26/02/2019 | Yazar: Cem Öztürk
Küba’nın yeni anayasası cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılığı yasaklıyor.
Küba’nın yeni anayasası cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılığı yasaklıyor.
Küba halkı sekiz aylık bir müzakere sürecinin ardından yeni Küba Anayasası’nı oylamak üzere geçtiğimiz pazar günü sandık başına gitti. Küba Ulusal Seçim Komisyonu’nun (CEN) pazartesi günü yaptığı açıklamaya göre, yeni Küba Cumhuriyeti Anayasası kullanılan geçerli oyların yüzde 86,8’i ile kabul edildi. Katılım oranının yüzde 84,1 olduğu referandumda, 6 milyon 816 bin 169 seçmen evet oyu kullanırken 706 bin 400 seçmen (yüzde 7,6) hayır dedi; geçersiz ve boş oylar ise yüzde 4,1 oranındaydı.
Kabul edilen yeni anayasa, diğer sebeplerle birlikte toplumsal cinsiyet, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılığı yasaklayarak vatandaşların eşitlik hakkını güvence altına alıyor ve sosyal içermeyi arttıracak kamu politikaları ve yasaların uygulanmasını öngörüyor. Yeni anayasada eşlerin cinsiyetlerine atıfta bulunulmadan evlilik, “aile örgütlenmesinin biçimlerinden sadece biri” olarak tanımlanarak herkesin aile kurma hakkına sahip olduğu ifade ediliyor.
“Tüm haklar, tüm insanlara”
Sonuçların açıklanmasının ardından Facebook üzerinden bir açıklama yapan Küba Ulusal Cinsel Eğitim Merkezi (CENESEX) Yardımcı Direktörü Manuel Vázquez Seijido, “Yeni bir anayasamız var! Küba, anayasal düzeyde cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılığı yasaklayan ve evlilik kurumunu kapsayıcı bir perspektifle koruyan ülkeler arasına resmen katıldı. Gericiler başaramadı! Şimdi hukuk sisteminin geri kalanına gidiyoruz: Bir sonraki durak, Aile Yasası. Tüm haklar, tüm insanlara!” dedi.
Küba’da anayasal reform sürecinde halk müzakeresine sunulan anayasa taslağında evliliği “iki kişi arasındaki gönüllü birliktelik” şeklinde tanımlayan madde, kilisenin belirleyici olduğu yoğun muhalif görüşlerin neticesinde taslaktan çıkarılarak yerine “eşler” terimi getirilmiş, evliliğin kimler arasında kurulacağı konusu ise anayasanın yürürlüğe girmesini takip eden iki yıl içinde yapılacak yeni Aile Yasası’na bırakılmıştı.
Yapılan değişiklik, “kilisenin zaferi” şeklinde yorumlanırken yeniden düzenlenen maddeler ailelerin çeşitliliğinin tanınacağını, evliliğin amacını üremeyle sınırlandırılmayacağını ve örgütlenme şekilleri ne olursa olsun tüm ailelerin korunacağını taahhüt ediyordu. Ancak yeni Aile Yasası’nın da referanduma sunulacağını bildiriyordu. Kübalı LGBTİ+ aktivistleri, mutlak olarak tanınması gereken insan haklarının oylamaya sunulmasına karşı olduklarını ifade ettiler.
“On yıldan uzun süredir devam eden aktivizmin sonucu”
Referandum sonuçlarıyla ilgili Paquito el de Cuba adlı blogunda yazan gazeteci ve LGBTİ+ aktivisti Francisco Rodríguez Cruz, “Yeni anayasa LGBTİ kişilerin cinsel hakları, kapsamlı bir cinsel eğitimi temel alan ilerici bir siyasi çalışma ve Küba halkının homofobi ve transfobinin giderek üstesinden gelmesi için on yıldan uzun süredir devam eden kişisel ve kurumsal aktivizmin bir sonucu” dedi. Rodríguez’in yazısından satırbaşları şu şekilde:
“2019 Anayasası, bir hedeften çok bir başlangıç noktası. Önümüzdeki iki yıl içinde biz LGBTİ’leri yakından ilgilendiren konularla birlikte evliliğin biçimini belirleyecek olan Aile Yasası’nın yapımı sürecinde, büyük zorluklarla karşılaşacağız. Evet oyunun referandumdaki başarısı, Kübalıların büyük çoğunluğunun LGBTİ’lerin haklarını desteklediği anlamına gelmiyor. Aksine, halk müzakeresinden ve anayasa taslağının uğradığı değişikliklerden çıkarılacak ders, toplumumuzda hala çok fazla önyargı olduğu. Yahut hayır oyunun yenilgisi, yeni anayasayla ihtilaflarını gösterenlerin içinde LGBTİ haklarını savunan kişilerin bulunmadığı anlamına gelmiyor.
“O halde, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği özgürlüğünü savunan aktivistler, örgütler ve kurumlar arasındaki ittifakları geliştirmeli, uyuşmazlıkları gidermeli ve işbirliğini güçlendirmeliyiz. Anayasal güvencelerin gerçekleştirilmesi yolunda çatışmalar ve anlaşmazlıklar yaşanacağını öngörmek mümkün. Bunlar bizi gerekli riskleri almaktan vazgeçirmemeli. Tüm aklımızı, becerimizi ve cesaretimizi kullanmalıyız. Çünkü bu harika anayasa kozasının haklarımızı etkili şekilde düzenleyen ve güvence altına alan yasalara rengarenk kelebek kanatlarını açmasını ancak böyle sağlayabiliriz.”
İlgili haber:
LGBTİ+ hakları yeni Küba anayasasının neresinde?
Etiketler: yaşam, dünyadan
