26/09/2018 | Yazar: Aslı Alpar
“Jinekolog muayeneleri sizin için nasıl bir deneyim” anketine katılanların %52’si jinekoloji muayenesi sırasında en az bir defa ayrımcılık yaşadığını belirtti.
“Jinekolog muayeneleri sizin için nasıl bir deneyim” anketine katılanların %52’si jinekoloji muayenesi sırasında en az bir defa ayrımcılık yaşadığını belirtti.
Nisan 2017’de web sayfamızın mail adresine Irmak’tan gelen bir maille başlamıştı Jinekolog Muhabbetleri. Irmak’ın verdiği ilhamla yazı dizisinin çağrısını şöyle yayımlamıştık: “‘Benim de homofobik, transfobik, ahlakçı jinekologlarım oldu’ diyor ve yazı dizisine katkı sunmak istiyorsanız bize yazın.”
Çağrımızın ardından çok fazla mail aldık. Bu maillerin hepsini yayımlayamadık çünkü bazıları oldukça kötü deneyimlerdi, kimimizde var olan jinekoloji fobisini tetikleyebilecek kadar rahatsız edici anlatılardı. Bu maillerin yazarlarına psikolojik desteğe ihtiyaç duyup duymadıklarını sorduk. Çünkü özellikle bu mailleri yazan kişiler oldukça travmatik anılara sahipti ve uzun süredir jinekoloğa gitmiyordu.
Bize ulaştırılan 41 hikâyeyi ise yayımlayabildik. Amacımız bu hikâyelerle güçlenmekti, şöyle dedik: “Jinekolog Muhabbetleri” yazı dizisine gönderilen anlatılar, güçlendirsin, iyi gelsin, yaşadıklarımız muayene odasında saklı kalmasın diye paylaşılsa da hepimiz için tetikleyici olabilir. Bu önerimiz akılda kalsın, anlattıklarımız bize destek versin, derdimize derman olsun.”
Yazı dizisinin sona ermesi ile birlikte gerek jinekoloji gerekse LGBTİ+ sağlığı alanında haber, röportaj yayımlamaya devam ettik. Dr. Filiz Ak ile sürdürdüğümüz röportaj serisi bu çabanın ürünü oldu.
“Jinekolog muayeneleri sizin için nasıl bir deneyim”
Jinekoloji alanında LGBTİ+’ların deneyimlerine dair son çalışmamız bir anket araştırması. “Jinekolog muayeneleri sizin için nasıl bir deneyim” isimli çevrimiçi anket ile yapılan bu çalışmada 10 soru bulunuyor. Yaklaşık 2 ay (Ağustos-Eylül) cevaplamaya açık olan ankete 574 kişi katıldı.
Bu çalışmanın avantaj ve dezavantajlarından da kısaca bahsedelim. Anket yalnızca internet üzerinden yanıtlanabildiği için internete erişimi olmayan kişiler bu çalışmaya katılamadı.
Bununla birlikte anket oldukça kısa bir süre cevaba açıktı. Ağustos’un ilk haftasından Eylül ayının üçüncü haftasına kadar yanıtlanabildi. Bir diğer dezavantaj 10 sorunun bu alanda yapılan bir araştırma için oldukça az olması. Bu durum bazı yanıtlarda neden-sonuç ilişkisi kurmaya müsaade etmiyor.
Son olarak anket yalnızca jinekoloğa giden kişilerin verilerini ölçüyor. Oysa jinekoloğa neden gidilmediği de yanıt bekleyen bir soru.
Bunlara rağmen bu anketin iki önemli avantajı mevcut. İlki katılımcıların kişisel bilgileri tamamen gizli tutuluyor, katıldıkları bilgisayarların IP’lerine erişim olmuyor.
Bir diğeri de sağlık araştırmalarındaki LGBTİ+ görünmezliğinin aksine araştırmaya trans, biseksüel, lezbiyen ve non-binary kişiler de katılabildi.
Hangi soruları sorduk?
Katılımcılara cinsiyet kimliği ve cinsel yönelimi, yaşları, ilk jinekolog muayenesi yaşı, ne sıklıkla jinekoloğa gittiği, en son jinekolog muayenesine gitme sebebi, muayene için nereyi tercih ettikleri, muayene sırasında kendilerini nasıl hissettikleri soruldu.
