21/10/2022 | Yazar: Canan Coşkan
Toplumsal cinsiyetini sorgulayan DEHB'li bir ergene ebeveynler nasıl destek olabilir?
Toplumsal cinsiyetini sorgulayan DEHB'li bir ergene ebeveynler nasıl destek olabilir? DEHB’in toplumsal cinsiyetin sorgulanmasında bir rolü var mı? Toplumsal cinsiyet çeşitliliğindeki çocuklara ebeveynlik yapan ailelere yönelik faydalı ebeveynlik stratejilerini ve kaynaklarını bu yazıda bulabilirsiniz.
Canan Coşkan, Psikolog Dr. Sharon Saline’in 29 Haziran 2021 tarihinde ADDitude’te yayımlanan yazısını KaosGL.org için Türkçeleştirdi.
Bu yazı atanmış ve/veya seçilmiş aileleriyle beraber yaşamakta olan çocuk ve genç LGBTİ+’ların ebeveynlerine yönelik temel öneriler içeriyor. Daha kapsamlı bilgilenmek için şu yazıyı okuyabilir, toplumsal cinsiyetini sorgulayan çocuklara yönelik okul ve aile baskılarını daha detaylı anlamak ve buna karşı önlemler almak için şu rehberden faydalanabilir ve topluluk içinde yardımlaşmak isterseniz LİSTAG (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans, İnterseks + Aileleri ve Yakınları Derneği) ile iletişime geçebilir, şu alabileceğiniz LGBTİ+ kuruluşlarının listesine buradan ulaşabilirsiniz.
Ayrıca bu yazı, nöroçeşitlilik şemsiyesine dahil olan Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ile ilgili ifadeler ve durumlar içeriyor. Nöroçeşitlilik yaklaşımıyla ilgili daha fazla görüşe olduğunu düşünürseniz burayı keşfedebilirsiniz.
Soru: “15 yaşındaki DEHB’li kızım geçen gün bana artık bir kız olarak yaşamak istemediğini söyledi. Bir oğlan olarak yaşamayı keşfetmek istiyor. Son zamanlarda okulda zorluk yaşıyor ve bunu kimlik sorgulamalarına bağlıyor. Bunu keşfetmesi için ona nasıl yardımcı olabilirim?”
***
Bir çocuk veya genç, toplumsal cinsiyet kimliğini sorguladığını açık ettiğinde, bu ikiniz açısından da büyük bir mevzu oluyor. Bu, hafife alınabilecek bir şey değil. Kızınızın bunu sizinle paylaşması için cesaret bulması gerekmiştir ve eğer o da, toplumsal cinsiyetlerini sorgulayan tanıdığım diğer çocuklar gibiyse, bu kendisinin muhtemelen bir süredir üzerinde düşündüğü bir şeydir. (Siz de onun için “she/her” zamirlerini kullanmaya devam ettiğinizden kendisi için bu zamirleri kullanıyorum. Çocuğunuz sizden eril zamirlere geçmenizi isterse, bunu yapmanızı tavsiye ederim.)
Onunla, kendisinin bulunduğu noktada buluşursanız, iletişim hatlarını açık tutarsanız ve herhangi bir tutarlılık beklentisi olmaksızın toplumsal cinsiyeti keşfetmesi için ona geniş bir alan tanırsanız, geriye bakacak ve ona olan sevginizi hissettiği için ne kadar şanslı olduğunu anlayacaktır.
Cinsiyeti Sorgulayan Bir Genci Nasıl Desteklemeli?
1. Yanıtınızı Özenle Düşünün
İlk iş, yanıtınız hakkında derinlemesine düşünmek çünkü bu, tüm ailenizin vereceği yanıtın rengini belirleyecek. Ebeveynler evlat beklediklerini öğrendiklerinde, çocuklarının kız mı oğlan mı olacağını, nasıl görüneceklerini ve nasıl davranacaklarını merak ederler. Bu erken dönem fantezileri, "toplumsal cinsiyet normatifliğinde beklentiler" denilen şeyi oluşturur ve bunlar hem bilinçli hem de bilinçsiz süreçler olur.
Bir çocuk toplumsal cinsiyet kimliğini sorguladığında, bu toplumsal cinsiyet fikirlerinin artık ne şekilde altüst olduğuna bağlı olarak, çoğu zaman ebeveynlerin şefkatinde büyük bir değişiklik olur. Bu büyük değişime dair hislerinizin üzerinden, kızınızdan azade olarak, tercihen de deneyimli bir terapistle geçmeniz çok mühim. DEHB'li gençler kelimelerde, yüz ifadelerinde ve beden dilinde reddedildiklerine işaret eden herhangi bir şeyi kapabilirler.
[İngilizce yazı önerisi: DEHB'li Gençlerle Kendine Güven Nasıl Oluşturulur?]
2. Değişimin Zaman Aldığını Bilin
Toplumsal cinsiyet geçişi zaman alır ve özellikle de dürtü kontrolü ile mücadele eden çocuklar için bu, sinir bozucu olur. 19 yaşındaki trans danışanım Taylor kısa süre önce bana şunları söylemişti: “Bu süreç sinir bozucu çünkü sabırsızım. Kadın olmak ve böyle yaşamayı bilmek için kendimle ilgili her şeyi değiştirmek istiyorum ve bunu henüz yapamıyorum.”
