‘Biz Nerede Yaşıyoruz, Herkesin Kapısı Bize Açıktı da Biz mi Gitmedik?’

Kaos GL muhabirleri, Eskişehir’de Porsuk kenarındaki işletmeci ve çalışanlarla eşcinseller ve transeksüeller hakkında konuştu.

 

Geçen hafta Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin ev sahipliğinde, mekânsal dışlanmaya ve toplumsal adaletsizliğe karşı mücadele eden tüm kişi, kurum ve örgütlerin katılımıyla “Mimarlığın Sosyal Forumu” gerçekleşti. Düzenlenen atölye ve etkinliklerin ardından biz de, Eskişehir’de merkezi yerlerdeki işletmeci ve çalışanlarla eşcinseller ve transeksüeller hakkında konuştuk.

 

 

Yaklaşık iki sene önce Eskişehir’deki büyük ve ünlü mekânlardaki ayrımcılıklar yüzünden basın açıklamaları yapan sivil toplum kuruluşları, aradan geçen zamanda pek bir şeyin değişmediğini, fiziksel şiddetin yanına psikolojik şiddettin de eklendiğini söylediler.

 

İki tane üniversitesi olmasından kaynaklı olarak öğrenci şehri olarak da bilinen Eskişehir’de öğrenciler en çok barlar sokağı ve adalar da denilen Porsuk kenarındaki cafe ve restoranlarda vakit geçiriyorlar.

 

Eşcinseller/transeksüeller mekanlarınıza rahatça gelip vakit geçirebiliyor mu diye sorduğumuzda, Nazmiye (şef); “Bizim falcımız zaten gey. Benim bir sorunum yok ama müşteriler genel olarak kötü davranıyorlar, laf atıyorlar. Bunu yapanlar da genellikle eğitimli kişiler ve öğrenciler.” dedi. Benzer bir görüşü barda servis elemanı olan D.A. ifade etti: “Rahat edemiyorlar. Gözler üzerlerinde oluyor gerçekten de. Türkiye’de bu konuları aşmış durumda değil. Müşterilerin ve işletmecilerin eşcinsel olan insanların kendilerine asılacaklarını sanıyorlar ve bundan korkuyorlar. Bir keresinde travesti bir müşterimiz erkek arkadaşıyla beraber gelmişti. Kendimi erkek arkadaşını izlerken buldum. Kötü bir şey yapacak diye korktum ama bu korku yersizdi. Onlar sevgiliydi ve biralarını içip gittiler.”

 

Barlar sokağında ve adalar muhitindeki cafe/bar/restoran tarzı yerlerde çalışan, şef/servis elemanları ve gelen müşterilerle konuştuğumuzda Ö.K. (işletmeci)’nin de dediği gibi “Müşteri müşteridir. Herkese eşit davranılmalı. Kapıdan çeviren işletmecileri, yer varken yok demelerini etik bulmuyorum. Bu ayrımcılığa girer ve çok yanlış bence.” görüşü öne çıktı.

 

Görüşler arasındaki çelişki ayrımcılığın nereden kaynaklandığına dairdi. İlker (servis elemanı) “Eskişehir bence bu konularda açık görüşlü. Bunda Eskişehir’in yerli halkının etkisi var.” derken Mert (servis elemanı) “Müşteriler öğrenciyse, gelen diğer müşteriler açısından da sorun olmuyor. Ancak yerli halkın çok olduğu yerlerde sorun olabilir. Yerli halk kesinlikle anlayışlı değil. Burayı bu kadar açık görüşlü yapan öğrenciler oluyor.” dedi.

 

Çiğdem Kiraz (şef) ise çalıştığı yerin bakış açısını şöyle anlattı.“Herhangi bir ayrımcılığa burada uğramıyorlar. Bizim bir sorunumuz yok. Ancak gelmemelerinin sebebi, buranın müşteri profilini beğenmiyorlar. Başka mekanlardaki, kapıdan çevrilen eşcinsel müşterilerin uğradığı ayrımcılığın nedeni ise diğer müşterilerden kaynaklanıyor. Asıl sorun müşterilerin nasıl davrandığıyla ilgili oluyor. Diğer masalarla ilişki önemlidir. Bir heteroseksüel ya da bir eşcinsel fark etmez hareketleri rahatsız ediciyse o mekânın işletmecisi tavır alır. Kişisel bir sorun olmamasına rağmen mekânın sağlıklı işlemesi açısından gereklidir.”

 

Yaşanan ayrımcılıkların nereden kaynaklandığını sorduğumuzda ise ortada bir ikiyüzlülüğün olduğunu belirttiler. İlker (servis elemanı)’in de dediği gibi “Aslında herkes bir eşcinselle ya da bir travestiyle konuşmak, merak ettiklerini sormak istiyor. Ancak toplumdan çekiniyorlar. İkiyüzlü bir tavır da var burada.”

 

Eskişehir’de bir çok mekâna girişte zorluk yaşayan MorEl LGBTT (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Travesti, Transseksüel) Oluşumu gönüllüleri ise verilen cevapları pratikte de görmek istediklerini, ayrımcılığa uğramak istemediklerini söylediler. Hâlâ sınırlı yerlere gidebilen gönüllüler, ayrıca herhangi bir yere giderken Eskişehir taraftarları tarafından maç sonrası ve öncesinde tartaklandıklarını ya da gaspa uğradıklarını belirttiler.