Bu soruların dışında, doktorun cinsiyet kimliğinin önemli olup olmadığı ve muayene sırasında herhangi bir ayrımcılık yaşayıp yaşamadığı ile ayrımcılıkla karşılaştıysa neye yönelik bir ayrımcılık olduğu soruldu.
Gelelim sonuçlara. Anket katılımcıları cinsiyet kimliklerini şöyle ifade etti: Yüzde 82’si kadın, yüzde 1’i erkek, yüzde 17’si non-binary. Katılımcıların yönelimi ise şöyle: Yüzde 47 heteroseksüel, yüzde 21’i biseksüel, yüzde 1’i lezbiyen, yüzde 1’i aseksüel, yüzde 1’i demiseksüel.
Katılımcıların yaş ortalaması 30. En büyük cevaplayıcı 61, en küçük katılımcı ise 19 yaşında.
İlk defa jinekoloğa gitme yaşı 20
Katılımcıların jinekoloğa ilk defa gitme yaşı ortalama 20.
574 katılımcının yanıtları incelendiğinde jinekoloğa ilk gitme yaşı en küçük 14, en büyük ise 47 yaş.
Ne sıklıkla ve hangi amaçlarla jinekoloğa gidiliyor?
Katılımcıların yüzde 47’si yalnızca hastalandığında, şikâyeti olduğunda jinekoloğa giderken yüzde 32’si yılda bir defa, yüzde 21’i ise yılda iki defa jinekolog kontrolünden geçiyor.
Katılımcıların yüzde 41’i en son jinekoloğa sebebini şikâyeti olması nedeniyle açıklıyor. Son jinekolog muayenesine katılımcıların yüzde 40’ı düzenli kontrol, yüzde 8’i tedavi sonrası kontrol, yüzde 6’sı kürtaj, yüzde 2’si rutin gebelik kontrolü, yüzde 2’si ise doğum kontrolü için gittiğini beyan etti.
Jinekolog hizmeti nereden ve kimden alınıyor?
Katılımcıların yüzde 35’i özel hastane, yüzde 27’si kamu hastanesi, yüzde 17’si özel muayene, yüzde 10’u özel poliklinik, yüzde 9’u üniversite hastanesini tercih ediyor. Katılımcıların yüzde 2’si kurum hastanesi, arkadaş tavsiyesi, en yakın yer gibi seçenekleri tercih ediyor.
Katılımcıların yüzde 69’u hekimin cinsiyetini önemsemiyor, yüzde 20’si bazı sağlık sorunları ile karşılaştığında önemsiyor, yüzde 11’i için ise hekimin cinsiyeti önemli.
Nasıl hissettiriyor?
Peki, jinekolog muayenesi nasıl hissettiriyor? Ankette bu soru “0: rahat, 50: tedirgin, 100:iyi hissetmiyorum” değerlerinin verildiği ve yanıtlayıcının istediği değeri verebileceği bir şekilde soruldu. Katılımcıların ortalaması ise 44.
Ayrımcılıkla karşılaşma
Katılımcıların yüzde 48’i bugüne dek hiçbir jinekolog muayenesinde ayrımcılık yaşamadığını belirtti. Yüzde 28’i birkaç defa ayrımcılık yaşadığını, yüzde 19’u en az bir defa ayrımcılığa maruz kaldığını, yüzde 5’i ise sıklıkla ayrımcılık yaşadığını aktardı.
Ayrımcılıkla karşılaşan katılımcıların %36’sı medeni durumları, %28’i cinsel ilişki yaşı, %2’si cinsel yönelimi ve cinsiyet kimliği, %8’i ise hekimin geleneksel yaklaşımları, yaşam tarzına yönelik müdahale, üreme ısrarı gibi gerekçelerle ayrımcılık mağduru oldu.
Sonuç yerine
Anketi yanıtlayanların yaş ortalamasının 30 olduğunu ve yalnızca çevrimiçi katılım gerçekleştirilebilen bir araştırma olduğunu düşündüğümüzde, katılımcıların genç ve okur-yazar, interneti kullanan kişiler olduğunu söylemek mümkün.
Buna rağmen katılımcıların neredeyse yarısı (%47) yalnızca hastalandığında jinekoloğa gidiyor ve önleyici rutin kontrollerden geçmiyor. Benzer şekilde katılımcıların yarısından fazlası (%54) kamu hastanelerini tercih etmiyor. Katılımcılar jinekoloji hizmeti için özel poliklinik, özel hastane ve özel muayeneyi daha güvenilir buluyor.