Aslında, tıbbi hizmet sunanlar, geçiş sürecinde olan kişinin, uygun tıbbi tedaviyi alabilmesi için genellikle bir yıl boyunca bir toplumsal cinsiyet uzmanıyla terapi görüyor olmasını ve hormonlar ve/veya cerrahi işlemler ile ilerleyebilmesine dair bir destek mektubu bulundurmasını şart koşuyorlar. Ele alınması gereken birçok konu var: Yeni bir ismi yasallaştırmak, giyim ve görünüm seçeneklerini araştırmak, terapi ve destek grupları bulmak ve tıbbi tedaviyi tartmak. Tüm bu adımları nasıl atacaklarını bulmak ve uygulamak, DEHB'li kişilerin “Şimdi/Şimdi Değil” temelinde işleyen beyinleri açısından imkânsız görünüyor. Siz ve çocuğunuz gerçekçi bir zaman çizelgesi oluşturmak için birlikte çalışmalısınız.
Değişimin ritmiyle barış içinde olmak, ailedeki herkese, özellikle de ailenizdeki gence yardımcı olur. Kızınız olabildiğince hızlı bir şekilde ilerlemeye meyledebilir ama bu, ne ona ne de size, uyum sağlamanız ve alışmanız için yeterli alan vermeyecektir. DEHB'li çocuklar genellikle duygusal düzenleme, organizasyon, planlama, önceliklendirme, zaman yönetimi ve odaklanma ile sorunlar yaşıyor. Bir genç toplumsal cinsiyet kimliğini sorgularken bu yürütücü işlev zorlukları yoğunlaşabilir. Hisler, başa çıkma becerilerini alt edebilir; bu nedenle kızınız neler olduğunu anlamaya çalışırken muhtemelen daha tepkisel veya duygusal olacaktır. Kendini yalnız bırakıyor mu, kendine zarar verme davranışları sergiliyor mu ve öz değerinde azalma var mı? Bir gözünüz bu meselelerin üstünde olmalı ve hislerini keşfetmesine yardımcı olacak bir terapistinin olmasını veya en azından bir destek grubunun bulunmasını sağlamalısınız.
3. Çocuğunuzu Duyun
Kızınızın sizden en çok ihtiyacı olan şey şefkat, onay ve sohbettir. Bu yolculukta ona yardım etmek, kendini kabul etmesi için ihtiyaç duyduğu güvenceyi verir. İşte bu yolculukta ona yardımcı olacak adımlar:
[İngilizce yazı önerisi: Gerginleşen Bir Ebeveyn-Genç İlişkisi Nasıl Şifalandırılır]
• Bütünlüklü bakış açınızı koruyun. Toplumsal cinsiyet geçişi ve geçişle ilgili her şey hakkında ne zaman ve nerede konuşulacağına dair sınırlar belirlemeye ihtiyacınız olacak. Toplumsal cinsiyetle ilgili konular önemli olmakla birlikte, çocuğunuzun yaşamının tek yönünü toplumsal cinsiyet oluşturmuyor. Stres seviyesini düşürmek ve yaşamlarınızın başka yönlerini de beslemek için gündelik rutinleri sürdürmek önemli.
• Kullanılacak dili birlikte tartışın. Kelimeler ağırlıklarıyla beraber geliyor. Çocuğunuzun, kendi seçtiği ismi (ve toplumsal cinsiyetlendirilmiş diller söz konusuysa zamirleri) sorun. Bu konuda tökezleyebilirsiniz. O sebeple, çocuğunuza değseniz kırılacakmış gibi hissetmeksizin dilinizde nasıl değişiklikler yapabileceğinizi tartışın. Ondan, araya girip sizi düzeltmeden evvel, size kendinizi düzeltmeniz için bir şans vermesini isteyin.
• Kardeşleri açısından seviyeyi ayarlayın. Çocuğunuzla etkileşim biçiminiz, kardeşlerinin ona yönelik davranışlarını da etkileyecektir. Diğer çocuklarınız, onun toplumsal cinsiyet sorgulama sürecine uyum sağlamanıza yardımcı olabilir. Yetişkinlere kıyasla Z Kuşağı çocukları, toplumsal cinsiyet akışkanlığına yönelik daha kabullenici bir yaklaşım benimsiyorlar.
• Herkesin ihtiyaç duyabileceği desteğin bulunduğundan emin olun. Bu dönem, ‘Kendin Yap’ tarzı ebeveynlik zamanı değil. Ne yapacağınızdan veya ne söyleyeceğinizden emin olmadığınızda, diğer birçok ailenin de benzer durumlar yaşadığını unutmayın. Bu geçiş sürecinde, size, evladınıza ve ailenize yardımcı olacak çevrimiçi kaynaklar, ebeveynlik grupları ve/veya deneyimli terapistler bulun.
Etiketler: yaşam, aile, sağlık, dünyadan, medya okulu
