10/11/2021 | Yazar: Belgin Günay
Vücudumdaki değişen androjen hormonlarını ikili cinsiyet anlayışlarına doğal bir direnç olarak görmeyi öğrendim.
İçerik Uyarısı: İnterseks ve/veya PKOS teşhisi konmuş kişilere yönelik tıbbi şiddet
Bu yazı Gillian Giles’in “PCOS and Intersex a Case for Solidarity Against The Binary” yazısının Türkçeye çevirisidir.
12 yaşımdayken ilk adetimi yaşamaya hazırlanmanın heyecanı ve beklentisi beni tüketiyordu. Kültürel ortam bana bu olayın cinsiyeti belirleyen bir an olacağını öğretti. Regl olmaya başlamamın bana vaat edilen her şeyi vereceğini umuyordum, buna kadınlığımın ve cinsiyetimin onaylanması da dahil.
Ancak zamanı geldiğinde adet görmek yerine lekelenmeye başladım. Takip eden ayda ağrı ve yoğun kanama ile karşılaştım. Sonra aylarca hiçbir şey gelmedi. Annem nihayet beni ilk jinekoloji randevuma götürdüğünde, Polikistik Over Sendromu (PKOS) teşhisi kondu. PKOS teşhisimin çoğunu hatırlamıyorum ama hayal kırıklığını hatırlıyorum.
Polikistik over sendromu (PKOS) yaygın bir durumdur. İnsanlara teşhis konulduğunda, genellikle doğumda kadın olarak atanan birinin “normalden daha yüksek miktarda erkek hormonu” ürettiği zaman ortaya çıktığı tanımlanır. PKOS'lu kişilerde “normal” olarak kabul edilenden daha fazla yumurtalık folikülü vardır ve bu da daha yüksek miktarlarda androjen (“erkeklik hormonu” olarak da bilinir) oluşturur.
Adına rağmen PKOS'lu bazı insanlar yumurtalık kistleri üretmezler, bunun yerine doğal olarak zararlı olmayan yumurtalık foliküllerinin “fazlası” olur. Bir folikül, bir yumurta üretmek için yumurtlama yoluyla dönüşmediğinde veya adet başladığında olduğu gibi parçalanmadığında bir kist haline gelir. Yumurtlama sırasında diğer insanların yaptığı gibi daha fazla östrojen ve daha az androjen üretmek yerine, folikül bir kiste dönüşür. Bu kistler genellikle zararsızdır (ama bazen ağrılıdır) ve 1-3 ay içinde geçer.
Bu süreç nedeniyle, durumu deneyimleyen birçok kişi kısırlık ve “erkek” ikincil cinsiyet özellikleri olarak kabul edilen özelliklerin gelişimi ile mücadele eder. Vücut ve yüz kıllarının büyümesi gibi bu özelliklerden bazıları bazı kişilerde ve etnik gruplarda (örneğin siyahlarda) daha fazla görülebilir. PKOS'lu birçok kişi kilo alır, kilo dalgalanmaları yaşar veya şişmandır ve PKOS'ları buna bağlıdır. PKOS'un tedavisi yoktur.
Teşhisimden sonra, aşırı bir "erkeklik hormonum" olduğu ve muhtemelen doğurganlık sorunları yaşayacağım söylendi. Reglimin olmaması ve değişen hormonlar beni benlik saygısı sorunlarına ve kafa karışıklığına karşı daha duyarlı hale getirdi. Biyolojik cinsiyet özelliklerine ilişkin içselleştirilmiş kültürel anlayışım, doğumda atanan cinsiyetime ilişkin anlayışıma tam olarak uymadı. Yaşım ilerledikçe cinsiyet ve cinsiyet algım değişti.
Şimdi ikili cinsiyet sistemine uymayan bir kişi olarak, vücudumdaki değişen androjen hormonlarını, ikili cinsiyet anlayışlarına karşı doğuştan gelen direnç ve kendi akışkanlığımın onaylanması olarak görmeyi öğrendim.
Aynı zamanda, şiddetli hormonal ruh hali değişimleri, vücudumu anlamama, damgalanma ve tıbbi şiddet nedeniyle çok fazla korku ve kafa karışıklığı barındırıyorum. Cis-cinsiyetçilik, yani cinsel organların ve diğer biyolojik özelliklerin cinsiyete karşılık geldiği anlayışı ne yazık ki tıbbi ortamlarda şiddetli biçimde kol geziyor. Cinsiyet ve doğurganlık konusundaki özcü anlayışlara uyma yeteneğim hakkındaki temel varsayımlar ve şişman düşmanlığı, genellikle yorumlarda ve tedavi seçeneklerinde ustaca gösteriliyor.
Bu karışıklık kültürel ve bilimsel ortamlarda yankılanıyor. Sporda, cinsiyeti tanımlamak için uzun süredir testosteron testi kullanılıyor. Yüksek testosteron düzeyine sahip siyah kadınların ve diğer beyaz olmayan kadınların, sporda rekabet etmeleri beyaz kadınlardan daha yüksek bir oranda engelleniyor.
IAAF'ın Kadın Sınıflandırması için Uygunluk Yönetmelikleri kapsamındaki yeni politikalar, belirlenen sınırdan daha yüksek testosteron seviyelerine sahip kadın sporculara karşı hormonal ayrımcılığı açıkça teşvik etmekte ve katılımlarını sınırlandırmaktadır. Rekabet etmek isteyenler ve hormon düzeylerinin regülasyon dışı olduğu tespit edilenler tıbben gereksiz hormonal ilaçlar almak zorunda kalıyorlar.