Katılımcıların muayene sırasında kendisini tedirgine yakın hissetmesi bize gösteriyor ki jinekolog muayenesi için para karşılığı hizmet almak da kendini güvenli hissetmeye yetmiyor. Ayrıca anketi yanıtlayanların %52’si en az bir defa jinekoloji muayenesi sırasında ayrımcılık yaşadığını belirtti.
İlgili yazılar:
"Jinekolog Muhabbetleri" başlıyor...
Jinekolog Muhabbetleri: "Hikâyem bir jinekologda geçmedi!"
Jinekolog Muhabbetleri’nde bugün Gizem’in hikâyesi
Jinekolog Muhabbetleri: Toplumun bakışı, doktorun “ahlakı”
Jinekolog Muhabbetleri: "Araya gerilen kumaş neyi temsil ediyor?"
Jinekolog Muhabbetleri: Söylenmemesi gereken cümleler bizimkiler değil!
Jinekolog Muhabbetleri: "Evli misin canım?"
Jinekolog Muhabbetleri: “Ahlak” dersi!
Jinekolog Muhabbetleri: “Senin çocuğun olmaz”
Jinekolog Muhabbetleri: "Sağlam!"
Jinekolog Muhabbetleri: Bu daha başlangıç mücadeleye devam!
Jinekolog Muhabbetleri: Putkadan ilk muayene
Jinekolog Muhabbetleri: Evli olmayana smear testi yok!
Jinekolog Muhabbetleri: Evlenince geçer!!!
Jinekolog Muhabbetleri: "Artık jinekologlardan korkuyorum"
Jinekolog Muhabbetleri: Ahlakçı doktorlar tıp fakültelerinde yetişiyor
Jinekolog Muhabbetleri: “Gerçekten bakire!”
Jinekolog Muhabbetleri: “Penis acıtmıyor mu?”
Jinekolog Muhabbetleri: Evli misin, bakire misin? Emin misin?
Jinekolog Muhabbetleri: “Bunun için buralarda insanlar öldürülüyor!”
Jinekolog Muhabbetleri: "O odada yaşadığım şey tacizdi!"
Jinekolog Muhabbetleri: “Güvenmeyin hanımefendi belli olmaz”
Jinekolog Muhabbetleri: “Bakire olmadığın için fişlerler”
Jinekolog Muhabbetleri: “Evlenemezsin sen!”
Jinekolog Muhabbetleri: “Unutmamak ve anlatmak”
Jinekolog Muhabbetleri: "Hekimler tarafsızlığını korumak zorunda"
Jinekolog Muhabbetleri: “Kocana söyleme!”
Jinekolog Muhabbetleri: “Bir de hamile mi kaldın?”
Jinekolog Muhabbetleri: “Muayene etmeden ilaç yazabilirim”
Jinekolog Muhabbetleri: “Ailenizden uzakta saçma sapan ilişkiler yaşıyorsunuz”
Jinekolog Muhabbetleri: “Vajinan dar, spiral takamam”
Jinekolog Muhabbetleri: “Jinekologlara bu hakkı ve cesareti veren zihniyet utanmalı”
Jinekolog Muhabbetleri: “Biz sevdim mi tam severmişiz”
Jinekolog Muhabbetleri: “Bugün olsa…”
Jinekolog Muhabbetleri: Kâbus Çatalı!
Jinekolog Muhabbetleri: “Kızsın korkulacak bir şey yok”
Jinekolog Muhabbetleri: “Vajinan kötü yapılmış!”
Jinekolog Muhabbetleri: “Ailen öğrenirse ne duruma düşer?”
Jinekolog Muhabbetleri: “Garipsemezler herhalde”
Jinekolog Muhabbetleri: "Yalnız değiliz"
Jinekolog Muhabbeti: "Eğer kızsan bu muayenede bekâretin bozulur"
‘Jinekolog Muhabbetleri’ ile birlikte güçlenmeye, değiştirmeye devam ediyoruz
Vajinamız, rahmimiz şakaya gelmez!
Canan ve İpek’le jinekolog muhabbetimiz
Jinekoloji ve Obstetrik: Kritik-Klinik Fragmanlar
Jinekolog Muhabbetleri, Kadın Yazarlar Haftası’ndaydı
“Jinekolog Muhabbetleri” artık kitap
Etiketler: insan hakları, sağlık