmediyseniz neden?” sorusu yöneltildi.
Araştırmaya göre hiçbir doğrudan veya dolaylı ayrımcılık vakası, potansiyel ayrımcılık ortamı veya destekleyici müdahale ihtiyacı yetkililere bildirilmedi. Ayrımcılığı şirket yönetimine bildiren bir çalışan ise daha sonrasında susmayı tercih etti.
“İşini kaybetme korkusu, daha ağır bedeller ödeme olasılığı ayrımcılığı bildirmeyi engelliyor”
Bu durum araştırmada şöyle açıklanıyor:
“İşyerinde ayrımcılık karşısında katılımcılarımızın tavır alışlarına ilişkin ifadeleri genel olarak önceki yıllardaki araştırmalarımızın sonuçlarıyla tutarlıdır. LGBTİ çalışanlar ayrımcılık karşısında işlerini kaybetme, daha ağır bedeller ödeme olasılığı, cinsel kimliklerinin kendi kontrolleri dışında açığa çıkmasından çekinme, iş dışındaki hayatlarında karşılaşabilecekleri zorluklar ve benzeri nedenlerle haklarını arayamamaktadırlar. Önemli bir bulgu da, LGBTİ çalışanların ayrımcılığa karşı haklarının korunacağına dair inançsızlıklarıdır. Bunun nedeni, gerek kurumsal gerekse hukuksal yaklaşımın yetersizliği olabilir. LGBTİ çalışanlar, ayrımcılıkla mücadele etmelerinin daha büyük ayrımcılıklara yol açabileceği hatta bu durumun iş dışına da taşabileceği kaygısı yaşamakta ve sessiz kalmaktadırlar.”
Anlatılar: Başvurmadım, çünkü…
Araştırmada yer alan tanıklıklar da LGBTİ çalışanların uğradıkları ayrımcılığı bildirmede yaşadıkları zorlukları ortaya koyuyor:
“Şirket içinde bildirim yaptım, müdürlüğe. Transfobiye maruz kalmaya devam ettim ama işimi kaybetmekten korktuğum için susmayı seçtim maalesef.” (inşaat/mimarlık sektöründe uzman olarak çalışan bir heteroseksüel trans erkek)
“Bağlı bulunduğum sendika, patronlara çalıştığı için bu tür hadiseleri bildirmenin anlamsız olduğunu düşünüyorum.” (gıda sektöründe işçi olarak çalışan bir gey)
“Hayır, bu durumda ailem de öğrenirdi.” (eğlence sektöründe hizmet personeli olarak çalışan bir gey)
“Başvurmadım çünkü bir sonuç alabileceğime ve ülkede hukukun herkes için eşit derecede bulunduğuna inancım yok.” (mağazacılık sektöründe hizmet personeli olarak çalışan bir biseksüel erkek)
Gizlenmek zorunda kalmak da ayrımcılık
Ayrımcılığa maruz bırakılmamak için cinsel kimliğini gizlediğini beyan eden katılımcıların yanıtlarından örnekler ise şöyle:
“Bildirmemek demek gizlenmeye devam etmek demek. Bildirilse bile o süreçlerin nasıl sancılı olacağını ve insanı umutsuzluğa sürükleyeceğini tahmin etmek zor olmazdı.” (sağlık sektöründe uzman olarak çalışan bir biseksüel kadın)
“Yargısal mercilere bildirim konusunda yeterli bilgiye sahip olmadığım ve sonucun olumlu olmayacağı düşüncesi ile bildirim yapmadım.” (sivil toplum kuruluşunda orta düzey yönetici olarak çalışan bir gey)
“Karşılaşsam da çözüm bulunabileceğini düşünmüyorum.” (bankacılık/finans sektöründe uzman yardımcısı olarak çalışan bir lezbiyen)
2017 raporuna ulaşmak için tıklayınız
2018 araştırması başladı
2018 yılı raporu için anket çalışmasına başladı. Çalışma bu yıl Kadir Has Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Araştırmaları Merkezi ile birlikte yürütülüyor.
24 sorudan oluşan anket LGBTİ çalışanlar için gizliliği önemsiyor. Ad veya şirket adı talep etmeyen anket LGBTİ çalışanların ve toplumsal cinsiyet eşitliğinden yana tutum alan şirketlerin özel ve öncelikli gereksinimlerinin daha iyi anlaşılmasını sağlayacak.
Bu bilgiler analiz edildikten sonra, ABD ve Almanya’daki benzer örnekler ile karşılaştırılarak bir durum değerlendirme raporu hazırlanacak.
Karşılaştırmalı rapor, özel sektörün ve sivil toplumun farkındalık artırma ve kapasite geliştirme etkinliklerine bilgi zemini oluşturacak; LGBTİ çalışanları kapsayan özel istihdam ve toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarının geliştirilmesi için harcanan çabalara destek olacak.
Ankete katılmak için tıklayınız
Etiketler: insan hakları, çalışma hayatı
