28/08/2009 | Yazar: Anıl Üver

Avrupa Sosyal Haklar Komitesi okul kitaplarındaki homofobik ifadeler nedeniyle Hırvatistan’ı kınadı.    Böylece ilk defa uluslararası bir insan hakları komitesi

Avrupa Sosyal Haklar Komitesi okul kitaplarındaki homofobik ifadeler nedeniyle Hırvatistan’ı kınadı. 
 
Böylece ilk defa uluslararası bir insan hakları komitesi okullarda cinsel eğitim konusunda bir şikâyeti dile getirdi ve devletlerin doğru ve bilimsel verilere dayalı bir cinsel eğitim sunma zorunluluğunda olduklarına dair detaylı bir şekilde standartları sıraladı.
 
Devletlerin Avrupa Sosyal Haklar Sözleşmesine uyup uymadıklarını kontrol eden Avrupa Sosyal Haklar Komitesi, Hırvatistan’ın okullarda uyguladığı cinsel eğitim müfredatının cinsel yönelim ayrımcılığı yaptığını belirledi. Komite, devletlerin eğitim malzemelerinde ve müfredatlarında küçük düşürücü stereotipler ile sosyal izolasyona ve ayrımcılığa yol açabilecek, insan onurunu zedeleyici içerikten uzak durmak zorunda olduklarını hatırlattı. Komite müfredatta eşcinsellerin ‘olumsuz, çarpık, ayıp ve rezil stereotipler...’ olarak tanımlandığını tespit etti.
 
Uluslararası Yasal Koruma ve İnsan Hakları Merkezi Ingterights, Üreme Hakları ve Eğitim, Danışma ve Araştırma Merkezi CESI ile birlikte Ekim 2007’de Hırvatistan’a karşı bir rapor hazırlamışlardı.
 
Interrights’in kıdemli avukatı Iain Byrne, ‘Komitenin bu kararı, okullarda homofobiyi desteklememeleri gerektiği yönünde bütün Avrupa ülkelerine gönderilmiş güçlü bir sinyaldir. Genç insanlar LGBT bireylerin eşit muameleye ve saygıya hakları olduğu konusunda bilinçlendirilmelidirler’ dedi.
 
Şikâyet, devlet destekli cinsel eğitim programlarından TeenStar’ın, gençlerin sağlık ve eşitlik gibi temel haklarını ihlal eden içeriğine dayanak yapıldı. TeenStar’ın korunma yollarından bahseden müfredatı, kondomun kişiyi HIV’den ve diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklardan (STDs) korumadığını, eşcinsel ilişkilerin ‘sapkın’ olduğunu ve ev kuşu annelerin daha iyi bir aile kurduklarını öğretiyor. Şikâyette ayrıca bu cinsel eğitim müfredatının Avrupa Sosyal Haklar Sözleşmesinin 11. maddesinde zorunlu kıldığı kapsamlı bir cinsel eğitim müfredatından uzak olduğu belirtildi.
 
Bu kararıyla Komite, Avrupa Sosyal Haklar Sözleşmesini imzalayan devletlerin gençleri sansürsüz, bilgi esirgemeyen ya da kasıtlı olarak yanlış bilgilendirmeyen, bilimsel bazlı ve ayrımcılık içermeyen bir cinsel eğitim müfredatı ile eğitmelerinin zorunlu olduklarını vurguladı ve böyle bir eğitimin tüm eğitim hayatı boyunca verilmesinin ideal olduğuna işaret etti. Karar cinsel sağlık eğitiminin, çocukların ve gençlerin kendi cinselliklerini biyolojik ve kültürel boyutlar çerçevesinde anlama kapasitelerini geliştirmeye ve cinsellik konusunda sağlıklı kararlar verebilmelerini sağlamaya yönelik olması gerektiğine parmak basıyor.
 
Üreme Hakları Merkezi’nin Avrupa kıdemli yasal danışmanı ve bölge müdürü Christina Zampas, ‘bu son derece önemli bir karar, çünkü ilk defa uluslararası bir insan hakları komitesi okullarda cinsel eğitim konusunda bir şikâyeti dile getirdi ve devletlerin doğru ve bilimsel verilere dayalı bir cinsel eğitim sunma zorunluluğunda olduklarına dair detaylı bir şekilde standartları sıraladı’ dedi.
 
Komite TeenStar programının bazı içeriklerini sorunlu bulmakla birlikte, Hırvatistan’ın okullarda öğretilen bu içeriklerden dolayı, adı geçen program seçmeli olduğundan, sözleşme kurallarını ihlal edip etmediğine yönelik bir açıklamada bulunmadı; fakat bütün seçmeli derslerin tarafsız ve insan haklarına saygılı olması gerektiğinin altını çizdi.
Hırvatistan hükümeti TeenStar içeriklerine dayalı bir programı zorunlu kılmayı düşünmüştü, fakat sözleşme ihlali şikâyetlerinin yol açtığı eleştiriler nedeniyle bu plandan Aralık 2008’de vazgeçildi.
 
Hırvatistan’da okullarda zorunlu uygulanması gereken geniş kapsamlı bir cinsel eğitim programı henüz yok. Bununla birlikte Komite, mevcut programın süresinin ve içeriğinin sınırlı olmasına rağmen bunları, Hırvat gençler arasında hamilelik ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar oranının genel olarak diğer Avrupa ülkelerindeki oranlardan daha farklı olmadığını göz önünde bulundurarak,  ‘yeterli derecede eksik’ olarak nitelemedi.
Zagreb’deki feminist organizasyon CESI’nin program yöneticisi Sanja Cesar, ‘Komitenin cinsel eğitim standartlarına uygun olarak CESI ve ortakları, sağlık adına, haklar adına ve Hırvatistan gençliğinin huzuru adına kapsamlı, ayrımcılık yapmayan ve bilimsel bir zorunlu cinsel eğitim için mücadele etmeye devam edeceğiz’ dedi.(AE)
 
Kararın tam metni Avrupa Sosyal Haklar Komitesi’nin resmî sitesinde okunabilir:


Etiketler: yaşam, dünyadan
nefret