Geçen yıl Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği (IAAF) tarafından 800 metrelik unvanını savunması yasaklanan Siyahi bir atlet olan Caster Semenya, karara karşı çıktığında, medya onu sürekli olarak erkek olarak adlandırarak ve transseksüel olduğunu bildirerek yanlış cinsiyetlendirdi. PKOS'un atletik işe alım ve fiziksel performansta rol oynadığı iddialarıyla birlikte PKOS'lu kişiler için de benzer iddialar ve çalışmalar mevcut.
Ayrıca bazıları, cinsiyet geçişi olasılığımızın daha yüksek olduğunu iddia ederek bedenlerimizi, yumurtalıklarımızı ve iç organlarımızı trans erkeklik ile ilişkilendirdiler. Caster Semenya, tıbbi geçmişi hakkında hiçbir zaman açıkça yorum yapmamış veya interseks olduğunu iddia etmemiş olsa da, tıp bilimi onu sapkın olarak gördüğü için kendisine yöneltilen bir şiddet var.
Bilim ve tıp temel ve biyolojik gerçekler olarak sunulmasına rağmen, tıp bilgisi kültürel olarak inşa edilir ve sosyal olarak yönlendirilir. Kültürel olarak inşa edilmiş bu “gerçekler” toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ve yanlış ikili cinsiyet sistemini teşvik eder. İnterseks özelliği ile doğan ve/veya bedenleri normal sayılandan farklı olan insanlar işte bu sahte ikili cinsiyet sistemiyle cezalandırılmaktadır.
Georgiann Davis'in interseks kişilerin aktivizmini ve deneyimlerini anlatan Contesting Intersex adlı kitabında Davis, intersekslere yönelik şiddeti interseks bedenlerin tıbbileştirilmesine ve patolojikleştirilmesine bağlıyor (21). Davis şöyle yazıyor:
“On üç yaş civarında bana Tam Androjen Duyarsızlık Sendromu teşhisi kondu. Karın ağrılarım vardı ve annem yakında diğer birçok ailede olduğu gibi ailemdeki kadınlar için bir erişkinliğe geçiş ayini olan adet görmeye başlayacağımı düşündü. Ancak adetim bir türlü gelmedi. Karın ağrısı geçti, ama annem tıbbi yardım isteyecek kadar endişeliydi… O sırada doktorlar, kanser olma riski çok yüksek olan ve on sekizinci yaş günümden önce cerrahi olarak çıkarılması gereken az gelişmiş yumurtalıklarım olduğunu söyledi. Ancak doktorlar yalan söylüyorlardı: Sözde yumurtalıklar aslında inmemiş testislerdi. Sağlıkçılar tarafından cesaretlendirilen ailem yalana uydu ve on yedi yaşındayken, sözde tehlikeli organları çıkarmak için ameliyat oldum.” (4)
Ne yazık ki tıbbi ve sosyal şiddet nadir değil. Tıbbi şiddet, estetik genital ameliyatları, üreme dokularının cerrahi olarak çıkarılmasını ve interseks bedenleri “dişileştirmek” veya “erilleştirmek” için steroid veya seks hormonu tedavilerini içerebiliyor. Cinsiyet ve cinsiyetle ilişkili biyolojik temelli özellikler ve koşullar, korkulacak tıbbi bir patolojiden ziyade bir varoluş yelpazesi olarak anlaşılmadıkça, interseks kişilere karşı damgalanma devam edecektir.
Farklı bedenlerin ve deneyimlerin bir tezahürünü görmek yerine, interseks ve/veya PKOS'lu insanlar katı bir şekilde kategorize ediliyor. Hem interseks kimlikleri hem de PKOS durumları, çok çeşitli deneyimlere sahip spektrumlardır. Cinsiyetin sosyal yapılarının farkında olan ve PKOS ve diğer biyolojik varyasyonları olan insanları içeren genişletilmiş bir interseks spektrumu altında, kimin nereye uyduğu konusundaki net yargılarımız büyük ölçüde azalıyor.
“İkili biyolojik cinsiyet” anlayışımızı değiştirmemiz ve cinsiyet yapılarımızın gerçekte ne kadar kırılgan olduğunu ortaya çıkarmamız gerekiyor. Vücudumuzun fiziksel görünümü, cinsel organlar, kromozomlar ve hormonlar arasındaki tüm kriterler göz önüne alındığında, gerçekte kaç kişi biyolojik cinsiyet sınırlarına giriyor?
Genişletilmiş bir interseks anlayışı olmasa bile, bu paylaşılan deneyimler tek başına PKOS Savunuculuğu içinde daha fazla interseks dayanışması için bir çağrı ve bir davanın ortaya konmasıdır. Sosyal ve tıbbi yapıların benzer şiddetine karşı, daha fazla savunuculuk için almamız gereken bir yol var. PKOS spektrumunda, İnterseks spektrumunda ve tüm hormonal biyolojik varyasyonlarda vücutları olan insanlar, vücutlarının doğal insan çeşitliliği olarak kabul edilmesini hak ediyor. Tıbbi yardım ve destek bazen gerekli olsa da, tıbbileştirilmiş patolojikleştirme ve damgalama sona ermelidir.
İkili biyolojik cinsiyet gerçek değil ve tıp bilimi bu yalana kendini adamaya devam ettikçe PKOS ve interseks insanlar acı çekecek.
Etiketler: yaşam
